Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Đề số 1 (Kèm đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Sinh học Lớp 8 - Đề số 1 (Kèm đáp án)

1. ĐÈ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 Môn: Sinh học (Thời gian làm bài: 150 phút) Câu 1 (2 điểm): Hãy chứng minh Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? Câu 2(3 điểm): Xương có tính chất và thành phần hóa học nào? Nêu thí nghiệm để chứng minh các thành phần hóa học có trong xương? Câu 3 (2,5 điểm): Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần nào? Nêu cấu tạo của các thành phần trong hệ mạch, vì sao lại có sự khác nhau đó? Câu 4 (2 điểm): Hãy cho biết một chu kỳ co giãn của tim? Vì sao tim hoạt động liên tục, suốt đời mà không mệt mỏi? Câu 5 (2,5điểm): Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào? Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này? Câu 6 (3 điểm): a) Nêu đặc điểm, cấu tạo và chức năng của đại não người? Chứng tỏ sự tiến hóa của người so với động vật khác trong lớp thú? b) Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Dũng đã vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ, bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất? Hãy giải thích cơ sở đó? Câu 7 (3 điểm): a) Phân biệt bệnh bướu cổ do thiếu iốt và bệnh Bazơđô? b) Sơ đồ quá trình điều hòa lượng đường trong máu, đảm bảo giữ Gluco ở mức ổn định nhờ các hooc môn của tuyến tụy? Câu 8 (2 điểm): Lấy máu của 4 người: Anh, Bắc, Công, Dũng. Mỗi người là một nhóm máu khác nhau, rồi tách ra thành các phần riêng biệt (Huyết tương và hồng cầu riêng), sau đó cho hồng cầu trộn lẫn với huyết tương, thu được kết quả thí nghiệm theo bảng sau: Huyết tương Anh Bắc Công Dũng Hồng cầu Anh - - - - Bắc + - + + Công + - - + Dũng + - + - Dấu (+) là phản ứng dương tính, hồng cầu bị ngưng kết. Dấu (-) phản ứng âm tính, hồng cầu không bị ngưng kết. Hãy xác định nhóm máu của 4 người trên? 1
2. Hết ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM Câu 1: (2 điểm) Chức năng tế bào: - Thực hiện sự trao đổi chất và năng lượng: (0,5 điểm) - Cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể: (0,5 điểm) - Sự phân chia của tế bào giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn trưởng thành có thể (0,5 tham gia vào quá trình sinh sản: điểm) - Như vậy mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động sống của (0,5 tế bào nên tế bào còn là đơn vị chức năng của cơ thể điểm) Câu 2: ( 3 điểm) * Tính chất: Xương có 2 đặc tính cơ bản đàn hồi và rắn chắc: (1 điểm) - Nhờ tính đàn hồi nên xương có thể chống lại tất cả các lực cơ học tác động vào cơ thể, nhờ tính rắn chắc nên bộ xương có thể chống đỡ được sức nặng của cơ thể. - Xương trẻ em có tính đàn hồi cao, xương người già giòn. * Thành phần hóa học: (1 điểm) - Bao gồm chất hữu cơ còn gọi là chất cốt giao và chất khoáng chủ yếu là muối can xi, chất khoáng làm cho xương rắn chắc, cốt giao đảm bảo tính đàn hồi. * Thí nghiệm: (1 điểm) - Lấy xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong dung dịch axit Clohiđric 10%, sau 10-15 phút lấy ra, phần còn lại rất mềm và có thể uốn cong dễ dang đó là chất hữu cơ. - Lấy xương đùi ếch trưởng thành khác đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi xương không cháy nữa, không còn khói bay lên, bóp nhẹ phần xương đã đốt vụ ra như tro đó là các khoáng chất tạo cho xương rắn chắc. Câu 3: (2,5 điểm) * Hệ tuần hoàn máu gồm các bộ phận chủ yếu: Tim, động mạch, tĩnh mạch, (0,5 mao mạch và hệ bạch huyết điểm) * Hệ mạch gồm có động