Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Năm học 2014-2015 - Phòng Giáo dục và đào tạo Việt Yên

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Năm học 2014-2015 - Phòng Giáo dục và đào tạo Việt Yên

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN VIỆT YÊN NĂM HỌC 2014 - 2015 MÔN THI: SINH HỌC 8 ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày thi: 3/4/2015 (Đề thi có 01 trang) Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1:(4 điểm) a. Phản xạ là gì ? Vai trò của phản xạ trong đời sống ? Nêu mối quan hệ giữa phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện ? b. Chỉ ra sự khác nhau giữa cung phản xạ và vòng phản xạ ? c. Nêu các điều kiện để thành lập một phản xạ có điều kiện ? d. Giải thích câu “Ăn phải nhai, nói phải nghĩ”. Câu 2:(3,5 điểm) a. Một bạn học sinh lớp 8 đã làm thí nghiệm để tìm hiểu thành phần hoá học của xương : bạn ngâm một xương đùi ếch trưởng thành vào dung dịch HCl 10% trong thời gian 20 phút, sau đó vớt ra uốn thử rồi đem xương đó đốt trên ngọn lửa đèn cồn. Bằng kiến thức đã học em hãy nêu kết quả thí nghiệm và giải thích hiện tượng ? b. Vì sao xương người già dễ bị gãy và khi gãy lại chậm phục hồi ? c. Sự to ra và dài ra của xương người là do đâu ? Tại sao ở tuổi trưởng thành con người không cao thêm được nữa ? d. Máu thuộc loại mô gì ? Giải thích ? Câu 3:(3 điểm) Trong cơ thể người mỗi loại tế bào có hình dạng và cấu trúc khác nhau phù hợp với chức năng của chúng. Nêu tên và chức năng của mỗi loại tế bào sau : a. Loại tế bào có hình dạng không cố định, thay đổi liên tục. b. Loại tế bào dài nhất trong cơ thể . c. Loại tế bào có hình đĩa lõm hai mặt và không có nhân . Câu 4:(4,5 điểm) a. Phân tích những đặc điểm tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú ? b. Giải thích cơ sở sinh lý của tiếng khóc chào đời ? c. Nêu nguyên nhân đóng mở, môn vị ? Ý nghĩa của cơ chế đó ? d. Có người nói rằng:“Tiêm vacxin cũng giống như tiêm kháng thể giúp cơ thể nhanh khỏi bệnh”. Điều đó có đúng không ? Vì sao ? e.Tại sao khi ghép các cơ quan nội tạng như: gan, thận người ta thường chọn những người có quan hệ họ hàng gần như bố, mẹ, anh, chị, em ruột ? Câu 5:(5 điểm) a. Một người bị tai nạn giao thông liệt nửa người bên phải. Theo em người đó bị tổn thương ở vị trí nào trên bộ não ? Vì sao ? b. Tuyến yên nằm ở vị trí nào trong cơ thể ? Tại sao nói tuyến yên là tuyến quan trọng nhất trong các tuyến nội tiết ? c. Một học sinh độ tuổi trung học cơ sở có nhu cầu tiêu dùng năng lượng mỗi ngày là 2200 kcal, trong số năng lượng đó prôtêin chiếm 19%, lipit chiếm 13% , còn lại là gluxit. Tính : Số năng lượng của mỗi chất và số gam của mỗi chất . Biết rằng: 1 gam prôtêin được ôxi hoá hoàn toàn giải phóng 4,1 kcal; 1 gam lipit ôxi hoá hoàn toàn giải phóng 9,3 kcal; 1 gam gluxit ôxi hoá hoàn toàn giải phóng 4,3 kcal. HẾT Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm Họ và tên thí sinh: Số báo danh: Giám thị 1 (Họ tên và ký) Giám thị 2 (Họ tên và ký)
2. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ CHÍNH THỨC VIỆT YÊN NĂM HỌC 2014-2015 MÔN THI: SINH 8 Ngày thi: 3/4/2015 (Hướng dẫn chấm 03 trang) Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề Câu Đáp án Điểm 1. (4.0 điểm) a.* Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời các kích thích của môi trường trong hay môi 0,5 trường ngoài thông qua hệ thần kinh. - Vai trò của phản xạ trong đời sống: giúp cơ thể phản ứng kịp thời với những thay đổi của 0,25 môi trường. - Mối quan hệ giữa PXKĐK và PXCĐK: PXKĐK là cơ sở để hình thành PXCĐK. 0,25 b.Khác nhau giữa cung phản xạ và vòng phản xạ Cung phản xạ Vòng phản xạ - Không có luồng thông báo ngược - Có luông thông báo ngược 0,25 - Xảy ra nhanh. Thời gian ngắn - Xảy ra chậm hơn. Thời gian kéo dài 0,25 - Mang tính chất đơn giản hơn, thường - Mang tính chất phức tạp hơn. Do sự kết chỉ được hình thành bởi 3 nơron: hướng hợp của nhiều cung phản xa. Nên số 0,25 tâm, trung gian, li tâm. nơron hướng tâm, trung gian và li tâm tham gia nhiều hơn. - Kết quả thường thiếu chính xác - Kết quả thường chính xác hơn. 0,25 c.Điều kiện để thành lập một phản xạ có điều kiện: - Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện của 0.5 một phản xạ muốn thành lập. - Kích thích có điều kiện phải tác động trước vài giây so với kích thích của phản xạ 0,5 không điều kiện. - Quá trình kết hợp giữa hai kích thích phải được lặp đi lặp lại nhiều lần và được củng 0,5 cố thường xuyên. d -Ăn phải nhai vì nhai làm cho thức ăn được nghiền nhỏ, ngấm đều dịch tiêu hóa 0.25 giúp cho sự tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng đạt hiệu quả cao. - Nói phải nghĩ: Nói là một phản xạ để lời nói đúng giá trị từng hoàn cảnh thì phải cân 0,25 nhắc tức là chuyển phản xạ thành nhiều phản xạ để lời nói có độ chính xác cao. 2 (3.5 điểm) a.*Kết quả: - khi uốn xương thấy xương dẻo 0,25 - Khi đốt xương sẽ cháy hết và không còn giữ nguyên hình dạng. 0,25 * Giải thích : Khi ngâm xương vào trong dung dịch HCl 10% trong khoảng thời gian 0,5 20 phút chất vô cơ trong xương sẽ bị phân hủy hết chỉ còn chất hữu cơ. Nên khi uốn xương dẻo, khi đốt xương cháy hết. b.Người già dễ bị gãy xương và chậm phục hồi là do: - Tỉ lệ chất hữu cơ và chất vô cơ trong xương thay đổi theo lứa tuổi. 0,25 - Ở người già, tỉ lệ chất hữu cơ giảm  xương giảm tính dẻo và đàn hồi, trở nên xốp, 0,25
3. giòn nên dễ bị gãy khi có va chạm mạnh. - Ở người già, sự phân hủy cao và quá trình tạo xương chậm (ở màng xương và sụn 0,25 tăng trưởng) nên khi xương bị gãy, rất chậm phục hồi và không chắc chắn. c - Xương dài ra là do sự phân chia của các tế bào ở lớp sụn tăng trưởng. 0,25 - Xương to ra là do sự phân chia của các tế bào màng xương tạo ra những tế bào 0,25 mới đẩy vào trong và hóa xương. - Ở người trưởng thành không cao thêm nữa là do: Đến tuổi trưởng thành, sụn tăng 0,25 trưởng không còn khả năng phân chia để tạo ra các tế bào mới và hóa xương. d.- Máu thuộc loại mô liên kết , vì: 0,25 - Máu cấu tạo gồm 2 thành phần là các tế bào máu chiếm 45% (thứ yếu)về thể tích và 0,25 huyết tương chiếm 55% (chủ yếu) . - Các tế bào máu nằm rải rác trong chất nền là huyết tương. 