Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Năm học 2017-2018 (Kèm đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Năm học 2017-2018 (Kèm đáp án)

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 HUYỆN LAI VUNG NĂM HỌC 2017 – 2018 ──────────── ────────────── MÔN THI: SINH HỌC ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 150 phút Ngày thi: 04/06/2018 Họ và tên thí sinh: Số báo danh: Chữ ký của giám thị 1: Chữ ký của giám thị 2: NỘI DUNG ĐỀ THI (Đề thi có 02 trang, gồm 5 câu) Câu I. (4,0 điểm) 1) Những câu sau đúng hay sai, giải thích. a) Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ. b) Ở thực vật, quang hợp chỉ xảy ra ban ngày, còn hô hấp chỉ xảy ra ban đêm. c) Tất cả hoa lưỡng tính đều là hoa tự thụ phấn. d) Các loại củ: su hào, khoai lang, cà rốt, khoai tây đều là thân biến dạng. 2) Tại sao vào mùa thu lá một số cây không còn màu xanh mà có màu vàng, cam hoặc đỏ và sau đó rụng đi? 3) Vì sao ở nhiều loại lá, mặt trên có màu sậm hơn mặt dưới ? Hãy tìm ví dụ về vài loại lá có hai mặt lá màu không khác nhau, cách mọc của những lá đó có gì khác với cách mọc của đa số các loại lá? Câu II. (3,0 điểm) 1) Những câu sau đúng hay sai, giải thích. a) Trẻ em tắm nắng vào sáng sớm có ích cho xương phát triển. b) Khi ăn nhiều khoai, bắp hoặc cơm chưa chín ta thường bị sình bụng. c) Có một số người rất ác cảm với chim cú, thường tìm cách xua đuổi nó đi vì cho rằng tiếng kêu của nó trong đêm sẽ đem lại điềm chẳng lành cho gia đình. d) Muốn nấu thịt mau mềm các bà nội trợ thường cho vào nồi thịt trái đu đủ non khi nấu. 2) Cá heo có họ hàng gần với cá rô hơn hay với lợn hơn? Vì sao? Câu III. (4,0 điểm) 1) Những câu sau đúng hay sai, giải thích. a) Hô hấp nhanh sẽ tăng hiệu quả hô hấp. b) Trong quá trình mang thai, lớp niêm mạc tử cung dày, xốp được duy trì nhờ hoocmon progesteron do thể vàng tiết ra. c) Trong dịch vị có axit clohidric bảo vệ niêm mạc dạ dày. d) Tuyến giáp tiết hoocmon canxitonin tham gia điều hòa đường huyết.
2. 2) Thức ăn giàu gluxit được tiêu hóa như thế nào trong ống tiêu hóa? 3) Vì sao trong khẩu phần ăn hằng ngày cần bổ sung hàm lượng iot? Câu IV. (5,0 điểm) 1) Sự phân hóa và chuyên hóa về tổ chức cơ thể trong quá trình tiến hóa của các ngành động vật được biểu hiện như thế nào? 2) Có bốn người là Hoa, Huệ, Hồng, Nhung (có 4 nhóm máu khác nhau). Lấy máu của Hoa hoặc Hồng truyền cho Huệ thì bình thường, lấy máu của Hồng truyền cho Hoa hoặc Nhung truyền cho Hồng thì xảy ra hiện tượng kết dính, còn máu của Hoa truyền cho Hồng vẫn bình thường. Xác định nhóm máu của bốn người nói trên. 3) Tại sao nói “ Đại dịch AIDS là thảm họa của loài người, nhưng không đáng sợ”? Cần đề ra biện pháp như thế nào để phòng tránh sự lây nhiễm HIV/AIDS? Câu V. (4,0 điểm) 1) Vào ngày 23/03/2018 vụ cháy tại chung cư Carina Plaza đã làm 13 người chết, 48 người bị thương và gây thiệt hại nặng nề về tài sản (nguồn vnexpress.net). Vụ cháy đã lên hồi chuông cảnh báo về ý thức con người trong việc phòng chữa cháy. a) Vụ cháy tại chung cư Carina Plaza có thể sinh ra những tác nhân chủ yếu nào gây hại cho hệ hô hấp? Nêu tác hại chính của các tác nhân đó. b) Theo em những hành động cần thiết thường làm để thoát khỏi đám cháy là gì? Giải thích ý nghĩa của những hành động đó? 2) Thực hiện thí nghiệm về sự trao đổi khí của một bạn học sinh thu được kết quả như sau: + Lượng khí lưu thông (hít vào và thở ra bình thường) của học sinh đó là 500ml. + Hít vào gắng sức là 2100 ml, thở ra gắng sức là 800ml. a) Lượng khí cặn và dung tích sống của bạn học sinh đó là bao nhiêu? Biết rằng dung tích phổi là 4400ml. b) Trong lượng khí hít vào và thở ra bình thường, người ta thấy có 20,96% lượng khí oxi được hít vào và 16,4% lượng khí oxi được thải ra. Tính lượng khí được hít vào và thở ra? Tại sao lượng khí oxi thải ra lại giảm so với lúc hít vào? HẾT Lưu ý: Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.
3. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ CHÍNH THỨC HUYỆN LAI VUNG KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 ──────────── NĂM HỌC 2017 – 2018 Hướng dẫn chấm gồm 04 trang MÔN: SINH HỌC I. HƯỚNG DẪN CHUNG: 1. Học sinh làm bài không theo cách nêu trong hướng dẫn chấm nhưng đúng, chính xác, chặt chẽ thì cho đủ số điểm của câu đó. 2. Việc chi tiết hóa (nếu có) thang điểm trong hướng dẫn chấm phải đảm bảo không làm sai lệch hướng dẫn chấm và phải được thống nhất thực hiện trong tổ chấm thi. 3. Điểm toàn bài tính theo thang điểm 20. II. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM: Câu I. (4,0 điểm) Nội dung Điểm 1) 2,0 a) Đúng. Vì do phân chia các tế bào mô sinh ở tầng sinh vỏ và tầng 0,5 sinh trụ làm cho thân to ra về bề ngang. b) Sai. Vì thực vật quang hợp khi có ánh sáng (ban ngày), còn hô hấp 0,5 xảy ra cả ngày lẫn đêm. c) Sai. Vì ngoài hoa lưỡng tính tự thụ phấn còn có hoa lưỡng tính giao 0,5 phấn do nhị và nhụy không chín cùng một lúc. d) Sai. Vì chỉ có củ cà rốt và củ khoai lang là do rễ biến dạng. 0,5 2) 1,0 Trong lá cây ngoài lục lạp còn có các sắc tố khác như màu vàng (xantophin), màu cam (carotin), màu đỏ (antoxin). Ta thường thấy lá 0,25 cây có màu xanh là do diệp lục đã che lấp các sắc tố khác. Khi mùa thu đến, trước khi rụng diệp lục bị phá hủy, lá cây chỉ còn lại 0,25 các sắc tố khác làm cho lá có màu vàng, cam hoặc đỏ. Mùa thu lá cây rụng do thời tiết xuống thấp, rễ hút nước khó khăn không đủ cung cấp nước cho cây, lá cây rụng để giảm bớt sự thoát hơi 0.5 nước qua lá. 3) 1,0 - Nhiều loại lá mặt trên màu sậm hơn mặt dưới là do các tế bào mặt trên chứa nhiều lục lạp (diệp lục) hơn, mặt trên hứng ánh sáng mặt trời 0,5 để chế tạo chất hữu cơ. - Vài loại lá có hai mặt không khác nhau: lá lúa, lá sả, lá mía 0,25 - Các loại lá này mọc thẳng đứng, hai mặt lá đều hứng ánh sáng mặt 0,25 trời.
4. Câu II. (3,0 điểm) Nội dung Điểm 1) 2,0 a) Đúng. Vì nắng sáng sớm giúp chuyển hóa tiền Vitamin D thành vitamin D, nhờ loại vitamin này cơ thể trẻ em mới hấp thụ được canxi 0,5 giúp xương phát triển. b) Đúng. Vì enzim amila chỉ chuyển hóa tinh bột chín thành đường, 0,5 không chuyển hóa tinh bột còn sống. c) Sai. Vì chim cú có tiếng kêu không được lảnh lót, bộ mặt không xinh xắn mà lại có ác cảm và gán cho chúng mang lại điềm xấu. Trái 0,5 lại chúng là loại chim rất có ích cho nông nghiệp, chuyên săn bắt động vật gặm nhấm vào ban đêm. d) Đúng. Vì trong trái đu đủ non có emzim pepsin là một emzim có tác 0,5 dụng phân cắt prôtêin (enzim pepsin cũng có ở dạy dày). 2) 1,0 - Cá heo có họ hàng gần với lợn hơn cá rô. 0,5 - Vì: Cá heo và lợn cùng là những động vật thuộc lớp thú, có các đặc điểm tổ chức cơ thể như tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, bài tiết, giống 0,5 nhau. Còn cá rô thuộc lớp cá. Câu III. (4,0 điểm) Nội dung Điểm 1) 2,0 a) Sai. Vì hô hấp nhanh lượng khí trao ở phổi bị hạn chế, hiệu quả trao 0,5 đổi khí giảm b) Đúng. Vì lớp niêm mạc tử cung dày, xốp nhờ hoocmon progestoron 0,5 do thể vàng tiết ra c) Sai. Vì niêm mạc dạ dày được bảo vệ bởi chất nhày. 0,5 d) Sai. Vì tuyến giáp tiết hoocmon canxitonin tham gia điều hòa canxi 0,5 và photpho trong máu 2) 1,0 - Ở khoang miệng: dưới tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt, 0,25 tinh bột chín biến đổi thành đường mantozo - Thực quản: thức ăn thấm đẫm nước bọt nên tiếp tục bị biến đổi thành 0,25 đường mantozo. - Ở dạ dày không có enzim biến đổi tinh bột. 0,25 - Ở ruột non, dưới tác dụng của enzim có trong dịch ruột, tinh bột và 0,25 đường đôi biến đổi thành đường đơn. 3) Trong khẩu phần ăn hằng ngày cần bổ sung hàm lượng iot vì: 1,0 - Nếu thiếu iot trong khẩu phần ăn hàng ngày chúng ta mắc bệnh bướu 0,25 cổ .
