Đề cương Ôn tập môn Vật Lý Lớp 9 - Học kì 1 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Thượng Thanh

Nội dung text: Đề cương Ôn tập môn Vật Lý Lớp 9 - Học kì 1 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Thượng Thanh

1. TRƯỜNG THCS THƯỢNG THANH ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ I Năm học 2019 - 2020 MÔN VẬT LÝ KHỐI 9 I. Lí thuyết 1. Phát biểu nội dung và viết biểu thức của định luật Ôm và định luật Jun - Lenxơ? Giải thích tên, đơn vị của các đại lượng có mặt trong các biểu thức trên. 2. Nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài, tiết diện, chất liệu làm dây dẫn và viết biểu thức diễn tả sự phụ thuộc đó. 3. Nêu ý nghĩa số oát ghi trên mỗi dụng cụ điện. Viết công thức tính công suất điện. Một bóng đèn có ghi 220V – 60W em hiểu ý nghĩa con số đó như thế nào? 4. Điện năng là gì? Hãy nêu một số ví dụ điện năng có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác? 5. Công của dòng điện là gì? Các công thức tính công của dòng điện? 6. Nêu kết luận về từ tính và tương tác giữa 2 nam châm? 7. Trình bày thí nghiệm chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ? Từ trường là gì? Cách nhận biết từ trường? 8. Quy tắc xác định chiều đường sức từ của nam châm và của ống dây dẫn có dòng điện chạy qua. 9. Quy tắc xác định chiều lực điện từ? II. Bài tập Dạng 1. Bài tập vận dụng Định luật Jun - Lenxơ Một ấm điện có ghi 110V – 550W được mắc vào hiệu điện thế 110V a) Tính cường độ dòng điện và điện trở của ấm điện. b) Dùng ấm điện trên để đun sôi 1,2 lít nước ở 20 0C. Tính thời gian đun sôi nước biết hiệu suất của ấm điện H = 90%, nhiệt dung riêng của nước là 4200J/kg.K Dạng 2: Vận dụng quy tắc nắm bàn tay phải 1) Xác định cực từ của ống dây trong trường hợp sau: a) b) c) d) 1
2. 2) Xác định cực của nguồn điện trong trường hợp sau a) b) Dạng 3: Vận dụng quy tắc bàn tay trái X¸c ®Þnh lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dây dẫn có dßng ®iÖn trong h×nh vÏ bªn. BAN GIÁM HIỆU TỔ CHUYÊN MÔN NHÓM CHUYÊN MÔN Nguyễn Thị Nguyệt Đỗ Thị Minh Xuân 2
3. TRƯỜNG THCS THƯỢNG THANH GỢI Ý ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ I Năm học 2019 - 2020 MÔN VẬT LÝ KHỐI 9 I. Lý thuyết 1. * Đinh luật Ôm: “Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn tyû leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây vaø tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây” U Coâng thöùc: I Vôùi: I: Cöôøng ñoä doøng ñieän (A) R U: Hieäu ñieän theá (V) R: Ñieän trôû ( ) * Định luật Jun – Lenxơ “Nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän vôùi bình phöông cöôøng ñoä doøng ñieän, tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû vaø thôøi gian doøng ñieän chaïy qua” Q: nhieät löôïng toûa ra (J) 2 Coâng thöùc: Q = I .R.t vôùi: I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A) R: ñieän trôû ( ) t: thôøi gian (s) 2. “Ñieän trôû daây daãn tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây, tæ leä nghòch vôùi tieát dieän cuûa daây vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn” R: ñieän trôû daây daãn ( ) l l: chieàu daøi daây daãn (m) Coâng thöùc: R vôùi: S S: tieát dieän cuûa daây (m2) : ñieän trôû suaát ( .m) 3. Soá oaùt ghi treân moãi duïng cuï ñieän cho bieát coâng suaát ñònh möùc cuûa duïng cuï ñoù, nghóa laø coâng suaát ñieän cuûa duïng cuï khi noù hoaït ñoäng bình thöôøng. Coâng thöùc: P = U.I Bóng đèn có ghi 220V -60W có nghĩa là nếu bóng đèn được mắc đúng vào hiệu điện thế bằng hiệu điện thế định mức bằng 220V thì công suất của bóng đèn bằng công suất định mức bằng 60W và bóng đèn hoạt động bình thường. 