0,25 - Máu thực hiện chức năng dinh dưỡng và liên kết các cơ quan trong cơ thể, là thành 0,25 phần tạo nên môi trường trong cơ thể. 3 (3.0 điểm) a.-Tế bào bạch cầu 0.5 - Tạo cho cơ thể khả năng miễn dịch, tiêu diệt kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể. 0.5 b.- Tế bào thần kinh 0.5 - Tiếp nhận, xử lý và dẫn truyền xung thần kinh đến tất cả các cơ quan bộ phận trong 0.5 cơ thể. c- Hồng cầu 0.5 - Tham gia vận chuyển khí ô xy và khí cacbonic trong máu 0.5 4 (4.5 điểm) a.Những điểm tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú: - Cơ chi trên phân hóa thành các nhóm cơ phụ trách những cử động linh hoạt của 0,25 bàn tay, ngón tay, đặc biệt là cơ ngón cái rất phát triển, giúp ngón cái đối diện với các ngón còn lại. - Cơ chi dưới tập trung thành nhóm cơ lớn, khỏe giúp cho sự vận động di chuyển 0,25 linh hoạt và giữ thăng bằng cho cơ thể (Cơ mông, cơ đùi, cơ bụng ) - Cơ vận động lưỡi phát triển giúp cho vận động ngôn ngữ nói. 0,25 - Cơ nét mặt phân hóa giúp biểu hiện tình cảm qua nét mặt. 0,25 b. Cơ sở sinh lí của tiếng khóc chào đời. Đứa trẻ khi chào đời bị cắt bỏ dây rốn lượng CO2 thừa ngày càng nhiều trong máu sẽ + 1 kết hợp với nước tạo thành H2CO3 => I on H tăng => Kích thích trung khu hô hấp hoạt động, tạo ra động tác hít vào, thở ra. Không khí đi qua thanh quản tạo nên tiếng khóc chào đời. c. -Nguyên nhân mở: do nồng độ kiềm trong hành tá tràng cao (do dịch mật, dịch tụy 0,5 tiết ra) kích thích mở môn vị . - Nguyên nhân đóng môn vị: do thức ăn từ dạ dày chuyển xuống có nồng độ a xít cao, 0,5 trong hành tá tràng nồng độ kiềm giảm, kích thích đóng môn vị. * Ý nghĩa: Sự đóng mở môn vị làm cho thức ăn xuống ruột non từng lượng nhỏ giúp 0,5 cho sự tiêu hóa thức ăn và hấp thụ thức ăn ở ruột non xảy ra triệt để.
4. d.Ý kiến đó là sai 0.25 Tiêm vacxin là tiêm các loại vi khuẩn,vi rút gây bệnh nhưng đã được làm yếu để kích 0,25 thích cơ thể tạo ra kháng thể để chống lại bệnh đó. e.Khi ghép các cơ quan nội tạng cần chọn những người có quan hệ họ hàng gần vì: - Những người có quan hệ họ hàng có hệ kháng thể tương tự nhau, về cơ bản giống 0,25 nhau về vật chất di truyền trong tế bào. - Hạn chế việc tiết ra kháng thể đào thải, loại bỏ cơ quan đã ghép. 0,25 5 (5 điểm) a.Người đó bị tổn thương bán cầu não trái vì: 0,5 Hầu hết các dây thần kinh não có hiện tượng bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống. Do đó 0,5 mà tổn thương ở một bên đại não sẽ làm tê liệt các phần cơ thể bên phía đối diện. b.- Tuyến yên là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu trắng nằm ở nền sọ( thuộc não trung gian). 0,5 - Tuyến yên là tuyến qua trọng nhất vì: tiết hoocmôn kích thích hoạt động của hầu hết 0,5 các tuyến nội tiết trong cơ thể. c.- Tính được năng lượng của mỗi chất: + prôtêin chiếm 19% là: 2200 x 19% = 418 (Kcal) 1,5 + Li pít chiếm 13% là : 2200 x 13% = 286 (kcal) + Gluxit là 2200-(418+286) = 1496 (kcal) - Tính số gam của các chất: + lượng protein là: 418: 4,1 = 102 (gam) 1,5 + lượng lipit là: 286: 9,3 = 30,8 ( gam) + lượng gluxit là : 1496 : 4,3 = 347,9 (gam)