5. Nội dung Điểm - Khi thiếu iot, hoocmon tiroxin không được tiết ra, tuyến yên chỉ đạo tuyến giáp hoạt động gây hiện tượng phì đại tuyến. Làm cho trẻ em 0,75 chậm lớn, trí não kém ; người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém Câu IV. (5,0 điểm) Nội dung Điểm 1) 2,0 Sự tiến hóa của các cơ quan: - Hệ hô hấp: từ chưa phân hóa → trao đổi khí qua da→ mang→ da và 0,5 phổi có cấu tạo đơn giản → phổi - Tuần hoàn: Chưa có tim→ tim chưa có ngăn→ tim 2 ngăn→ tim 3 0,5 ngăn→tim 4 ngăn - Hệ thần kinh: Chưa phân hóa→ thần kinh hình mạng→ chuỗi hạch→ 0,5 thần kinh hình ống - Sinh dục: chưa phân hóa→ tuyến sinh dục không có ống dẫn→ tuyến 0,5 sinh dục có ống dẫn 2) 2,0 - Dựa vào sơ đồ truyền máu, Huệ nhận được hai nhóm máu từ Hồng và 0,5 Hoa. Như vậy Huệ có nhóm máu AB. - Nhóm máu của Hoa vừa truyền máu cho Huệ và Hồng như vậy Hoa 0,5 có nhóm máu O. - Nhóm máu của Nhung truyền cho Hồng, Hồng truyền cho Hoa bị kết dính như vậy Nhung có nhóm máu A, Hồng có nhóm máu B hoặc 1,0 ngược lại. 3) 1,0 - AIDS là thảm họa của loài người vì: tỉ lệ tử vong rất cao, không có vacxin phòng và chữa bệnh, lây lan nhanh, mọi người đều có thể bị 0,25 nhiễm HIV/AIDS. - Không đáng sợ AIDS vì nếu chúng ta biết cách phòng thì sẽ không 0,25 mắc bệnh. - Biện pháp phòng tránh: + Sống lành mạnh một vợ một chồng; người bị nhiễm bệnh AIDS 0,25 không nên sinh con. + Không tiêm chích ma túy, không dùng chung kim tiêm, cần xét 0,25 nghiệm máu trước khi truyền. Câu V. (4,0 điểm) Nội dung Điểm 1a) 1,5 - Quá trình cháy có thể sinh ra các tác nhân chủ yếu sau: Khói, bụi; 0,5 Các chất khí nitơ ôxit (NOx), lưu huỳnh ôxit (SOx), cac bon ôxit (CO),
6. Nội dung Điểm khí cacbonic (CO2) - Tác hại: + Khói, bụi giảm khả năng lọc sạch của đường dẫn khí gây bệnh phổi 0,25 + Nitơ ôxit (NOX): Gây viêm sưng lớp niêm mạc cản trở trao đổi khí , 0,25 gây chết ở liều cao. + Lưu huỳnh ôxit (SOX): Làm cho các bệnh hô hấp thêm trầm trọng. 0,25 + Cacbon ôxit (CO), khí cacbonic (CO ): Chiếm chỗ của ôxi trong 2 0,25 máu, giảm hiệu quả hô hấp, có thể gây chết . 1b) 1,0 - Cúi thấp người khi di chuyển đôi khi phải bò dưới sàn vì khói luôn 0,25 bay lên cao. - Lấy khăn thấm nước che kín miệng và mũi để lọc không khí chống 0,25 nhiễm khói khi hít thở. - Dùng chăn, mền nhúng nước chùm lên toàn bộ cơ thể và chạy thoát 0,25 nhanh ra ngoài đám cháy. - Báo cho mọi người xung quanh và tuân thủ theo đúng sự hướng dẫn 0,25 của người hướng dẫn thoát nạn. 2a) 0,5 - Lượng khí cặn: 4400- ( 500+2100+800) = 1000ml 0,5 - Dung tích sống : 500+2100+800 = 3400ml 2b) 1,0 Lượng khí oxi hít vào: 500 x 20,96% = 104,8ml 0,5 Lượng khí oxi thải ra: 500 x 16,4% = 82ml Lượng khí oxi giảm vì tại phế nang oxi đã khuếch tán vào máu và 0,5 được hồng cầu vận chuyển đến các tế bào. Hết