4. Doøng ñieän coù mang naêng löôïng vì noù coù theå thöïc hieän coâng, cuõng nhö coù theå laøm thay ñoåi nhieät naêng cuûa moät vaät. Naêng löôïng doøng ñieän ñöôïc goïi laø ñieän naêng. Ví duï ñieän naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc. - Boùng ñeøn daây toùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang naêng. - Ñeøn LED: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh quang naêng vaø nhieät naêng. - Noài côn ñieän, baøn laø: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang naêng. - Quaït ñieän, maùy bôn nöôùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh cô naêng vaø nhieät naêng. 5. Coâng doøng ñieän sinh ra trong moät ñoaïn maïch laø soá ño löôïng ñieän naêng chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc taïi ñoaïn maïch ñoù. 3
4. A: coâng doøng ñieän (J) P: coâng suaát ñieän (W) Coâng thöùc: A = P.t = U.I.t vôùi t: thôøi gian (s) U: hieäu ñieän theá (V) I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A) 6. Nam chaâm coù ñaëc tính huùt saét, thép, . Nam chaâm coù hai cöïc: moät cöïc laø cöïc Baéc (kí hieäu N, sôn maøu ñoû), moät cöïc laø cöïc Nam (kí hieäu S, sôn maøu xanh hoaëc traéng). Hai nam chaâm ñaët gaàn nhau thì töông taùc vôùi nhau: Caùc cöïc cuøng teân thì ñaåy nhau, caùc cöïc khaùc teân thì huùt nhau. 7 . Thí nghieäm Ôc-xtet: Daây daãn AB noái vôùi nguoàn ñieän, sao cho khi khoùa K môû thì daây AB ñöôïc ñaët song song vôùi kim nam chaâm ñang ñöùng yeân. Ñoùng khoùa K thì kim nam chaâm khoâng coøn song song vôùi dây AB (bò leäch ñi) Keát luaän: Doøng ñieän chaïy qua day daãn thaúng hay dây daãn coù hình daïng baát kì ñeàu gây ra taùc duïng löïc lên kim nam chaâm ñaët gaàn noù. Ta noùi doøng ñieän coù taùc duïng töø. - Töø tröôøng: Moâi tröôøng xung quanh nam chaâm, xung quanh doøng ñieän toàn taïi töø tröôøng coù khaû naêng taùc duïng löïc töø leân kim nam chaâm ñaët gaàn ñoù. - Caùch nhaän bieát töø tröôøng: Ngöôøi ta duøng kim nam chaâm (nam chaâm thöû) ñeå nhaän bieát töø tröôøng. Neáu nôi naøo gaây ra löïc töø leân kim nam chaâm thì nôi ñoù coù töø tröôøng. 8. Quy tắc xác định chiều đường sức từ của nam châm: VÀO NAM RA BẮC Quy taéc naém tay phaûi: Naém baøn tay phaûi, roài ñaët sao cho boán ngoùn tay höôùng theo chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây thì ngoùn tay caùi choaõi ra chæ chieàu cuûa ñöôøng söùc töø trong oáng daây. 9. Qui taéc baøn tay traùi: Ñaët baøn tay traùi sao cho caùc ñöôøng söùc töø höôùng vaøo loøng baøn tay, chieàu töø coå tay ñeàn ngoùn tay giöõa höôùng theo chieàu doøng ñieän thì ngoùn tay caùi choaõi ra 90o chæ chieàu cuûa löïc ñieän töø. II. Bài tập Dạng 1: Hướng dẫn: a) Vì ấm điện sử dụng U = Uđm = 110V nên P = Pđm = 550W Áp dụng công thức tính công suất điện, ta có: P 550 P = U.I I = 5A U 110 U 2 U 2 1102 P = R 22 R P 550 b) Nhiệt lượng thu vào của 1,2kg nước từ 200C đến 1000C là Qi = m.c.(t2– t1) = 1,2. 4200.(100 – 20) = 403.200J Nhiệt lượng tỏa ra của ấm điện là Qi Q .100 403200.100 H = .100 Q i 448.000J Qtp tp H 90 Thời gian đun sôi nước là 4
5. 2 Qtp 448000 Qtp = I .R.t = P. t t 815s P 550 Dạng 2: a) Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định được chiều đường sức từ trong lòng ống dây. Vận dụng quy tắc chiều của đường sức từ xác định cực của nam châm. b) Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định được chiều dòng điện chạy qua các vòng dây Xác định cực của nguồn điện. Dạng 3: Vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định lực điện từ BAN GIÁM HIỆU TỔ CHUYÊN MÔN NHÓM CHUYÊN MÔN Nguyễn Thị Nguyệt Đỗ Thị Minh Xuân 5