Giáo án môn Ngữ văn Lớp 7 Sách Kết nối tri thức - Bài 3: Cội nguồn yêu thương

Nội dung text: Giáo án môn Ngữ văn Lớp 7 Sách Kết nối tri thức - Bài 3: Cội nguồn yêu thương

1. Ngày soạn: / / Ngày dạy: / / BÀI 3: CỘI NGUỒN YÊU THƯƠNG (13 TIẾT) I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Nhận biết được tính cách nhân vật; nhận biết và nêu được tác dụng của việc thay đổi kiểu người kể chuyện trong một truyện kể. - Thể hiện được thái độ đối với cách giải quyết vấn đề của tác giả trong truyện. - Nhận biết được đặc điểm của số từ, phó từ và hiểu được chức năng của các từ loại này để sử dụng đúng và hiệu quả. 2. Năng lực: - Bước đầu viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học. - Trình bày được ý kiến về một vấn đề đời sống; biết trao đổi một cách xây dựng, tôn trọng các ý kiến khác biệt. 3. Phẩm chất: Biết bồi đắp, trân trọng tình yêu thương. • - Hình thành và phát triển ở HS những phẩm chất tốt đẹp: Nhân ái, sống tình cảm, có trách nhiệm với mọi người; hiểu, biết bồi đắp, trân trọng tình yêu thiên nhiên, con người và cảm xúc thẩm mĩ. - Tự giác, tích cực trong học tập. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của GV - Kế hoạch bài dạy; - Phiếu bài tập để HS trả lời câu hỏi phù hợp; - Các phương tiện kỹ thuật; - Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp; - Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà. 2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ văn 7, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học. b. Nội dung: HS chia sẻ kinh nghiệm của bản thân. c. Sản phẩm: Những suy nghĩ, chia sẻ của HS. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ TRI THỨC TIẾT 33: HƯỚNG DẪN VIẾT BÀI VĂN PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM NHÂN VẬT TRONG MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC Hoạt động 1: Yêu cầu đối với bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học
2. a. Mục tiêu: Nhận biết được các yêu cầu đối với bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời bằng ngôn ngữ nói của HS d. Tổ chức thực hiện HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: Hướng dẫn Hs tìm hiểu yêu cầu đối với 1. Yêu cầu đối với bài văn bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong phân tích đặc điểm nhân vật một tác phẩm văn học trong một tác phẩm văn học Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Giới thiệu được nhân vật trong - Gv chuyển giao nhiệm vụ tác phẩm văn học. + Em hãy cho biết khi làm một bài văn phân - Chỉ ra được đặc điểm của nhân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học cần phải đảm bảo những yêu cầu nào? vật dựa trên các bằng chứng + Gv phát PHT số 1, học sinh làm việc nhóm trong tác phẩm. đôi - Nhận xét được nghệ thuật xây - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện dựng nhân vật của nhà văn. nhiệm vụ - Nêu được ý nghĩa của hình - HS quan sát, trao đổi với bạn cùng bàn tượng nhân vật. - GV quan sát, gợi mở ( em thấy kênh nào dễ nhìn, dễ nhớ hơn ) Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Gv tổ chức hoạt động - HS trình bày câu trả lời, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Hoạt động 2: Đọc và phân tích bài viết tham khảo a. Mục tiêu: - HS biết viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học theo đúng các bước; b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành đọc, phân tích bài viết tham khảo, trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Đọc và phân tích bài viết tham - GV yêu cầu HS đọc bài viết tham khảo khảo và trả lời các câu hỏi: - Bài viết tuân thủ đầy đủ các yêu cầu + Bài viết này có bố cục như thế nào? của một bài văn phân tích đặc điểm Nêu nội dung từng phần? nhân vật trong một tác phẩm văn học: + Chỉ ra đặc điểm của nhân vật dựa + Giới thiệu được nhân vật trong tác
3. trên các bằng chứng trong tác phẩm? phẩm văn học: Con mèo Gióc-ba. + Nhận xét nghệ thuật xây dựng nhân + Chỉ ra được đặc điểm của nhân vật vật của nhà văn? + Nêu ý nghĩa của hình tượng nhân dựa trên các bằng chứng trong tác vật? phẩm: To đùng, mập ú. Lông đen Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực óng. Lười nhác. hiện nhiệm vụ - HS tiếp nhận nhiệm vụ. + Nhận xét được nghệ thuật xây dựng Bước 3: Báo cáo kết quả và thực nhân vật của nhà văn: Nghệ thuật xây hiện nhiệm vụ dựng nhân vật tài tính, khiến nhân vật - HS trả lời câu hỏi; - GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung Gióc-ba được hiện lên sống động, câu trả lời của bạn. mang tính cách con người nhưng Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện cũng không bị mất đi những nét của nhiệm vụ - GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chú mèo đáng yêu. chốt lại kiến thức + Nêu được ý nghĩa của hình tượng nhân vật: Qua hình tượng nhân vật Gióc-ba, Tác giả muốn gửi gắm nhiều bài học quý giá: sự trân trọng lời hứa, sức mạnh kì diệu của tình yêu thương, tinh thần bảo vệ kẻ yếu, sống can đảm và giàu khát vọng. TIẾT 34,35: THỰC HÀNH VIẾT BÀI VĂN PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM NHÂN VẬT TRONG MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC Hoạt động 1: Thực hành viết theo các bước a. Mục tiêu: - HS biết chọn một nhân vật yêu thích trong một tác phẩm văn học đã học hoặc đã đọc để viết bài văn phân tích theo đúng các bước; - HS được khơi gợi óc quan sát, khả năng sáng tạo và nhận ra những ý nghĩa mới của cuộc sống. b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bước trước 3. Thực hành viết theo khi viết bài các bước Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Các bước tiến hành - GV yêu cầu HS xác định mục đích viết bài, a. Trước khi viết người đọc. - Lựa chọn nhân vật trong - Lựa chọn nhân vật trong một tác phẩm văn học một tác phẩm văn học - Hướng dẫn HS tìm ý. - Tìm ý; - Lập dàn ý.
4. - GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm, - Để tìm ý cho bài viết, em cần tìm hiểu và lựa chọn các chi tiết liên quan đến nhân vật và đưa ra những suy luận về đặc điểm nhân vật đó: - Khi tìm hiểu và lựa chọn các chi tiết liên quan đến nhân vật, em cần chú ý: + Lời người kể chuyện nhận xét trực tiếp về nhân vật + Đặc điểm nhân vật được nhà văn thể hiện gián tiếp qua: các chi tiết miêu tả ngoại hình nhân vật, các chi tiết miêu tả hành động, ngôn ngữ của nhân vật Hồ sơ nhân vật: Cách miêu tả nhân vật Chi tiết trong tác Suy luận của em về phẩm nhân vật Ngoại hình Hành động Ngôn ngữ Nội tâm Mối quan hệ với các nhân vật khác Lời người kể chuyện nhận xét trực tiếp về nhân vật + Sau khi tìm ý thì hướng dẫn học sinh lập dàn b. Viết bài ý (PHT số 2) c. Chỉnh sửa - Mở bài: Giới thiệu tác phẩm văn học và nhân vật, nêu khái quát ấn tượng về nhân vật. - Thân bài: Phân tích đặc điểm của nhân vật và nhận xét, đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật vật của nhà văn: + Ý 1 + Ý 2 + Ý 3
5. - Kết bài: Nếu ấn tượng và đánh giá về nhân vật Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS thực hiện nhiệm vụ. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - HS báo cáo kết quả; - GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức NV2: Hướng dẫn học sinh viết bài và chỉnh sửa bài viết Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV chuyển giao nhiệm vụ + Gv phát bảng kiểm để học sinh định hướng viết bài văn + Gv hướng dẫn thêm về cách viết bài văn Khi viết bài cần lưu ý: - Để những nhận xét về nhân vật thuyế phục và có giá trị, cần dựa trên nhưng sự việc, chi tiết liên quan đến nhân vật trong tác phẩm. - Cần nhìn nhận, phân tích nhân vật từ nhiều góc độ, trong một chỉnh thể trọn vẹn để có những nhận xét, đánh giá toàn diện, thuyết phục. - Phân tích nhân vật một cách cụ thể, chi tiết. Không nên nhận xét, đánh giá về nhân vật một cách chung chung. Cần đưa ra các bằng chứng trong tác phẩm để làm căn cứ cho những nhận xét, suy luận về đặc điểm nhân vật. + Học sinh tự rà soát, chỉnh sửa bài viết của mình và của bạn theo bảng kiểm Yêu cầu Gợi ý chỉnh sửa Giới thiệu được Nếu chưa giới thiệu được nhân vật trong nhân vật, hãy viết một vài tác phẩm văn câu giới thiệu nhân vật em học. sẽ phân tích. Chỉ ra được đặc Gạch dưới những nhận xét, điểm của nhân đánh gía của em về nhân
6. vật dựa trên các vật. Nếu chưa đầy đủ, cần bằng chứng bổ sung. trong tác phẩm Vẽ đường lượn dưới các bằng chứng được trích dẫn từ tác phẩm. Nếu chưa có hoặc chưa thuyết phục thì cần bổ sung. Nhận xét, đánh Đánh dấu những câu văn gía được nghệ nhận xét, đánh giá về nghệ thuật xây dựng thuật xây dựng nhân vật. nhân vật của nhà Nếu chưa có hoặc chưa đủ văn thì cần viết thêm. Nêu được ý Đánh dấu câu văn nêu ý nghĩa của hình nghĩa của hình tượng nhân tượng nhân vật vật. Nếu chưa có, hãy viết một vài câu nêu ý nghĩa của hình tượng nhân vật. Đảm bảo yêu cầu Rà soát lỗi chính tả và diễn về chính tả và đạt. Chỉnh sửa nếu phát diễn đạt hiện lỗi. - HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS thực hiện nhiệm vụ. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - HS báo cáo sản phẩm thảo luận; - GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức. TIẾT 36: NÓI VÀ NGHE TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ ĐỜI SỐNG (ĐƯỢC GỢI RA TỪ MỘT NHÂN VẬT VĂN HỌC) Hoạt động 1: Chuẩn bị bài nói a. Mục tiêu: Nhận biết được các yêu cầu, mục đích của bài. b. Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
7. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài nói 1. Chuẩn bị bài nói Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ a. Xác định mục đích nói và - GV chuyển giao nhiệm vụ người người nghe. + GV nêu rõ yêu cầu: HS xác định mục đích b. Chuẩn bị nội dung nói và nói, bám sát mục đích nói và đối tượng nghe. tập luyện + GV hướng dẫn HS chuẩn bị nội dung nói: - Lựa chọn một vấn đề đời sống có ý nghĩa được gợi ra từ một nhân vật văn học trong tác phẩm mà em đã đọc - Thu thập tư liệu cho nội dung trình bày: + Tìm ý tưởng cho bài trình bày + Tìm thêm thông tin liên quan - Lập đề cương bài nói + GV hướng dẫn HS luyện nói theo nhóm, góp ý cho nhau về nội dung, cách nói: - Tập nói một mình để nắm chắc nội dung trình bày. - Nắm rõ các tiêu chí đánh giá bài nói - HS thực hiện nhiệm vụ Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học. - Các nhóm luyện nói Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - HS trình bày sản phẩm thảo luận - GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Hoạt động 2: Trình bày bài nói a. Mục tiêu: Biết được các kĩ năng khi trình bày bài nói. b. Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM
8. NV: Hướng dẫn Hs trình bày bài nói 2. Trình bày bài nói Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ a. Người nói - Gv chuyển giao nhiệm vụ - Tự tin, thoải mái. Chú ý chào hỏi + Nhắc học sinh một số lưu ý khi bắt đầu và cảm ơn khi kết thúc + Gv gọi một số học sinh trình bày trước bài nói. lớp - Bám sát vào mục đích nói + Phát phiếu đánh giá theo tiêu chí để học sinh đánh giá bài nói của bạn (có thể - Lần lượt trình bày các ý theo nội dùng nhiều màu mực khác nhau để đánh dung đã chuẩn bị giá được nhiều bạn) - Nhấn mạnh ý kiến riêng của - HS thực hiện nhiệm vụ Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực mình về vấn đề đời sống hiện nhiệm vụ - Điều chỉnh giọng nói, tốc độ nói; - HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợp bài học. - Các nhóm luyện nói với nội dung trình bày và thể hiện Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và sự tương tác với người nghe thảo luận b. Người nghe - HS trình bày sản phẩm thảo luận - GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời - Tập trung lắng nghe để nắm của bạn. được nội dung trình bày của bạn Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện - Chú ý cách trình bày và thái độ nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến của người nói thức - Ghi lại một số nội dung dự kiến sẽ thảo luận với người nói Hoạt động 2: Trao đổi về bài nói a. Mục tiêu: Nắm được cách đánh giá bài nói/trình bày b. Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM NV: Hướng dẫn HS trao đổi về bài nói 3. Trao đổi về bài Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ nói - Gv chuyển giao nhiệm vụ + Yêu cầu học sinh hoàn thiện phiếu đánh giá theo bảng kiểm và nhận xét bài nói của bạn - HS thực hiện nhiệm vụ Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học. - Gv quan sát Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - HS trao đổi
9. - Gv tổ chức hoạt động Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Người nghe Người nói Kiểm tra lại các thông tin đã nghe Lắng nghe, phản hồi ý kiến của người được, trao đổi với người nói trên tinh nghe với tinh thần cầu thị: thần xây dựng và tôn trọng. Có thể - Trả lời câu hỏi, bổ sung thông tin cho trao đổi bằng cách: những nội dung mà người nghe chưa rõ - Đặt câu hỏi để thu thập thêm thông - Bổ sung lí lẽ, bằng chứng để bảo vệ ý tin về vấn đề thảo luận kiến của mình nếu nhận thấy ý kiến đó - Đưa ra lí do thể hiện sự đồng tình đúng hay không đồng tình với ý kiến của - Tiếp thu những ý kiến góp ý mà em người nói cho là xác đáng - Nhận xét về lí lẽ và bằng chứng mà người nói sử dụng. Bảng kiểm Bảng kiểm bài nói trình bày ý kiến về một vấn đề đời sống Nội dung kiểm tra Đạt/ Chưa đạt Bài nói có đầy đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Bài nói có thể hiện được tính hấp dẫn, đầy đủ, chính xác của vấn đề được chọn. Bài nói có làm rõ những vấn đề được gợi ra từ một nhân vật văn học. Các sự việc được trình bày theo trình tự hợp lí. Giọng to, rõ, mạch lạc, thể hiện cảm xúc phù hợp với nội dung vấn đề được đề cập. Người nói tự tin, nhìn vào người nghe khi nói, sử dụng giọng nói, nét mặt, cử chỉ hợp lí. Sử dụng các phương tiện hỗ trợ như tranh ảnh, video