Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 9 - Năm học 2015-2016

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 9 - Năm học 2015-2016

1. SỞ GD& ĐT V ĨNH PHÚC KÌ THI CH ỌN HỌC SINH GI ỎI LỚP 9 NĂM H ỌC 2015 – 2016 ĐỀ THI MÔN: SINH H ỌC ĐỀ CHÍNH TH ỨC Th ời gian làm bài: 150 phút, không k ể th ời gian giao đề. (Đề thi g ồm 02 trang) Câu 1 (1 điểm). a. Quá trình nhân đôi ADN di ễn ra theo nh ững nguyên t ắc nào? b. Có 6 phân t ử ADN m ẹ nhân đôi m ột s ố lần t ạo thành các phân t ử ADN con. Bi ết s ố mạch đơ n c ủa các ADN m ẹ chi ếm 3,125% t ổng s ố mạch đơ n trong các ADN con. Mỗi phân t ử ADN m ẹ đã nhân đôi bao nhiêu l ần? Trong các ADN con có bao nhiêu phân t ử mang hai m ạch m ới hoàn toàn từ nguyên li ệu môi tr ường? Câu 2 (1 điểm). Gen B ở m ột loài sinh v ật có trình t ự nucleotit nh ư sau: - Mạch m ã g ốc 3’ TAX TTT XA X GTA. GXT XAT ATT 5’ Số th ứ t ự nucleotit tr ên m ạch m ã g ốc 1 33 34 58 61 Bi ết r ằng axit amin valin trong chu ỗi polipeptit được mã hoá b ởi 4 b ộ ba là: 3’XAA5’; 3’XAG5’; 3’XAT5’; 3’XAX5’ và chu ỗi polipeptit do gen B quy định t ổng h ợp có 21 axit amin. D ựa vào các s ố li ệu trên, theo em các nh ận định sau đúng hay sai? Gi ải thích. (1). Đột bi ến thay th ế c ặp nucleotit G - X ở v ị trí 58 b ằng c ặp nucleotit A - T t ạo ra alen m ới quy định tổng h ợp chu ỗi polipeptit ng ắn h ơn so v ới chu ỗi polipeptit do gen B quy đị nh t ổng h ợp. (2). Đột bi ến thay th ế m ột c ặp nucleotit ở v ị trí 33 t ạo ra alen m ới quy định t ổng h ợp chu ỗi polipeptit gi ống v ới chu ỗi polipeptit do gen B quy đị nh t ổng h ợp. (3). Đột bi ến m ất m ột c ặp nucleotit ở v ị trí 34 t ạo ra alen m ới quy đị nh t ổng h ợp chu ỗi polipeptit có thành ph ần axit amin thay đổ i t ừ axit amin th ứ 2 đế n axit amin th ứ 11 so v ới chu ỗi polipeptit do gen B quy định t ổng h ợp. (4). Đột bi ến thay th ế m ột c ặp nucleotit ở v ị trí 61 t ạo ra alen m ới quy đị nh t ổng h ợp chu ỗi polipeptit thay đổi m ột axit amin so v ới chu ỗi polipeptit do gen B quy đị nh t ổng h ợp. Câu 3 (1 điểm). Từ một t ế bào xôma có b ộ nhi ễm s ắc th ể lưỡng b ội 2n, qua m ột s ố lần nguyên phân liên ti ếp tạo ra các t ế bào con. Tuy nhiên, trong m ột l ần phân bào, ở một t ế bào con có hi ện t ượng t ất c ả các nhi ễm s ắc th ể không phân li nên ch ỉ tạo ra m ột t ế bào có b ộ nhi ễm s ắc th ể 4n; t ế bào 4n này và các tế bào con khác ti ếp t ục nguyên phân bình th ường v ới chu kì t ế bào nh ư nhau. K ết thúc quá trình nguyên phân trên t ạo ra 480 t ế bào con. Trong s ố tế bào con được t ạo ra, số tế bào có b ộ nhi ễm s ắc th ể bình th ường chi ếm t ỉ lệ bao nhiêu? Câu 4 (1 điểm). a. So sánh k ết qu ả lai phân tích c ơ th ể dị hợp hai c ặp gen trong tr ường h ợp di truy ền độc l ập và di truy ền liên k ết c ủa hai c ặp tính tr ạng. Bi ết các gen tr ội hoàn toàn và không có đột bi ến x ảy ra. b. Nêu ý ngh ĩa c ủa di truy ền liên k ết trong ch ọn gi ống. Câu 5 (1 điểm). Phát bi ểu n ội dung quy lu ật phân li. Quy lu ật phân li đúng trong nh ững điều ki ện nào? 1