mạch, tĩnh mạch và mao mạch: - Động mạch và tĩnh mạch đều được cấu tạo bởi 3 lớp chính: Biểu bì, cơ trơn và (1 điểm) mô liên kết tuy nhiên động mạch dày hơn tĩnh mạch vì động mạch dẫn máu từ tim đến cơ quan phải chịu áp lực lớn còn tĩnh mạch dẫn máu từ cơ quan về tim nên áp lực tác dụng lên thành mạch nhỏ hơn. - Mao mạch chỉ gồm có một lớp biểu bì dẹt để các chất dinh dưỡng và oxi ở (1 điểm) trong máu thấm qua đến tế bào và ngược lại chất bài tiết từ tế bào thấm qua nước mô rồi vào máu một cách dễ dàng Câu 4: (2 điểm) - Một chu kỳ hoạt động tim gồm 3 pha, khoảng 0,8 giây, pha co 2 tâm nhĩ 0,1 (1 điểm) giây; pha co 2 tâm thất 0,2 giây, giãn chung 0,4 giây. - Tâm nhĩ co 0,1 giây, ghỉ 0,7 giây, tâm thất co 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây thời (1 điểm) gian nghỉ ngơi nhiều đủ phục hồi hoạt động 2
3. Câu 5: ( 2,5 điểm) (1 điểm) Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể là sự trao đổi vật chất giữa cơ thể với môi trường ngoài. Cơ thể lấy thức ăn nước, muối khoáng và oxi từ môi trường ngoài đồng thời thải khí CO2 và chất thải ra môi trường ngoài thông qua hệ tiêu hóa, hệ hô hất, hệ bài tiết. - Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào là sự trao đổi chất giữa tế bào với môi trường (0,75 trong, tế bào tiếp nhận các chất dinh dưỡng và oxi từ máu vào nước mô sử dụng điểm) cho các hoạt động sống, đồng thời thải các sản phẩm phân hủy vào môi trường trong để đưa đến các cơ quan bài tiết. - Mối quan hệ: Trao đổi chất ở cơ thể tạo điều kiện cho trao đổi chất ở tế bào, (0,75 ngược lại trao đổi chất ở tế bào giúp cho tế bào tồn tại và phát triển là cơ sở cho điểm) sự tồn tại và phát triển của cơ thể. Như vậy, trao đổi chất ở 2 cấp độ liên quan mật thiết với nhau đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của sự sống. Câu 6: (3 điểm) a) – Khối lượng não so với cơ thể người lớn hơn các động vật thuộc lớp thú. (1 điểm) - Vỏ náo có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặc chứa các nơron (khối lượng chất xám lớn) - Ở người, ngoài các trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp thú còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nói, viết, hiểu tiếng nói và chữ viết). b) – Kích thích mạnh một chi trước, chi sau bên nào co thì chứng tỏ rễ trước (1 điểm) bên đó còn - Kích thích lần lượt chi sau mà không thấy co chi nào cả thì chắc chắn rễ sau bên đó đã đứt. * Giải thích: - Rễ trước dẫn truyền xung vận động từ trung ương đi ra cơ quan (1 điểm) đáp ứng (cơ chi) - Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các thụ quan về trung ương. Câu 7: ( 3 điểm) a) Phân biệt bệnh bướu cổ do thiếu iốt với bệnh Bazơđô: Bệnh bướu cổ Bệnh Bazơđô Do thiếu iốt trong khẩu phần ăn, Tirôxin Tuyến giáp hoạt động mạnh, Nguyên nhân không tiết ra được, tuyến yên tiết hooc tiết nhiều Tirôxin làm tăng quá (0,75 điểm) môn thúc đẩy tuyến giáp phải hoạt động trình TĐC, tăng tiêu dùng oxi. mạnh - Tuyến nở to bướu cổ - Nhịp tim tăng hồi hộp, căng Hậu quả và thẳng, mất ngủ, sút cân, bướu cách khắc phục cổ, mắt lồi (0,75 điểm) - cần bổ sung iốt vào thành phần thức ăn. - Hạn chế thức ăn có iốt. 3
4. b) (1,5 điểm): Khi đường huyết tăng Khi đường huyết giảm (+) (+) (-) (-) Đảo tụy Tế bào  Tế bào Insulin Glucagôn Glucozơ Gliconzen Glucozơ Đường huyết giảm Đường huyết tăng đến mức bình thường lê mức bình thường (+) kích thích (-) kìm hãm Câu 8 (2 điểm): Nhóm máu từng người như sau: Anh Nhóm máu: O 0,5 Bắc Nhóm máu: AB 0,5 Công Nhóm máu: A (hoặc B) 0,5 Dũng Nhóm máu B (hoặc A) 0,5 4