2. Câu 6 (1 điểm). Ở một loài b ọ cánh c ứng, gen B quy định cánh th ường, gen b đột bi ến quy định cánh có m ấu nh ỏ, các gen n ằm trên nhi ễm s ắc th ể th ường. N ếu x ảy ra đột bi ến m ất đoạn nhi ễm s ắc th ể mang gen B ho ặc b, ki ểu gen là (-b) bi ểu hi ện cánh có m ấu nh ỏ. Trong m ột phép lai hai cá th ể có cánh th ường thu được F 1 gồm 75% cánh th ường và 25% cánh có m ấu nh ỏ. Vi ết các phép lai có th ể thu được kết qu ả trên, bi ết đột bi ến ch ỉ xảy ra ở một bên b ố ho ặc m ẹ và ch ỉ xét tr ường h ợp đột bi ến m ất đoạn nhi ễm s ắc th ể. Câu 7 (1 điểm). Mức ph ản ứng là gì? M ức ph ản ứng có di truy ền không? Trong tính tr ạng ch ất l ượng và tính tr ạng s ố lượng, tính tr ạng nào có m ức ph ản ứng r ộng, tính tr ạng nào có m ức ph ản ứng h ẹp? Câu 8 (1 điểm). a. Vi ệc nghiên c ứu di truy ền ở ng ười g ặp ph ải nh ững khó kh ăn nào? b. Ở ng ười, b ệnh b ạch t ạng do gen l ặn a n ằm trên nhi ễm s ắc th ể th ường quy định, gen A không bi ểu hi ện b ệnh. M ột c ặp v ợ ch ồng không bị bệnh, h ọ dự tính sinh con. Tính xác su ất để cặp vợ ch ồng đó sinh được m ột ng ười con không mang gen gây b ệnh. Bi ết r ằng không có đột bi ến x ảy ra, trong gia đình hai bên ch ỉ có mẹ ch ồng và em gái v ợ bị bạch t ạng. Câu 9 (1 điểm). Vi khu Nn E.coli mang gen t ổng h ợp hoocmôn Insulin c ủa ng ười được t ạo ra b ằng công ngh ệ gì? Công ngh ệ đó được ứng d ụng trong nh ững lĩnh v ực ch ủ yếu nào của đời s ống và s ản xu ất? Câu 10 (1 điểm). Khi nghiên c ứu v ề ảnh h ưởng c ủa môi tr ường đến s ự sinh tr ưởng c ủa loài động v ật X, ng ười ta thu được đồ th ị nh ư Hình 1. Dựa vào đồ th ị hãy xác định tên g ọi c ủa các điểm A, B, các kho ảng (h), (m). Hình 1 Hết Cán b ộ coi thi không gi ải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: Số báo danh: 2
3. SỞ GD& ĐT V ĨNH PHÚC KÌ THI CH ỌN HSG L ỚP 9 N ĂM H ỌC 2015 – 2016 HƯỚNG D ẪN CH ẤM MÔN: SINH H ỌC (Hướng d ẫn ch ấm g ồm 02 trang) Nội dung Câu a. - Nguyên t ắc b ổ sung - Nguyên t ắc bán b ảo toàn 1 b. - Số lần nhân đôi: Ta có ph ươ ng trình:
   k = 5 l ần - Số ADN con mang hai m ạch m ới hoàn toàn: 6.32 – 12 = 180 (1). Đúng vì khi thay th ế G-X b ằng A-T s ẽ làm xu ất hi ện b ộ ba k ết thúc 5’UGA3’ làm chuỗi polipeptit m ới ng ắn h ơn chu ỗi do gen B t ổng h ợp (2). Đúng vì thay th ế cặp nucleotit ở vị trí 33 đều t ạo axit amin valin 2 (3). Sai vì m ất m ột c ặp nucleotit ở vị trí 34 làm ảnh hưởng t ừ axit amin 12 tr ở đi (4). Đúng vì thay th ế một c ặp nucleotit ở vị trí 61 t ạo ra alen m ới quy định t ổng h ợp chu ỗipolipeptit thay đổi m ột axit amin - Gọi s ố l ần nguy ên phân tr ước khi x ảy ra độ t bi ến l à x
   số t ế b ào con sau khi nguyên phân x lần là 2 x - Xét 2 x tế bào có 2 x – 1 t ế bào nguyên phân ti ếp y l ần và 1 t ế bào nguyên phân y -1 l ần t ạo ra 3 480 t ế bào con
   ta có ph ươ ng trình: (2 x -1).2 y + 2 y-1 = 480 - Lập b ảng ta có k ết qu ả: x =3; y = 6 th ỏa mãn - Số tế bào con có b ộ NST bình th ường là: (2 3-1).2 6 = 448 t ế bào
   tỷ lệ là 448/480 = 14/15 a. - Nếu các gen phân li độc l ập
   Con lai phân tích có t ỷ lệ: 1:1:1:1 - Nếu các gen liên k ết
   Con lai phân tích có t ỷ lệ: 1:1 4 b. - Hạn ch ế bi ến d ị tổ hợp - Đảm b ảo s ự di truy ền b ền v ững c ủa t ừng nhóm tính tr ạng, t ừ đó ch ọn được nh ững tính tr ạng t ốt luôn đi kèm cùng nhau Nội dung QLPL: - Trong quá trình phát sinh giao t ử, m ỗi nhân t ố trong c ặp phân li v ề một giao t ử và gi ữ nguyên 5 bản ch ất nh ư ở cơ th ể thu ần ch ủng Điều ki ện nghi ệm đúng: - Quá trình gi ảm phân di ễn ra bình th ường P1: ♀ BB x ♂ Bb GP: B; GT đột bi ến m ất đoạn (-) B, b F1: (-b)
   cánh có m ấu nh ỏ 6 P2: ♀ Bb x ♂ Bb GP: GT đột bi ến m ất đoạn (-); B B, b F1: (-b)
   cánh có m ấu nh ỏ - Mức ph ản ứng là gi ới h ạn th ường bi ến c ủa m ột ki ểu gen tr ước môi tr ường khác nhau - Mức ph ản ứng di truy ền được, vì m ức ph ản ứng do ki ểu gen qui định 7 - Tính tr ạng ch ất l ượng có m ức ph ản ứng h ẹp - Tính tr ạng s ố lượng có m ức ph ản ứng r ộng a. - Ng ười sinh s ản muộn, đẻ ít con 8 - Vì lí do xã h ội, đạo đức không th ể gây đột bi ến và lai trên ng ười b. 1
4. - Từ đầu bài ta th ấy ng ười ch ồng ch ắc ch ắn có ki ểu gen Aa - Ng ười v ợ có ki ểu gen (1/3 AA; 2/3 Aa) - P: ♂ Aa x ♀ (1/3 AA; 2/3 Aa) GP: (1/2 A; 1/2 a) (2/3 A; 1/3 a) F1: Xác su ất sinh con không mang alen gây b ệnh: 1/2 x 2/3 = 1/3 - Vi khu Nn E.coli mang gen t ổng h ợp hoocmôn Insulin c ủa ng ười được t ạo ra b ằng công ngh ệ gen Các ứng d ụng c ủa công ngh ệ gen: 9 - Ứng d ụng t ạo ra các ch ủng vi sinh v ật m ới - Ứng d ụng t ạo ra gi ống cây tr ồng bi ến đổ i gen - Ứng d ụng t ạo độ ng v ật bi ến đổ i gen A- Điểm gi ới h ạn d ưới ( ho ặc điểm gây ch ết) vì d ưới ng ưỡng này giá tr ị sinh tr ưởng b ằng 0 B- Điểm gi ới h ạn trên( ho ặc điểm gây ch ết)vì trên ng ưỡng này giá tr ị sinh tr ưởng b ằng 10 0 m- Kho ảng thu ận l ợi h- Gi ới h ạn ch ịu đựng TỔNG Ghi chú: Thí sinh gi ải cách khác cho đáp án đúng v ẫn cho điểm t ối đa. 2