Đề cương Ôn tập môn Tiếng Việt Lớp 5

Nội dung text: Đề cương Ôn tập môn Tiếng Việt Lớp 5

1. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV OÂN LUYEÄN TÖØ VAØ CAÂU Baøi 1 : Choïn caùc töø thích hôïp trong ngoaëc ñôn (baûo toaøn, baûo veä, baûo quaûn, baûo ñaûm, baûo taøng, baûo hieåm, baûo toàn ) ñieàn vaøo choã troáng trong caùc caâu sau : a) Chuùng em tích cöïc moâi tröôøng saïch ñeïp. b) Anh aáy ñaõ seõ laøm xong coâng vieäc ñuùng haïn. c) Chieác xe naøy ñaõ ñöôïc d) Lôùp em ñöôïc ñi thaêm Vieän . caùch maïng Vieät Nam. e) Röøng Cuùc Phöông ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø khu thieân nhieân quoác gia. g) Caùc hieän vaät lòch söû ñaõ ñöôïc . raát toát. h) Ñeå löïc löôïng, chuùng ta quyeát ñònh thöïc hieän keá hoaïch “Vöôøn khoâng nhaø troáng”. Baøi 2 : Ñieàn caùc quan heä töø, caëp quan heä töø thích hôïp thích hôïp trong ngoaëc ñôn (vì neân ; bôûi vaäy ; khoâng nhöõng maø coøn . ; vì ; neáu thì ) vaøo caùc caâu sau ñaây : a) thieáu hieåu bieát nhieàu ngöôøi ñaõ duøng mìn ñaùnh caù. b) .duøng mìn ñaùnh caù seõ gaây ra nhöõng haäu quaû nghieâm troïng. c) hoï laøm haïi caùc loaøi vaät soáng döôùi nöôùc laøm oâ nhieãm moâi tröôøng. d) Nhieàu ñoaïn soâng ñaõ khoâng coøn caù, toâm sinh soáng . mìn ñaùnh caù ñaõ laøm chuùng cheát heát, caû con to laãn con nhoû. e) Nhaø nöôùc caàn trieät ñeå caám ñaùnh baét caù mìn. Baøi 3 : Ghi ñuùng (Ñ) vaøo tröôùc haønh ñoäng baûo veä moâi tröôøng : a) troàng caây gaây röøng. b) Chaët phaù röøng. e) Xöû lí raùc thaûi c) Saên baén thuù röøng. f) Xöû lí khí thaûi d) Naïo veùt loøng soâng. g) Ñaùnh caù baèng ñieän. Baøi 4 : Ñoïc ñoaïn vaên sau vaø xeáp töø in ñaäm vaøo baûng phaân loaïi beân döôùi. Chuû nhaät quaây quaàn beân baø, toâi vaø em Ñoám thích nghe baø keå laïi hoài beù ôû Hueá baø nghòch nhö con trai : baø loäi nöôùc vaø treøo caây phöôïng vó haùi hoa ; saùu tuoåi, baø traéng vaø muõm móm nhöng maët muõi thöôøng lem luoác nhö chaøng heà. a) Danh töø : b) Ñoäng töø : c) Tính töø : d) Quan heä töø : Baøi 5 : Ñoïc ñoaïn vaên sau vaø ghi ra nhöõng töø ngöõ mieâu taû ngoaïi hình cuûa ngöôøi theo muïc beân döôùi : Chò Gia-mi-li-a xinh thaät laø xinh. Voùc ngöôøi thon tha,û caân ñoái, toùc cöùng khoâng xoaên teát thaønh hai bím daøy vaø naëng. Chieác khaên traéng chò choaøng raát kheùo treân ñaàu, cheùo xuoáng traùn moät chuùt, nom raát hôïp vôùi chò, laøm toân haún nöôùc da baùnh maät, khuoân maët baàu baàu, khieán chò caøng theâm duyeân daùng. Moãi khi chò Gia-mi-li-a cöôøi, ñoâi maét ñen laùy maøu bieâng bieác cuûa chò laïi böøng leân söùc soáng haêng say cuûa tuoåi treû. a) Mieâu taû maùi toùc : b) Mieâu taû ñoâi maét : BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 1
2. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV c) Mieâu taû khuoân maët : d) Mieâu taû laøn da : e) Mieâu taø voùc ngöôøi : Baøi 6 : Xeáp caùc töø ngöõ döôùi ñaây thaønh hai coät cho phuø hôïp : (baát haïnh, buoàn raàu, may maén, cô cöïc, cöïc khoå, vui loøng, möøng vui, khoán khoå, toát laønh, voâ phuùc, sung söôùng, toát phuùc) a) Ñoàng nghóa vôùi töø “haïnh phuùc” : b) Traùi nghóa vôùi töø “haïnh phuùc” : Baøi 7 : Điền tiếp vào chỗ trống 3 từ có tiếng nhân mang nghĩa lòng thương người . Nhân ái , .Baøi 8 : Những thành ngữ , tục ngữ nào nói về đức tính chăm chỉ ? a. Một nắng hai sương . b. Chín bỏ làm mười . c. Thức khuya dậy sớm . d. Dầm mưa dãi nắng . e. Nặng nhặt chặt bị . g. Đứng mũi chịu sào . h. Tích tiểu thành đại . i. Nửa đêm gà gáy . Baøi 9 : Nối các từ ngữ chỉ vật ở bên trái với màu của nó ở bên phải a. dải lụa đào b. môi son màu trắng (1) c. tấm nhiễu điều d. cành lá biếc màu xanh (2) e. con ngựa bạch f. hồ lục thủy màu đỏ (3) Baøi 10 : Điền tiếp từ vào chỗ trống theo yêu cầu . a. 5 từ phức chỉ màu đỏ : đỏ rực b. 5 từ phức chỉ màu đen : đen tuyền , Baøi 11 : Viết 2 câu văn tả 2 loài hoa màu trắng , mỗi câu dùng một từ tả màu trắng khác nhau . Baøi 12 : Những từ nào đồng nghĩa với từ hạnh phúc ? a. may mắn b. toại nguyện c. sung sướng d. giàu có e. khoan khoái g. thoải mái Baøi 13 : Những từ nào trái nghĩa với từ hạnh phúc ? a. buồn rầu b. phiền hà c. bất hạnh d. nghèo đói e. cô đơn g. khổ cực h. vất vả i. bất hòa Baøi 14 : Đọc câu văn sau rồi điền từ vào chỗ trống theo yêu cầu . Một hôm , trên đường đi học về , Hùng , Qúy và Nam trao đổi với nhau xem ở trên đời này,cái gì quý nhất . Các từ là danh từ chung trong câu : a. Các từ là danh từ riêng trong câu : Baøi 15 : Gạch dưới đại từ xưng hô trong các câu văn sau . Hùng nói : “ Theo tớ , quý nhất là lúa gạo . Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không? Baøi 16 : Đọc đoạn văn sau : Hải Thượng Lãn Ông là một thầy thuốc giàu lòng nhân ái , không màng danh lợi . Có lần , một người thuyền chài có đứa con nhỏ bị bệnh đậu nặng , nhưng nhà nghèo , không có tiền chạy chữa . Lãn Ông biết tin bèn đến thăm . Giữa mùa hè nóng nực , cháu bé nằm trong chiếc thuyền nhỏ hẹp , người đầy mụn mủ , mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc . Nhưng Lãn Ông BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 2
3. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV không ngại khổ . Ông đã ân cần chăm sóc đứa bé suốt một tháng trời và chữa khỏi bệnh cho nó . Khi từ giã nhà thuyền chài , ông chẳng những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo củi . Viết vào chỗ trống theo yêu cầu . a. Một danh từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì ? b. Một đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì ? c. Một danh từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào ? d.Một danh từ làm bộ phận của vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì ? Baøi 17 : Tìm trong đoạn văn sau các động từ , tính từ , quan hệ từ để điền vào chỗ trống . A Cháng đẹp người thật . Mười tám tuổi , ngực nở vòng cung , da đỏ như lim , bắp tay bắp chân rắn như trắc , gụ . Vóc cao , vai rộng , người đứng thẳng như cái cột đá trời trồng . Nhưng phải nhìn A Cháng cày mới thấy hết vẻ đẹp của anh . Động từ : Tính từ : Quan hệ từ : Baøi 18 : Baøi 3: Ñaùnh daáu cheùo vaøo oâ troáng tröôùc töø loaïi ñuùng theo töøng coät DANH TÖØ ÑOÄNG TÖØ TÍNH TÖØ - giaùo vieân -baøn gheá - maûnh mai - chaêm chæ - laøm baøi - chaêm soùc - oân luyeän - röïc rôõ - leã pheùp - phoøng hoïc - phaùt bieåu -saân tröôøng - laøm baøi - saùng suûa - chaäm chaïp - caàn cuø -ñoâi maét - baàu trôøi - baøi thi - baøi taäp - caây coû - quyeån saùch - noãi lo - söï töï tin - thöïc haønh - möa gioù - maäp maïp - giaûng daïy - meät moûi - yeâu thöông Baøi 19 : Ñaët caâu coù caëp quan heä bieåu thò quan heä nguyeân nhaân – keát quaû : a) Vì neân : b) Do neân : c) Taïi neân : Bôûi neân : d) Nhôø maø . : BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 3
4. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Caâu 20 : Ñaët caâu coù caëp quan heä bieåu thò quan heä giaû thieát – keát quaû : a) Neáu thì : b) Heã thì : Caâu 21 : Ñaët caâu coù caëp quan heä bieåu thò quan heä töông phaûn : a) Tuy nhöng : b) Maëc duø nhöng . : Caâu 6 : : Ñaët caâu coù caëp quan heä bieåu thò quan heä taêng tieán : a) Khoâng nhöõng maø coøn . : b) Khoâng chæ maø coøn : Baøi 22 : Điền các thành ngữ , tục ngữ sau vào bảng cho phù hợp . a. Chị ngã em nâng g. Kính thầy yêu bạn b. Tôn sư trọng đạo h. Học thầy không tầy học bạn c. Thờ cha kính mẹ i. Bạn bè con chấy cắn đôi d. Không thầy đố mày làm nên k. Giàu về bạn , sang về vợ e. Cá không ăn muối cá ươn Con cãi cha mẹ trăm đường con hư a) Quan heä gia ñình : b) Quan heä thaày troø c) Quan heä baïn beø : Baøi 23 : Ñieàn theâm töø chæ quan heä vaøo choã troáng a) Ñeâm ñaõ khuya .em vaãn chöa buoàn nguû. b) Ba meï raày la em raát buoàn. c) Baïn Lan khoâng ñeán ñuùng giôø chuùng em seõ ñi tröôùc. d) Hoâm nay, toå Moät Töïc lôùp toå Hai tröïc lôùp ? e) Em thích hoïc moân toaùn Mai thích hoïc tieáng Vieät. f) beù haùt hay .beù muùa gioûi nöõa. g) .Nam chuû quan baøi kieåm tra cuûa Nam bò ñieåm keùm. h) nhaø quaù ngheøo Thanh phaûi ñi baùn veù soá giuùp gia ñình. i) .Haûi nhoû nhaát lôùp Haûi luoân ñöùng ñaàu veà vieäc hoïc taäp. j) baïn Ñöùc haùt caû lôùp laïi voã tay raát to. k) Lan coù hoaøn caûnh gia ñình khaù giaû baïn aáy luùc naøo cuõng buoàn. Baøi 24 : Gaïch chaân caëp töø chæ quan heä vaø cho bieát ñoù laø quan heä gì ? a) Vì trôøi laïnh neân em phaûi maëc aùo aám. b) Heã trôøi möa thì ñöôøng laày loäi. c) Nhôø taäp theå duïc neân cô theå toâi ñöôïc khoûe maïnh. d) Neáu baïn meät thì mình seõ xin pheùp nghæ hoïc giuùp cho baïn. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 4
5. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV e) Tuy nhaø xa tröôøng nhöng em luoân ñeán lôùp ñuùng giôø. f) Maëc duø beù Giang chöa ñaày moät tuoåi nhöng beù noùi raát gioûi. g) Chaúng nhöõng Lan hoïc gioûi maø baïn coøn raát ngoan. h) Vieäc giöõ gìn moâi tröôøng saïch ñeïp khoâng chæ laø nhieäm vuï cuûa ngöôøi lôùn maø coøn laø traùch nhieäm cuûa treû em. i) Neáu nhö em thöông ba meï thì em phaûi coá gaéng hoïc taäp. j) Giaù nhö em nghe lôøi chò thì baây giôø em ñaõ ñaït danh hieäu hoïc sinh tieân tieán. k) Maëc duø con chim seû ñaõ coá gaéng heát söùc nhöng noù vaãn phaûi cheát vì caäu chuû voâ tình. l) Khoâng chæ meï toâi buoàn maø boá toâi cuõng raát buoàn. m) Neáu ñeâm ñoù toâi chieán thaéng ñöôïc côn löôøi cuûa baûn thaân thì chaéc laø con chim nhoû ñaõ khoâng bò cheát. n) Vì thaáy Nam ñaõ quaù sôï neân ai naáy cöôøi to. o) Tuy löng hôi coøng nhöng oâng toâi ñi laïi vaãn nhanh nheïn. p) Duø ñeâm ñaõ khuya nhöng meï em vaãn ngoài khaâu vaù. q) Heã Huy phaùt bieåu thì caû lôùp laïi cöôøi roä leân. r) Nhôø söï coá gaéng chaêm chæ neân giôø ñaây Tuù ñaõ laø moät hoïc sinh gioûi. s) Chaúng nhöõng Haûi ñaùnh ñaøn hay maø baïn aáy coøn hoïc toaùn gioûi nöõa. t) Tuy chöa ñeán muøa ñoâng nhöng trôøi ñaõ trôû reùt. u) Sôû dó Huøng hoïc keùm vì baïn khoâng chaêm chæ. Baøi 25 : Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong những câu tục ngữ sau : - danh hơn . áo. - Cái đánh chết cái - Mua .ba vạn, bán ba đồng. - Cây . không sợ .đứng. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 5
6. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV -Ở gặp Bài 26 : Điền vế câu thích hợp vào chỗ trống : a) Tôi về nhà và b) Tôi về nhà rồi c) Tôi về nhà còn d) Tôi về nhà nhưng e) Tôi về nhà mà f) Tôi về nhà hoặc g) Nhung nói và h) Nhung nói rồi i) Nhung nói còn j) Nhung nói nhưng Caâu 27 : Tìm töø ñoàng nghóa vôùi töø a) ñaát nöôùc : b) hoïc taäp : c) to : Caâu 2 : Tìm töø laùy + Chæ maøu traéng : + Chæ maøu xanh : Tìm töø gheùp : + Chæ maøu traéng : + Chæ maøu xanh : Caâu 28 :: Ñaët caâu phaân bieät caùc töø ñoàng aâm sau ñaây : a) sao (1) : b) sao (2) : c) ga (1) : d) ga (2) : e) ñaøn (1) : g) ñaøn (2) : h) cheøo (1) : i) cheøo (2) : BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 6
7. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV k) canh (1) l) canh (2) m) soå (1) : n) soå (2) : Caâu 29 : Ñieàn vaøo choã troáng 2 töø traùi nghóa vôùi töø ñaõ cho : a) Chaêm : b) Ngoan : c) Thoâng minh : d) Hieàn laønh : Caâu 31 : Ñaët caâu vôùi “nhaø” ñöôïc duøng vôùi caùc nghóa sau ñaây : a) Nhaø coù nghóa laø nôi ñeå ôû : b) Nhaø coù nghóa laø gia ñình : c) Nhaø coù nghóa laø ngöôøi laøm ngheà gì ñoù : d) Nhaø coù nghóa laø ñôøi vua : e) Nhaø coù nghóa laø vôï hoaëc choàng : Caâu 32 : Tìm töø ñoàng nghóa vaø traùi nghóa vôùi moãi töø sau ñaây : Thaéng lôïi Hoøa bình Ñoaøn keát Huøng vó Baûo veä Ñoàng nghóa Traùi nghóa Caâu 33 : Tìm töø ñoàng nghóa vôùi caùc töø sau : a) hoa : BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 7
8. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV b) baùt : c) baét naït : d) xaáu hoå : e) meânh moâng : f) choùt voùt : g) laáp laùnh : h) vaéng veû : i) ñoâng vui : j) mô öôùc : Câu 34 : Trong câu: “Trời thu xanh thăm thẳm, nắng cuối thu lấp lánh, long lanh, dát vàng trên những chiếc lá trải dài trên mặt đất.” có bao nhiêu từ láy? Kể ra ? Câu 35 : Trong câu: “Hồn tôi hóa thành chiếc sáo trúc nâng ngang môi chú bé ngồi vắt vẻo trên lưng trâu” có mấy động từ? Câu 36 : Chủ ngữ của câu: “Thoáng cái, dưới bóng râm của rừng già, thảo quả lan tỏa nơi tầng rừng thấp, vươn ngọn, xòe lá, lấn chiếm không gian.” là gì? C©u 37: §Æt 2 c©u theo yªu cÇu sau: a) Mét c©u cã “n¨m nay” lµm tr¹ng ng÷. b) Mét c©u cã “n¨m nay” lµm chñ ng÷. Caâu 38 : Ñaët caâu vôùi caùc töø theo yeâu caàu : a) Moät caâu coù töø “qua” laø ñoäng töø : b) Ñaët moät caâu vôùi töø “qua” laø quan heä töø : c) Moät caâu coù töø “veà” laø ñoäng töø : d) Moät caâu coù töø “veà” laø quan heä töø: Bé ®Ò tr¾c nghiÖm «n tËp m«n tÕng viÖt líp 5 BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 8
9. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV C©u 1: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tr­íc tõ cã tiÕng b¶o mang nghÜa : “gi÷, chÞu tr¸ch nhiÖm”. A. B¶o kiÕm B. B¶o toµn C. B¶o ngäc D. Gia b¶o C©u 2: a. §ång nghÜa víi tõ h¹nh phóc lµ tõ: A. Sung s­íng B. To¹i nguyÖn C. Phóc hËu D. Giµu cã b. Tr¸i nghÜa víi tõ h¹nh phóc lµ tõ: A. Tóng thiÕu B. BÊt h¹nh C. Gian khæ D. Phóc tra C©u 3: H·y nhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp vÞ trÝ c¸c tr¹ng ng÷ trong c¸c c©u d­íi ®©y vµ ®¸nh dÊu X vµo nh÷ng c©u ®óng: a) Lóc t¶ng s¸ng, ë qu·ng ®­êng nµy, lóc chËp tèi, xe cé qua l¹i tÊp nËp. b) Lóc t¶ng s¸ng vµ lóc chËp tèi, ë qu·ng ®­êng nµy, xe cé qua l¹i rÊt tÊp nËp. c) ë qu·ng ®­êng nµy, lóc t¶ng s¸ng vµ lóc chËp tèi xe cé qua l¹i rÊt tÊp nËp. d) Lóc chËp tèi ë qu·ng ®­êng nµy, lóc t¶ng s¸ng vµ lóc chËp tèi, xe cé qua l¹i rÊt tÊp nËp. C©u 4: Tõ nµo d­íi ®©y cã tiÕng “b¶o” kh«ng cã nghÜa lµ “gi÷, chÞu tr¸ch nhiÖm”. A. b¶o vÖ B. b¶o hµnh C. b¶o kiÕm D. b¶o qu¶n C©u 5: C©u v¨n nµo d­íi ®©y dïng sai quan hÖ tõ: A. Tuy trêi m­a to nh­ng b¹n Hµ vÉn ®Õn líp ®óng giê. B. Th¾ng gÇy nh­ng rÊt khoÎ. C. §Êt cã chÊt mµu v× nu«i c©y lín. D. §ªm cµng vÒ khuya, tr¨ng cµng s¸ng. C©u 6 : Tõ nµo d­íi ®©y kh«ng ®ång nghÜa víi c¸c tõ cßn l¹i? A. CÇm. B. N¾m C. Câng. D. X¸ch. C©u 7 : Cho ®o¹n th¬ sau: Muèn cho trÎ hiÓu biÕt ThÕ lµ bè sinh ra Bè b¶o cho bÐ ngoan Bè d¹y cho biÕt nghÜ (ChuyÖn cæ tÝch loµi ng­êi - Xu©n Quúnh) CÆp quan hÖ tõ in nghiªng trªn biÓu thÞ quan hÖ g×? A. Nguyªn nh©n - kÕt qu¶. B. T­¬ng ph¶n. C. Gi¶ thiÕt - kÕt qu¶. D. T¨ng tiÕn. C©u 8: Dßng nµo d­íi ®©y nªu ®óng nÐt nghÜa chung cña tõ “ ch¹y” trong thµnh ng÷ “ Ch¹y thÇy ch¹y thuèc”,? A. Di chuyÓn nhanh b»ng ch©n. B. Ho¹t ®éng cña m¸y mãc. C. KhÈn tr­¬ng tr¸nh nh÷ng ®iÒu kh«ng may x¶y ra. D. Lo liÖu khÈn tr­¬ng ®Ó nhanh cã ®­îc c¸i m×nh muèn. C©u9: Khoanh vµo ch÷ c¸i ®Æt tr­íc c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt: C©u:"B¹n cã thÓ ®­a cho t«i lä mùc kh«ng?" thuéc kiÓu c©u: A. C©u cÇu khiÕn C. C©u hái B. C©u hái cã môc ®Ých cÇu khiÕn. D. C©u c¶m. C©u10: Dßng nµo cã tõ mµ tiÕng nh©n kh«ng cïng nghÜa víi tiÕng nh©n trong c¸c tõ cßn l¹i? a. Nh©n lo¹i, nh©n tµi, nh©n lùc. b. Nh©n hËu, nh©n nghÜa, nh©n ¸i. c. Nh©n c«ng, nh©n chøng, chñ nh©n. d. Nh©n d©n, qu©n nh©n, nh©n vËt. C©u 11: Trong c¸c c©u sau, c©u nµo lµ c©u ghÐp ? a. B×nh yªu nhÊt ®«i bµn tay mÑ. b. Sau nhiÒu n¨m xa quª, giê trë vÒ, nh×n thÊy con s«ng ®Çu lµng, t«i muèn giang tay «m dßng n­íc ®Ó trë vÒ víi tuæi th¬. c. Mïa xu©n, hoa ®µo, hoa cóc, hoa lan ®ua nhau khoe s¾c. d. Bµ ngõng nhai trÇu, ®«i m¾t hiÒn tõ d­íi lµ tãc tr¾ng nh×n ch¸u ©u yÕm vµ mÕn th­¬ng. C©u12; Tõ nµo sau ®©y gÇn nghÜa nhÊt víi tõ hoµ b×nh? a) B×nh yªn. b) Hoµ thuËn. c) Th¸i b×nh. d) HiÒn hoµ. C©u 13: C©u nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ c©u ghÐp . BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 9
10. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV a) C¸nh ®ång lóa quª em ®ang chÝn ré. b) M©y ®en kÐo kÝn bÇu trêi, c¬n m­a Ëp tíi. c) Bè ®i xa vÒ, c¶ nhµ vui mõng. d) BÇu trêi ®Çy sao nh­ng lÆng giã. C©u14: Trong c©u sau:" Ngay thÒm l¨ng, m­êi t¸m c©y v¹n tuÕ t­îng tr­ng cho mét ®oµn qu©n danh dù ®øng trang nghiªm" cã: A. 1 TÝnh tõ ; 1 ®éng tõ. C. 2 TÝnh tõ ; 1 ®éng tõ. B. 2 TÝnh tõ ; 2 ®éng tõ D. 3 TÝnh tõ ; 3 ®éng tõ. C©u15: C©u:"B¹n cã thÓ ®­a cho t«i lä mùc kh«ng?" thuéc kiÓu c©u: A. C©u cÇu khiÕn C. C©u hái cã môc ®Ých cÇu khiÕn. B. C©u hái D. C©u c¶m. C©u 16: Ghi dÊu x vµo tr­íc tõ tr¸i nghÜa víi tõ “ th¾ng lîi” Thua cuéc ChiÕn b¹i Tæn thÊt ThÊt b¹i C©u 17: Khoanh vµo ch÷ c¸i ®øng tr­íc dßng chØ gåm c¸c tõ l¸y: A.B»ng b»ng, míi mÎ, ®Çy ®ñ, ªm ¶ B. B»ng bÆn, cò kÜ, ®Çy ®ñ, ªm ¸i C. B»ng ph¼ng, míi mÎ, ®Çy ®Æn, ªm Êm D. B»ng b»ng, m¬i míi, ®Çy ®Æn, ªm ®Òm C©u 18: Khoanh vµo ch÷ c¸i ®øng tr­íc dßng chØ gåm c¸c ®éng tõ : A. NiÒm vui, t×nh yªu, t×nh th­¬ng, niÒm t©m sù B. Vui t­¬i, ®¸ng yªu, ®¸ng th­¬ng, sù th©n th¬ng C. Vui ch¬i, yªu th­¬ng, th­¬ng yªu, t©m sù D. Vui t­¬i, niÒm vui, ®¸ng yªu, t©m sù C©u 19: Cho c¸c c©u tôc ng÷ sau : - C¸o chÕt ba n¨m quay ®Çu vÒ nói. - L¸ rông vÒ céi. - Tr©u b¶y n¨m cßn nhí chuång. Chän ý thÝch hîp d­íi ®©y ®Ó gi¶i thÝch ý nghÜa chung cña c¸c c©u tôc ng÷ trªn. Lµm ng­êi ph¶i thuû chung. G¾n bã quª h­¬ng lµ t×nh c¶m tù nhiªn. Loµi vËt th­êng nhí n¬i ë cò . L¸ c©y th­êng rông xuèng gèc. C©u 20: T×m tõ tr¸i nghÜa cho tõ “ Hoµ b×nh” . §Æt hai c©u ®Ó ph©n biÖt cÆp tõ tr¸i nghÜa. C©u 21 : X¸c ®Þnh tõ viÕt ®óng : Ch¨m lo Ch¨m no Tr¨m no Tr¨m lo C©u 22: Tõ ®iÒn vµo chç trèng cña c©u: " HÑp nhµ bông " lµ: A. nhá. B. réng. C. to. D. tèt. C©u 23: Trong c¸c tõ sau tõ nµo kh«ng ph¶i lµ danh tõ. a/ NiÒm vui b/ Mµu xanh c/ Nô c­êi. d/ LÇy léi C©u 24: TruyÖn "¨n x«i ®Ëu ®Ó thi ®Ëu" tõ " ®Ëu" thuéc: a/ Tõ nhiÒu nghÜa. b/ Tõ ®ång nghÜa. c/ Tr¸i nghÜa. d/ Tõ ®ång ©m. C©u25: T×m tõ tr¸i nghÜa víi mçi tõ sau a/ Hoµ b×nh c/ §oµn kÕt. b/ Th­¬ng yªu. d/ Gi÷ g×n. C©u 26 Thµnh ng÷ nµo d­íi ®©y nãi vÒ tinh thÇn dòng c¶m? A. Ch©n lÊm tay bïn. B. §i sím vÒ khuya. C. Vµo sinh ra tö. D. ChÕt ®øng cßn h¬n sèng quú. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 10
11. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV C©u 27 Tõ “xanh” trong c©u “§Çu xanh tuæi trÎ s½n sµng x«ng pha” vµ tõ “xanh” trong c©u “Bèn mïa c©y l¸ xanh t­¬i” cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? A. §ã lµ mét tõ nhiÒu nghÜa. §ã lµ hai ®ång ©m. B. §ã lµ hai tõ ®ång nghÜa. D. §ã lµ tõ nhiÒu nghÜa vµ tõ ®ång nghÜa. C©u 28: Trong c¸c nhãm tõ sau ®©y , nhãm nµo lµ tËp hîp c¸c tõ l¸y: A. xa x«i, m¶i miÕt, mong mái, m¬ méng. B. xa x«i, m¶i miÕt, mong mái , m¬ mµng. C. xa x«i , mong ngãng , mong mái, m¬ méng. D. xa x«i, xa l¹, m¶i miÕt , mong mái. C©u 29: Trong c¸c c©u sau ®©y, c©u nµo cã tõ "¨n" ®­îc dïng theo nghÜa gèc: A. Lµm kh«ng cÈn thËn th× ¨n ®ßn nh­ ch¬i! B. Chóng t«i lµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng. C. C¸ kh«ng ¨n muèi c¸ ­¬n. D. B¹n Hµ thÝch ¨n c¬m víi c¸. C©u 30: D·y tõ nµo d­íi ®©y gåm c¸c tõ ®ång nghÜa víi tõ "nh«" (Trong c©u: VÇng tr¨ng vµng th¼m ®ang tõ tõ nh« lªn tõ sau luü tre xanh th¼m) a. Mäc, ngoi, dùng. b. Mäc, ngoi, nhó. c. Mäc, nhó ,®éi. d. Mäc, ®éi, ngoi. C©u 31: Trong 2 c©u th¬ "C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay V­în hãt chim kªu suèt c¶ ngµy" a. Cã 5 danh tõ, 2 ®éng tõ, 1 tÝnh tõ, ®ã lµ . b. Cã 6 danh tõ, 2 ®éng tõ, 1 tÝnh tõ, ®ã lµ . c. Cã 4 danh tõ, 3 ®éng tõ, 1 tÝnh tõ, ®ã lµ . d. Cã 4 danh tõ, 2 ®éng tõ, 1 tÝnh tõ, ®ã lµ: C©u 32: §äc ®o¹n v¨n sau: (a)Hµ dÉn Hoa cïng ra ruéng l¹c.(b)B©y giê, mïa l¹c ®ang vµo cñ.(c) Hµ ®· gi¶ng gi¶i cho c« em hä c¸ch thøc sinh thµnh cñ l¹c.(d) Mét ®¸m trÎ ®ñ mäi løa tuæi ®ang ch¬i ®ïa trªn ®ª. Trong ®o¹n v¨n trªn, c©u v¨n nµo kh«ng ph¶i lµ c©u kÓ: Ai lµm g×? A. c©u (a) B. c©u(b) C. c©u (c) D. c©u(d) C©u33 Ai lµ t¸c gi¶ cña Bµi th¬: “H¹t g¹o lµng ta” A. NguyÔn Duy B. TrÇn §¨ng Khoa C. Tè H÷u. D. NguyÔn Bïi Vîi. C©u 34. §äc hai c©u th¬ sau: Saó m­¬i tuæi vÉn cßn xu©n ch¸n So víi «ng Bµnh vÉn thiÕu niªn. NghÜa cña tõ “xu©n” trong ®o¹n th¬ lµ: A. Mïa ®Çu tiªn trong 4mïa B. TrÎ trung, ®Çy søc sèng C. Tuæi t¸c D. Ngµy C©u 35. Cho c©u sau: H×nh ¶nh ng­êi dòng sÜ mÆc ¸o gi¸p s¾t, ®éi mò s¾t, cìi ngùa s¾t, vung roi s¾t, x«ng th¼ng vµo qu©n giÆc. => lµ c©u sai v×: A. ThiÕu chñ ng÷. B. ThiÕu vÞ ng÷. C. ThiÕu tr¹ng ng÷. D. ThiÕu c¶ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷. C©u 36. C©u chia theo môc ®Ých diÔn ®¹t gåm cã c¸c lo¹i c©u sau: A. C©u kÓ, c©u ®¬n, c©u ghÐp, c©u hái. B. C©u hái, c©u ghÐp, c©u khiÕn, c©u kÓ. C. C©u kÓ, c©u hái, c©u c¶m, c©u khiÕn. D. C©u kÓ, c©u c¶m, c©u hái, c©u ®¬n. C©u 37 C©u nµo cã tõ “ ch¹y” mang nghÜa gèc? A. TÕt ®Õn, hµng b¸n rÊt ch¹y BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 11
12. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV B. Nhµ nghÌo, B¸c ph¶i ch¹y ¨n tõng b÷a. C. Líp chóng t«i tæ chøc thi ch¹y. D. §ång hå ch¹y rÊt ®óng giê. C©u 38. C©u tôc ng÷ :"§ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m” cã ý khuyªn ta ®iÒu g×? A. §ãi r¸ch còng ph¶i ¨n ë s¹ch sÏ, vÖ sinh. B. Dï cã nghÌo tóng, thiÕu thèn còng ph¶i sèng trong s¹ch, gi÷ g×n phÈm chÊt tèt ®Ñp C. Dï nghÌo ®ãi còng kh«ng ®­îc lµm ®iÒu g× xÊu. D. Tuy nghÌo ®ãi nh­ng lóc nµo còng ph¶i s¹ch sÏ th¬m tho. C©u 39: Cuèi cña bµi th¬ “ Hµnh tr×nh cña bÇy ong” t¸c gi¶ cã viÕt: "BÇy ong gi÷ hé cho ng­êi Nh÷ng mïa hoa ®· tµn phai th¸ng ngµy." Hai dßng th¬ trªn ý nãi g×? A. BÇy ong ®· lµm cho nh÷ng mïa hoa tµn phai nhanh. C. BÇy ong ®· lµm cho nh÷ng mïa hoa kh«ng bao giê hÕt. B. BÇy ong ®· gi÷ nh÷ng giät mËt cho ®êi. D. BÇy ong gi÷ ®­îc nh÷ng h­¬ng vÞ cña mËt hoa cho con ng­êi sau khi c¸c mïa hoa ®· hÕt C©u 40: Cho c©u v¨n: Trªn nÒn c¸t tr¾ng tinh, n¬i ngùc c« Mai t× xuèng ®ãn ®­êng bay cña giÆc, mäc lªn nh÷ng b«ng hoa tÝm. Chñ ng÷ trong c©u trªn lµ: A. trªn nÒn c¸t tr¾ng tinh B. n¬i ngùc c« Mai t× xuèng C. n¬i ngùc c« Mai t× xuèng ®ãn ®­êng bay cña giÆc D. nh÷ng b«ng hoa tÝm C©u 41: Dßng nµo gåm c¸c tõ l¸y: A. §«ng ®¶o, ®«ng ®óc, ®«ng ®«ng, ®«ng ®ñ, ®en ®en, ®en ®ñi, ®en ®óa. B. Chuyªn chÝnh, ch©n chÊt, ch©n chÝnh, ch¨m chØ, chËm ch¹p. C. NhÑ nhµng, nho nhá, nhí nhung, nhµn nh¹t, nh¹t nhÏo, nhÊp nhæm, nh­ng nhøc. D. Hao hao, hèt ho¶ng, h©y h©y, hít h¶i, héi häp, hiu hiu, häc hµnh. C©u 42: CÆp quan hÖ tõ trong c©u sau biÓu thÞ quan hÖ g×? C©u: Kh«ng chØ s¸ng t¸c nh¹c, V¨n Cao cßn viÕt v¨n vµ lµm th¬. A. Quan hÖ nguyªn nh©n- kÕt qu¶. B. Quan hÖ t­¬ng ph¶n. C. Quan hÖ ®iÒu kiÖn- kÕt qu¶. D.Quan hÖ t¨ng tiÕn C©u 43: Tõ “®¸nh” trong c©u nµo ®­îc dïng víi ý nghÜa gèc: a. MÑ ch¼ng ®¸nh em Hoa bao giê v× em rÊt ngoan. b. B¹n Hïng cã tµi ®¸nh trèng. c. Qu©n ®Þch bÞ c¸c chiÕn sÜ ta ®¸nh l¹c h­íng. d. Bè cho chó bÐ ®¸nh giµy mét chiÕc ¸o len. C©u44 Thµnh ng÷, tôc ng÷ nµo nãi vÒ tÝnh “ch¨m chØ”. a. ChÝn bá lµm m­êi. b. DÇm m­a d·i n¾ng. c. Thøc khuy dËy sím. d. §øng mòi chÞu sµo. C©u 45: Dßng nµo chØ gåm c¸c ®éng tõ. a. NiÒm vui, t×nh yªu, t×nh th­¬ng, niÒm t©m sù. b. Vui t­¬i, ®¸ng yªu, ®¸ng th­¬ng, sù th©n th­¬ng. c. Vui t­¬i, niÒm vui, ®¸ng yªu, t©m sù. d. Vui ch¬i, yªu th­¬ng, th­¬ng yªu, t©m sù. C©u46: C©u “ChiÕc l¸ tho¸ng trßng trµnh, chó nh¸i bÐn loay hoay cè gi÷ cho th¨ng b»ng råi chiÕc thuyÒn ®á th¾m lÆng lÏ xu«i dßng” cã mÊy vÕ c©u: a. Cã 1 vÕ c©u b. Cã 2 vÕ c©u c. Cã 3 vÕ c©u BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 12
13. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV C©u 47 Tõ nµo d­íi ®©y kh«ng ®ång nghÜa víi nh÷ng tõ cßn l¹i? A. phang B. ®Êm C. ®¸ D. vç C©u 48: Tõ “ ®¸nh” trong c©u nµo d­íi ®©y ®­îc dïng víi nghÜa gèc A- H»ng tuÇn, vµo ngµy nghØ, bè th­êng ®¸nh giÇy. B- Sau b÷a tèi, «ng vµ bè t«i th­êng ngåi ®¸nh cê. C- C¸c b¸c n«ng d©n ®¸nh tr©u ra ®ång cµy. D- ChÞ ®¸nh vµo tay em C©u 49: Tõ ng÷ nµo d­íi ®©y viÕt ®óng chÝnh t¶? A. xuÊt x¾c B. xuÊt s¾c C. suÊt s¾c D. suÊt x¾c C©u 50: Tõ " ®i" trong c©u nµo d­íi ®©y mang nghÜa gèc: A. Anh ®i « t«, cßn t«i ®i xe ®¹p. B. Nã ch¹y cßn t«i ®i. C. Th»ng bÐ ®· ®Õn tuæi ®i häc. D. Anh ®i con M·, cßn t«i ®i con Tèt. C©u 51: Dßng nµo sau ®©y chØ gåm c¸c tõ l¸y: A. cÇn cï, ch¨m chØ, thËt thµ, h­ háng. B. th¼ng th¾n, siªng n¨ng, ®øng ®¾n, ngoan ngo·n. C. cÇn cï, ch¨m chØ, ®øng ®¾n, th¼ng th¾n. D. lªu læng, thËt thµ, tèt ®Ñp, ch¨m chØ. C©u 52: Tr¹ng ng÷ trong c©u:" C¸i h×nh ¶nh trong t«i vÒ c«, ®Õn b©y giê vÉn cßn râ nÐt" lµ: A. C¸i h×nh ¶nh trong t«i vÒ c« B. §Õn b©y giê C. VÉn cßn râ nÐt D. C¸i h×nh ¶nh C©u 53: C©u nµo d­íi ®©y lµ c©u ghÐp: A. MÆt biÓn s¸ng trong vµ dÞu ªm. B. MÆt trêi lªn, to¶ ¸nh n¾ng chãi chang. C. Sãng nhÌ nhÑ liÕm trªn b·i c¸t, tung bät tr¾ng xo¸. D. Sãng nhÌ nhÑ liÕm trªn b·i c¸t, bät tung tr¾ng xo¸. C©u 54: Tõ " vµng" trong c©u: " Gi¸ vµng trong n­íc t¨ng ®ét biÕn" vµ " TÊm lßng vµng" cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? A. Tõ ®ång ©m B. Tõ ®ång nghÜa. C. Tõ nhiÒu nghÜa. D. Tõ tr¸i nghÜa. C©u 55: X¸c ®Þnh ®óng bé phËn CN, VN trong c©u sau: “TiÕng c¸ quÉy tòng t½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn”. A.TiÕng c¸ quÉy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn B. TiÕng c¸ quÉy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn C. TiÕng c¸ quÉy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn D.TiÕng c¸ quÉy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn C©u56: Trong nh÷ng c©u sau, c©u nµo lµ c©u ghÐp: A. Cµng lªn cao, tr¨ng cµng nhá dÇn, cµng vµng dÇn cµng nhÑ dÇn. B. C¶ mét vïng n­íc sãng s¸nh, vµng chãi läi. C. BÇu trêi còng s¸ng xanh lªn. D. BiÓn s¸ng lªn lÊp lo¸ nh­ ®Æc s¸nh, cßn trêi th× trong nh­ n­íc. C©u57: Thµnh ng÷, tôc ng÷ nµo d­íi ®©y kh«ng nãi vÒ tinh thÇn hîp t¸c ? a. KÒ vai s¸t c¸nh. b. Chen vai thÝch c¸nh. c. Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. d. §ång t©m hîp lùc. C©u 58: Tõ “trong” ë côm tõ “phÊt phíi trong giã” vµ tõ “trong” ë côm tõ “n¾ng ®Ñp trêi trong” cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? a. §ã lµ mét tõ nhiÒu nghÜa. b. §ã lµ mét tõ cïng nghÜa. c. §ã lµ hai tõ ®ång nghÜa. d. §ã lµ hai tõ ®ång ©m. C©u 59: Trong c©u sau: "Mét vÇng tr¨ng trßn to vµ ®á hång hiÖn lªn ë ch©n trêi, sau rÆng tre ®en cña mét ng«i lµng xa." Cã mÊy quan hÖ tõ, ®ã lµ: BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 13
14. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV A. 1 QHT: . B. 2 QHT: . C. 3 QHT: . D. 4 QHT: . C©u 59: Dßng nµo chØ c¸c tõ ®ång nghÜa: A. BiÓu ®¹t, diÔn t¶, lùa chän, ®«ng ®óc. B. DiÔn t¶, tÊp nËp, nhén nhÞp, biÓu thÞ. C. BiÓu ®¹t, bµy tá, tr×nh bµy, gi·i bµy. D. Chän läc, tr×nh bµy, sµng läc, kÐn chän. C©u 60: Chän nhãm quan hÖ tõ thÝch hîp nhÊt ®iÒn vµo dÊu ba chÊm trong c©u sau: thêi tiÕt kh«ng thuËn nªn lóa xÊu. A. V×, nÕu B. Nhê, t¹i C. Do, nhê D. V×, do, t¹i C©u 61. " B¹n cã thÓ ®­a t«i quyÓn s¸ch ®­îc kh«ng" thuéc kiÓu c©u g×? A. C©u cÇu khiÕn C. C©u hái B. C©u hái cã môc ®Ých cÇu khiÕn d. C©u c¶m C©u 62: C©u thµnh ng÷, tôc ng÷ nµo d­íi ®©y cã nghÜa t­¬ng tù c©u thµnh ng÷ sau: "L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch" A. ë hiÒn gÆp lµnh C. Tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n B. Nh­êng c¬m, sÎ ¸o D. GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ C©u 63: Dßng nµo chØ gåm toµn c¸c tõ l¸y: A. Loang lo¸ng, sõng s÷ng, méc m¹c, mong máng. B. M¬n man, nhá nhÑ, r× rÇm, x«n xao. C. CÇn cï, ch¨m chØ, dÎo dai, thËt thµ. D. Ý íi, chíi víi, lµnh l¹nh, mong ngãng. C©u64: Trong c©u: “ Ngay thÒm l¨ng, m­êi t¸m c©y v¹n tuÕ t­îng tr­ng cho mét ®oµn qu©n danh dù ®øng trang nghiªm.” cã: A. 4 danh tõ, 1 ®éng tõ, 3 tÝnh tõ B. 5 danh tõ, 2 ®éng tõ, 1 tÝnh tõ C. 4 danh tõ, 2 ®éng tõ, 2 tÝnh tõ D. 5 danh tõ, 1 ®éng tõ, 2 tÝnh tõ C©u 65: Nh÷ng tõ nµo chøa tiÕng h÷u cã nghÜa lµ '' b¹n''? A. H÷u t×nh B. H÷u Ých C. B»ng h÷u D. H÷u ng¹n C©u 66: C©u nµo d­íi ®©y lµ c©u ghÐp: A. MÆt biÓn s¸ng trong vµ dÞu ªm. B. MÆt trêi lªn, to¶ ¸nh n¾ng chãi chang. C. Sãng nhÌ nhÑ liÕm trªn b·i c¸t, tung bät tr¾ng xo¸. D. Sãng nhÌ nhÑ liÕm trªn b·i c¸t, bät tung tr¾ng xo¸. C©u 67: Trong c¸c c©u sau, c©u nµo cã tõ : “qu¶” ®­îc hiÓu theo nghÜa gèc. A. Tr¨ng trßn nh­ qu¶ bãng. B. Qu¶ dõa ®µn lîn con n»m trªn cao. C. Qu¶ ®åi tr¬ trôi cá. D. Qu¶ ®Êt lµ ng«i nhµ cña chóng ta. C©u 68: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tr­íc c©u v¨n bµy tá ý cÇu khiÕn ®óng phÐp lÞch sù? A. Bè cho con ®i ch¬i ®i! B. Bè h·y cho con ®i ch¬i! C. Bè cã thÓ ®­a con ®i ch¬i chø ¹? D. Bè cho con ®i ch¬i ®i nµo! C©u69.Dßng nµo d­íi ®©y gåm nh÷ng tõ ghÐp ®óng? A. thiªn h¹, thiªn nhiªn, thiªn phó, thiªn liªng. B. thiªn h¹, thiªn nhiªn, thiªn thêi, thiªn tai. C. thiªn h¹, thiªn ®×nh, thiªn tai, thiªn c¶m D. thiªn nhiªn, thiªn häc, thiªn tµi, thiªn v¨n C©u70Tõ "trong" ë côm tõ "kh«ng khÝ nhÑ vµ trong” vµ tõ "trong" trong côm tõ "trong kh«ng khÝ m¸t mÎ" cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? A. Hai tõ ®ång ©m B. Mét tõ nhiÒu nghÜa C. Hai tõ tr¸i nghÜa D. Hai tõ ®ång nghÜa C©u 71: C©u nµo sau ®©y viÕt ®óng nhÊt? A.TiÕt trêi th­êng l¹nh, lóc s¸ng sím, ë miÒn nói. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 14
15. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV B. ë miÒn nói, lóc s¸ng sím, tiÕt trêi th­êng l¹nh. C.TiÕt trêi th­êng l¹nh, ë miÒn nói, lóc s¸ng sím. D.Lóc s¸ng sím, tiÕt trêi th­êng l¹nh, ë miÒn nói. C©u 72: C©u: "Trong im ¾ng, h­¬ng v­ên th¬m tho¶ng b¾t ®Çu rãn rÐn b­íc ra vµ tung t¨ng trong ngän giã nhÑ, nh¶y trªn cá, tr­ên trªn nh÷ng th©n cµnh." cã mÊy vÞ ng÷? A. mét vÞ ng÷ B. ba vÞ ng÷ C. hai vÞ ng÷ D. bèn vÞ ng÷ C©u 73: Nhãm tõ nµo sau ®©y cã mét tõ kh«ng ®ång nghÜa víi nh÷ng tõ cßn l¹i ? A. ®Î, sinh, sanh C. ph¸t minh, ph¸t kiÕn, s¸ng t¹o, s¸ng chÕ B. l¹nh, rÐt, gi¸ rÐt, rÐt buèt D. sao chÐp, cãp pi, s¸ng t¸c, chÐp l¹i, ph« t« C©u 74. C©u nµo cã tõ “ ch¹y” mang nghÜa gèc? A. TÕt ®Õn, hµng b¸n rÊt ch¹y B. Nhµ nghÌo, B¸c ph¶i ch¹y ¨n tõng b÷a. C. Líp chóng t«i tæ chøc thi ch¹y. D. §ång hå ch¹y rÊt ®óng giê. C©u 75. C©u “ B¹n cã thÓ cho t«i m­în chiÕc bót ®­îc kh«ng ?” thuéc kiÓu c©u g×? A. c©u kÓ B. c©u hái C. c©u khiÕn D. c©u hái cã môc ®Ých cÇu khiÕn C©u 76: Chñ ng÷ cña c©u "Kh«ng gian lµ kho¶ng réng mªnh m«ng, chøa ®ùng tÊt c¶ mäi vËt.”: A. Kh«ng gian lµ kho¶ng réng B. Kh«ng gian lµ kho¶ng réng mªnh m«ng C. Kh«ng gian D. Kh«ng gian lµ kho¶ng réng mªnh m«ng, chøa ®ùng C©u 77: Tõ ®iÒn vµo chç trèng cña c©u: " M«i hë l¹nh " lµ: A. miÖng. B. r¨ng. C. giã. D. buèt. C©u 78: C©u th¬ “ K×a con b­ím tr¾ng chËp chên nh­ m¬” trong bµi th¬ “VÒ th¨m nhµ B¸c” (TV líp 5 - tËp 1) cña NguyÔn §øc MËu muèn nãi lªn ®iÒu g×? A. C¶nh vËt ë nhµ b¸c ®Ñp nh­ trong giÊc m¬. B. Con b­ím tr¾ng chËp chên bay l­în trong v­ên. C. C¶nh vËt ë nhµ B¸c rÊt yªn tÜnh v¾ng lÆng. D. Con b­ím tr¾ng xuÊt hiÖn trong giÊc m¬. C©u 79: Trong c¸c c©u sau, c©u nµo kh«ng dïng ®Ó hái? A. B¹n cã khoÎ kh«ng C. B¹n m¹nh khoÎ qu¸ nhØ B. B¹n m¹nh khoÎ chø D. Søc khoÎ cña b¹n thÕ nµo C©u 80: C©u thµnh ng÷, tôc ng÷ nµo d­íi ®©y nãi vÒ ®øc tÝnh ch¨m chØ? A. Tay lµm hµm nhai. C. §øng mòi chÞu sµo. B. Thøc khuya dËy sím. D. ChÝn bá lµm m­êi. C©u 81: Tõ "¡n" trong c©u nµo d­íi ®©y ®­îc dïng víi nghÜa gèc? A. Mçi b÷a ch¸u bÐ ¨n mét b¸t c¬m. B. Em ph¶i ngoan, kh«ng th× bè cho ¨n ®ßn ®Êy. C. Lo¹i « t« nµy ¨n x¨ng l¾m. D. Tµu ¨n hµng ë c¶ng. C©u82 §o¹n th¬ sau cã bao nhiªu tÝnh tõ: Bao nhiªu c«ng viÖc lÆng thÇm Bµn tay cña bÐ ®ì ®Çn mÑ cha. BÐ häc giái, bÐ nÕt na BÐ lµ c« TÊm, bÐ lµ con ngoan. A. 2 tÝnh tõ. B. 3 tÝnh tõ. C. 4 tÝnh tõ. D. 5 tÝnh tõ. C©u83: Dßng nµo chØ gåm c¸c tõ l¸y: A. l¨n t¨n, long lanh, rãc r¸ch, mong ngãng. B. Thªnh thang, um tïm, lon ton, tËp tÔnh. C. mªnh m«ng, bao la, nhá nhÑ, lªnh khªnh. D. m¶i miÕt, xa x«i, xa l¹, v­¬ng vÊn. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 15
16. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV C©u 84: Tõ “ch¹y” trong c©u nµo ®­îc dung theo nghÜa chuyÓn? A. ë cù li ch¹y 100m, chÞ Lan lu«n dÉn ®Çu. B. §¸nh kÎ ch¹y ®i, kh«ng ®¸nh kÎ ch¹y l¹i. C. Hµng tÕt b¸n rÊt ch¹y. D. Con ®­êng míi më ch¹y qua lµng t«i. C©u 85: NghÜa nµo ®óng nhÊt cho thµnh ng÷ :"mang nÆng ®Î ®au"? A. T×nh yªu th­¬ng cña mÑ ®èi víi con c¸i. B. T×nh c¶m biÕt ¬n cña con c¸i ®èi víi c«ng lao sinh thµnh cña ng­êi mÑ. C. Nçi vÊt v¶ nhäc nh»n cña ng­êi mÑ khi mang thai. D. C«ng lao to lín cña ng­êi mÑ khi thai nghÐn, nu«i d­ìng con c¸i. C©u 86: Dßng nµo chØ c¸c tõ ®ång nghÜa: A. BiÓu ®¹t, diÔn t¶, lùa chän, ®«ng ®óc. B. DiÔn t¶, tÊp nËp, nhén nhÞp, biÓu thÞ. C. BiÓu ®¹t, bµy tá, tr×nh bµy, gi·i bµy. D. Chän läc, tr×nh bµy, sµng läc, kÐn chän. C©u 87 Chän nhãm quan hÖ tõ thÝch hîp nhÊt ®iÒn vµo dÊu ba chÊm trong c©u sau: thêi tiÕt kh«ng thuËn nªn lóa xÊu. A. V×, nÕu B. Nhê, t¹i C. Do, nhê D. V×, do, t¹i C©u 88 " B¹n cã thÓ ®­a t«i quyÓn s¸ch ®­îc kh«ng" thuéc kiÓu c©u g×? A. C©u cÇu khiÕn C. C©u hái B. C©u hái cã môc ®Ých cÇu khiÕn d. C©u c¶m C©u89 C©u tôc ng÷, thµnh ng÷ nµo sau ®©y kh«ng ®óng? A. Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn. B. Kh«ng biÕt th× häc, muèn giái th× hái. C. L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch. D. Cã vµo hang cäp míi b¾t ®­îc cäp con. C©u 90: Dßng nµo chØ gåm c¸c tõ l¸y: A. l¨n t¨n, long lanh, rãc r¸ch, mong ngãng. B. Thªnh thang, um tïm, lon ton, tËp tÔnh. C. mªnh m«ng, bao la, nhá nhÑ, lªnh khªnh. D. m¶i miÕt, xa x«i, xa l¹, v­¬ng vÊn. C©u 91 Tõ ch¹y trong c©u nµo ®­îc dïng theo nghÜa chuyÓn? A. ë cù li ch¹y 100m, chÞ Lan lu«n dÉn ®Çu. B. §¸nh kÎ ch¹y ®i, kh«ng ®¸nh kÎ ch¹y l¹i. C. Hµng tÕt b¸n rÊt ch¹y. D. Con ®­êng míi më ch¹y qua lµng t«i. C©u 92: Thµnh ng÷ nµo d­íi ®©y nãi vÒ tinh thÇn dòng c¶m? A- Ch©n lÊm tay bïn. B- Vµo sinh ra tö. C- §i sím vÒ khuya. D- ChÕt ®øng cßn h¬n sèng quú. C©u 93: Dßng nµo cã tiÕng “nh©n” kh«ng cïng nghÜa víi tiÕng “nh©n” trong c¸c tõ cßn l¹i? A-Nh©n lo¹i, nh©n lùc, nh©n tµi B- Nh©n hËu, nh©n nghÜa, nh©n ¸i C-Nh©n c«ng, nh©n chøng, chñ nh©n D- Nh©n d©n, nh©n, nh©n vËt, qu©n nh©n. C©u 94: C¸c tõ: nh©n hËu, nh©n ¸i, nh©n tõ, nh©n ®øc. Thuéc tõ nµo d­íi ®©y? A. Tõ ®ång nghÜa B. Tõ nhiÒu nghÜa C. Tõ ®ång ©m D. Tõ tr¸i nghÜa. Câu 95: Câu Chiếc lá thoáng tròng trành, chú nhái bén loay hoay cố giữ thăng bằng rồi chiếc thuyền đỏ thắm lặng lẽ xuôi dòng. Có mấy vế câu? A. Có 1 vế câu B. Có 2 vế câu C. Có 3 vế câu D. Có 4 vế câu Câu 96: Đọc bài “Thái sư Trân Thủ Độ” em thấy thái sư là một người như thế nào? A. Cư xử nghiêm minh với những kẻ mua quan bán tước. B. Không vì tình riêng mà xử sự trái phép nước. C. Nghiêm khắc với bản thân và với người khác trong công việc D. Tất cả các đáp án trên. Câu 97: Trong những hoạt động dưới đây, hoạt động nào sẽ phá hoại môi trường tự nhiên? A. Trồng cây gây rừng. B. Đốn cây rừng làm củi. C. Nạo vét lòng sông D. Làm sạch nước từ các nhà máy trước khi đổ ra sông. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 16
17. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Câu 98: Câu nào dưới đây là câu ghép? A. Vì mải chơi, Dế Mèn chịu đói trong mùa đông. B. Nếu thời tiết thuận lợi thì vụ mùa này sẽ bội thu. C. Năm nay, em của Lan học lớp 3 D. Trên cành cây, chim chóc hót líu lo. Câu 99: Cặp quan hệ từ trong câu sau biểu thị quan hệ gì? Hễ mẹ tôi có mặt ở nhà thì nhà cửa lúc nào cũng ngăn nắp, sạch sẽ. A. Quan hệ nguyên nhân – kết quả B. Quan hệ tương phản C. Quan hệ điều kiện – kết quả D. Quan hệ tăng tiến Câu 100: Trong những câu sau câu nào dùng không đúng quan hệ từ? A. Tuy em phải sống xa bố mẹ từ nhỏ nên em rất nhớ thương bố. B. Mặc dù điểmTiếng Việt của em thấp hơn điểm Toán nhưng em vẫn thích học Tiếng Việt. C. Cả lớp em đều gần gũi động viên Hoà dù Hoà vẫn mặc cảm, xa lánh cả lớp. D. Tuy mới khỏi ốm nhưng Tú vẫn tích cực tham gia lao động. Câu 101: Điền quan hệ từ thích hợp vào chỗ trống: chúng tôi có cánh chúng tôi sẽ bay lên mặt trăng để cắm trại A. hễ- thì B. giá – thì C. nếu - thì D. tuy - nhưng Câu 102: Trong bài “Chú đi tuần” em thấy người chiến sĩ đi tuần mong muốn điều gì cho các cháu thiêu nhi? A. Các cháu được ngủ yên. B. Các cháu học hành tiến bộ. C. Các cháu có một cuộc sống tốt đẹp trong tương lai. D. Tất cả các đáp án trên. Câu 103: Điền cặp từ hô ứng thích hợp vào chỗ trống: Tôi học nhiều, tôi thấy mình biết còn quá ít. A. nào - ấy b. chưa – đã C. càng – càng D. bao nhiêu – bấy nhiêu Câu 104: Từ nào có tiếng truyền có nghĩa là trao lại cho người khác (thuộc thế hệ sau)? A. truyền thống B. truyền thanh C. lan truyền D. truyền ngôi Câu 105: Trận này chưa qua, trận khác đã tới, ráo riết hung tợn hơn. Câu ghép trên nối vế câu bằng cách nào? A. Nối vế câu bằng dấu phẩy. B. Nối vế câu bằng quan hệ từ. C. Nối vế câu bằng cặp quan hệ từ. D. Nối vế câu bằng cặp từ hô ứng. Câu 106: Dấu chấm có tác dụng gì? A. Dùng để kết thúc câu hỏi. B. Dùng để kết thúc câu cảm. C. Dùng để kết thúc câu khiến. D. Dùng để kết thúc câu kể. Câu 107: Dấu phẩy trong câu sau có tác dụng gì? “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh.” A. Ngăn cách bộ phận trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ B. Ngăn cách các vế câu trong câu ghép. C. Ngăn cách các bộ phận cùng làm chủ ngữ trong câu. D. Ngăn cách các bộ phận cùng làm vị ngữ trong câu. Câu 108: Tên cơ quan, đơn vị nào dưới đây viết chưa đúng chính tả? A. Trường Mầm non Hoa Sen B. Nhà hát Tuổi trẻ C. Viện thiết kế máy nông nghiệp D. Nhà xuất bản Giáo dục. Câu 109: Đọc bài “Lớp học trên đường” em thấy Rê- mi học chữ trong hoàn cảnh như thế nào? A. Không có trường lớp để theo học. B. Không có sách vở và các dụng cụ học tập bình thường. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 17
18. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV C. Thầy giáo là cụ chủ một gánh xiếc rong. D. Tất cả những hoàn cảnh đã nêu trên. Câu 110: Từ ngữ nào dưới đây không dùng để chỉ đức tính của phái nữ? A. dịu dàng B. gan lì C. nhẫn nại D. duyên dáng Câu 111: Từ nào không đồng nghĩa với từ “quyền lực”? A. quyền công dân B. quyền hạn C. quyền thế D. quyền hành Câu 112: Từ nào không đồng nghĩa với từ chăm chỉ? A. chăm bẵm B. cần mẫn C. siêng năng D. chuyên cần Câu 113: Làm thống kê có tác dụng như thế nào? A. Để báo cáo thành tích B. Để tổng hợp tình hình. C. Để nắm nhanh thông tin và đánh giá chính xác một sự việc, một vấn đề. D. Tất cả các đáp án trên. Câu 114: Dấu thanh được đặt ở bộ phận nào của tiếng? A. Âm đầu B. Âm chính C. Âm đệm D. Âm cuối Câu 115: Tiếng bình trong từ hoà bình có nghĩa là “trạng thái yên ổn”. Tiếng bình trong từ nà sau đây có nghĩa như vậy? A. bình nguyên B. thái bình C. trung bình D. bình quân Câu 116: Từ đồng âm là những từ như thế nào? A. Giống nhau về âm, hoàn toàn khác nhau về nghĩa. B Giống nhau về nghĩa, hoàn toàn khác nhau về âm. C. Giống nhau về âm. D. Giống nhau về nghĩa. Câu 117: Câu tục ngữ nào dưới đây khuyên con người ta phải đoàn kết, hợp tác với nhau? A. Nước chảy, đá mòn B. Chết vinh còn hơn sống nhục. C. Cá không ăn muối các ươn Con không nghe lời cha mẹ trăm đường con hư D. Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. Câu 118: Ba câu thơ dưới đây sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ Những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ A. Nhân hoá B. So sánh C. Vừa so sánh, vừa nhân hoá D. Đảo ngữ Câu 119: Đọc đoạn thơ sau: Đứng giữa nhà mà cháy Mà toả sáng xung quanh Chỉ thương cây đèn ấy Không sáng nổi chân mình. Dòng nào gồm tất cả các từ mang nghĩa chuyển trong bài thơ? A. đứng – nhà – cây B. đứng – nhà – chân C. đứng - cây – chân D. sáng – cây – chân Câu 120: Từ nào chứa tiếng mắt mang nghĩa gốc? A. quả na mở mắt B. mắt em bé đen láy C. mắt bão D. dứa mới chín vài mắt Câu 121: Dòng nào dưới đây chỉ có những tiếng chứa nguyên âm đôi? A. than, trước, sau, chuyên. B. đường, bạn, riêng, biển. C. chuyên, cuộc, kiến, nhiều. D. biển, quen, ngược, xuôi. Câu 122: Thành ngữ Hương đồng cỏ nội có nghĩa là gì? A. Mùi của ruộng đồng B. Mùi của ruộng đồng và cỏ cây C. Cảnh vật và hương vị của làng quê nói chung. D. Tất cả các đáp án trên. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 18
19. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Câu 123: Từ nào dưới đây đồng nghĩa với từ gọn gàng? A. ngăn nắp B. lộn xộn C. bừa bãi D. cẩu thả Câu 124: Trong các từ sau đây, từ nào có tiếng công có nghĩa là của chung, của nhà nước? A. Công cụ B. Công trái C. Công nghiệp D. Công an Câu 125: Từ ngữ nào dưới đây nói lên được truyên thống của dân tộc ta? A. tốt đẹp B. xấu xa C. ròng rã D. phì nhiêu Câu 126: Thành ngữ nào dưới đây kết hợp được với từ truyền thống? A. Bới bèo ra bọ B. Lá lành đùm lá rách C. Châu chấu đá voi D. Nhạt như nước ốc Câu 127: Từ nào sau đây viết đúng chính tả? A. Cọng rau muống B. Đòng ruộng C. Tiếng vộng D. Khí hoá lọng Câu 128: Dòng nào dưới đây viết đúng quy tắc viết hoa? A. Huân chương Kháng chiến. B. Huân chương Lao Động C. Huy chương chiến công giải phóng D. Huy chương vàng Câu 129: Từ ngữ nào dưới đây đồng nghĩa với từ trẻ em? A. Cây bút trẻ B. Trẻ con C. Trẻ măng D. trẻ trung Câu 130: Từ nào trong các từ sau không phải là từ láy? A. Vắng lặng B. nhanh nhảu C. Chậm chạp D. Xinh xắn Câu 131: Câu: “Trên sân trường, trong giờ ra chơi, học sinh lớp 5A nô đùa vui vẻ.” Chủ ngữ trong câu trên là? A. Trên sân trường B. trong giờ ra chơi C. học sinh D. học sinh lớp 5A Câu 132: Từ ghép nào dưới đây được tạo ra từ các cặp tiếng có nghĩa trái ngược nhau? A. Nông hậu B. Đoàn kết C. Đỏ đen D. Nhân ái Câu 133: Trong c¸c c©u sau, tõ “ b¶n” trong c©u nµo lµ tõ ®ång ©m? a. Con ®­êng tõ huyÖn lÞ vµo b¶n t«i rÊt ®Ñp. b. Ph« t« cho t«i thµnh 2 b¶n nhÐ! c. Lµng b¶n, rõng nói ch×m trong s­¬ng mï. Câu 134: Thµnh ng÷ nµo kh«ng ®ång nghÜa víi Mét n¾ng hai s­¬ng? a. Thøc khuya dËy sím. b. Cµy s©u cuèc bÉm c. §Çu t¾t mÆt tèi d. Ch©n lÊm tay bïn Câu 135: C©u nµo sau ®©y lµ c©u ghÐp? a. Mét c« gi¸o ®· gióp t«i hiÓu râ ý nghÜa phøc t¹p cña viÖc cho vµ nhËn. b. Khi nh×n thÊy t«i cÇm s¸ch trong giê tËp ®äc, c« ®· nhËn thÊy cã g× kh«ng b×nh th­êng, c« liÒn thu xÕp cho t«i ®i kh¸m m¾t. c. ThÊy vËy, c« liÒn kÓ mét c©u chuyÖn cho t«i nghe. Câu 136: DÊu g¹ch ngang trong c©u sau cã t¸c dông g×? - Em kh«ng thÓ nhËn ®­îc! Em kh«ng cã tiÒn ®©u th­a c«? a. §¸nh dÊu nh÷ng ý liÖt kª. b. §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch c. §¸nh dÊu nh÷ng tõ ®øng sau lµ lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt. Câu 137: DÊu phÈy trong c©u “Anh b¾t ®Çu nãi khe khÏ, ®Òu ®Òu, kh«ng ng÷ ®iÖu.” cã nhiÖm vô g×? a. Ng¨n c¸ch c¸c vÞ ng÷ b. Ng¨n c¸ch c¸c vÕ c©u ghÐp c. ng¨n c¸ch c¸c chñ ng÷ Câu 138: C©u sau thuéc kiÓu c©u g×? (Mµu ®á cña hoa ®ç quyªn lµm ta t­ëng nh­ c©y kh«ng biÕt mäc l¸, c©y kh«ng cã l¸ bao giê.) a. Ai thÕ nµo? B. Ai lµm g×? Ai lµ g×? Câu 139: C¸c tõ: xanh t­¬i, hoa qu¶, ®Ëm nh¹t, t­¬i ®Ñp thuộc kiÓu cÊu t¹o g×? a. Tõ ghÐp nghÜa tæng hîp b. tõ l¸y c. Tõ ghÐp cã nghÜa ph©n lo¹i BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 19
20. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Câu 140:. Hai c©u: “V× bµ mêi T×nh Yªu nªn c¶ ba chóng t«i ®Òu vµo. Bëi v× ë ®©u cã T×nh Yªu th× ë ®ã sÏ cã Thµnh C«ng vµ Giµu Sang” liªn kÕt víi nhau b»ng biÖn ph¸p g×? a. phÐp lÆp vµ phÐp thÕ. b. PhÐp lÆp vµ phÐp nèi c. PhÐp thÕ, phÐp nèi vµ phÐp lÆp Câu 141: DÊu hai chÊm trong c©u sau cã t¸c dông g×? “Cã qu·ng n¾ng xuyªn xu«ng biÓn ãng ¸nh ®ñ mµu: xanh l¸ m¹, tÝm phít, hång, xanh biÕc, ” a. liÖt kª sù viÖc, sù vËt b. b¸o hiÖu lêi gi¶i thÝch Câu 142: Dßng nµo d­íi ®©y chØ gåm c¸c tõ l¸y gîi t¶ h×nh ¶nh? a. bËp bïng, mªnh m«ng, nhÊp nh«, vui vÎ. b. nhén nhÞp, tho¨n tho¾t, phµnh ph¹ch. c. mªnh m«ng, nhÊp nh«, nhén nhÞp, tho¨n tho¾t, bËp bïng, r¶i r¸c. Câu 143: Trong c©u: “Em ¸p tai vµo th©n c©y xï x×, nh¾m m¾t l¹i ®Ó nghe tiÕng giã th× thÇm” tõ ng÷ nµo lµ vÞ ng÷? a. ¸p tai vµo th©n c©y xï x× b. nh¾m m¾t l¹i ®Ó nghe tiÕng giã th× thÇm c. C¶ hai côm tõ ®· nªu ë a vµ b. Câu 144:. C¸c vÕ cña c©u ghÐp “MÊy chôc n¨m qua chiÕc ¸o cßn nguyªn nh­ ngµy nµo mÆc dï cuéc sèng cña chógn t«i ®· cã nhiÒu thay ®æi” ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸ch nµo? a. Nèi trùc tiÕp b. Nèi b»ng quan hÖ tõ mÆc dï c. Nèi b»ng cÆp quan hÖ tõ. ÔN LUYỆN BỔ SUNG Câu 1 Trong bài" Chuỗi ngọc lam" (Tiếng Việt lớp 5 - tập I) cô bé mua chuỗi ngọc lam để tặng ai? A. Tặng chị B. Tặng mẹ C. Tặng bạn Câu 2 Trong câu: “Dòng suối róc rách như pha lê, hát lên những bản nhạc dịu dàng.”, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? A. So sánh B. So sánh và nhân hoá C. Nhân hoá Câu 3 Xác định từ loại của từ được gạch chân trong câu văn sau: “ Dù ông ta có một đống của nhưng ông ta không thấy hạnh phúc.” Câu 4 Thành ngữ nào dưới đây không nói về vẻ đẹp thiên nhiên: A. Non xanh nước biếc B. Giang sơn gấm vóc C. Sớm nắng chiều mưa Câu 5 Trong hai câu văn sau: - Nói không thành lời. - Lễ lạt lòng thành. Từ “thành” có quan hệ với nhau như thế nào? A. Nhiều nghĩa B. Đồng âm C. Đồng nghĩa Câu 6 Từ nào không cùng nghĩa với các từ còn lại trong nhóm: Bao la, mênh mông, bát ngát, nghi ngút, bất tận. Câu 7 Câu văn: “Một dải mây mỏng, mềm mại như một dải lụa trắng dài vô tận ôm ấp, quấn ngang các chỏm núi như quyến luyến, bịn rịn.” có sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? A. Nhân hoá B. So sánh C. Nhân hoá và so sánh Câu 8 BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 20
21. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Trong câu: “Chiếc cối xay lúa cũng có hai tai rất điệu.”, từ “tai” được dùng theo nghĩa gì? Câu 9 Câu văn sau: “Chiều nào cũng vậy, con chim họa mi ấy không biết tự phương nào bay đến đậu trong bụi tầm xuân ở vườn nhà tôi mà hót.” là câu ghép đúng hay sai? Câu 10 Trong hai câu văn sau: - Trong vườn muôn hoa khoe sắc thắm. - Mẹ em có rất nhiều hoa tay. Từ “ hoa” có quan hệ với nhau như thế nào? A. Từ đồng nghĩa B. Từ nhiều nghĩa C. Từ đồng âm Câu 11 Chủ ngữ trong câu : " Tiếng cá quẫy tũng toẵng quanh mạn thuyền" là: A. Tiếng cá B. Tiếng cá quẫy C. Tiếng cá quẫy tũng toẵng Câu 12 Trong câu “ Món ăn này rất Việt Nam.” từ “ Việt Nam” là: A. Danh từ B. động từ C. Tính từ Câu 13 Bởi chưng bác mẹ tôi nghèo Cho nên tôi phải băm bèo thái khoai. Cặp quan hệ từ trong câu thơ trên thuộc loại quan hệ nào? A. Nguyên nhân- kết quả B. Giả thiết- kết quả C. Điều kiện - kết quả Câu 14 Trong những trường hợp sau, trường hợp nào không phải là từ láy ? A. Sự sống B. Âm thầm C. Lặng lẽ Câu 15 Hai câu: “ Mùa rau khúc kéo dài nhưng thời gian có rau ngon lại ngắn. Vào những ngày đó mặt ruộng lấp ló màu trắng bạc.” liên kết với nhau bằng cách nào? A- lặp từ ngữ B- Thay thế từ ngữ C- Từ nối. Câu 16 Dòng nào dưới đây đã viết đúng vị trí các dấu câu? A- Nơi đây, suốt ngày ánh nắng rừng rực, đổ lửa xuống mặt đất. B- Nơi đây, suốt ngày ánh nắng rừng rực đổ lửa, xuống mặt đất. C- Nơi đây, suốt ngày, ánh nắng rừng rực đổ lửa xuống mặt đất. Câu 17 Dòng nào dưới đây gồm các từ đồng nghĩa với từ tuyệt vời ? A- Tuyệt trần, tuyệt mỹ, tuyệt đối B- Tuyệt trần, tuyệt diệu, đẹp đẽ C- Tuyệt diệu, tuyệt trần, tuyệt tác Câu 18 Trong các câu sau, câu nào có từ “đi” được dùng với nghĩa chuyển ? A- Đi một ngày đàng, học một sàng khôn BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 21
22. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV B- Ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau. C- Sai một li, đi một dặm. Câu 19 Câu : “ Tiếng chân người chạy thình thịch.” Có chủ ngữ là? .A. Tiếng chân người B. Tiếng chân người chạy C . Tiếng chân Câu 20 Trong câu ca dao: Dù ai nói ngả nói nghiêng Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân Từ “chân” mang nghĩa gốc. Đúng hay sai? Câu 21 Dòng nào sau đây chỉ gồm các từ láy: A. mảnh mai, mặn mà, mềm mỏng, mềm mại B. nhã nhặn, nhẹ nhàng, nhí nhảnh, nhỏ nhẹ C. thấp thoáng, thướt tha, thánh thót, gập ghềnh Câu 22 Từ nào khác với các từ còn lại trong các từ dưới đây? công dân, công nhân, công sở , công cộng. Câu 23 Từ nào không thuộc nhóm các từ còn lại : véo von, thánh thót, lanh lảnh, ầm ĩ, lom khom Câu 24 Các câu trong đoạn văn sau được liên kết với nhau bằng cách nào: “ Hùng là một học sinh rất chăm chỉ. Cậu ta luôn dành hết thời gian ở nhà để học bài cũ và chuẩn bị bài mới. Bạn ấy đã đạt danh hiệu học sinh giỏi nhờ sự chăm chỉ của mình.” Câu 25 Cô Chấm trong bài cô Chấm của tác giả Đào Vũ cô được ví với loài cây gì? A. Cây xương rồng . B. Cây h0a hồng C. Cây hoa lan Câu 26 Tiếng đàn Ba la - lai - ca trèo sông đà được vang lên trong khoảng thời gian nào trong ngày ? A. Ban đêm. B. Ban ngày C. Cả đêm lẫn ngày Câu 27 Cho các từ bóng bay, bóng bắn, bóng bàn , bóng bẩy. Từ nào là từ láy: A. bóng bay B. bóng bàn C. bóng bẩy Câu 28 Thành ngữ, tục ngữ nào dưới đây có chứa cặp từ trái nghĩa? A- Trên kính dưới nhường B- Buồn ngủ gặp chiếu manh C- Chó chê mèo lắm lông Câu 29 Tìm từ khác trong dãy từ sau: Nhân hậu, trung thực, cần cù, trường học. Đáp án: Trường học Câu 30 Dòng nào dưới đây là nhóm từ đồng nghĩa? A- Lung linh, long lanh, lóng lánh, lấp loáng, lấp lánh. B- Vắng vẻ, hiu quạnh, hiu hắt, vắng ngắt, lung linh. C- Bao la, mênh mông, thênh thang, bát ngát, lấp lánh. Câu 31 BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 22
23. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Quan hệ từ trong câu sau biểu thị mối quan hệ nào : “ Không chỉ mẹ tôi buồn mà bố tôi cũng rất buồn.” A. Nguyên nhân - kết quả B. Tăng tiến. C. Nhượng bộ Câu 32 Viết tên 2 con vật được nhắc tới trong bài " Hạt gạo làng ta" ? Câu 33 Trong bài " Buôn Chư Lênh đón cô giáo " Y Hoa đã viết chữ gì? A- Phần kiểm tra Luyện từ và Câu (20 phút) Hãy khoanh tròn vào chữ đặt trước câu trả lời đúng hoặc hoàn thành yêu cầu của mỗi bài tập sau: Câu 1: Từ trái nghĩa với “đoàn kết” là: A. nô lệ B. chia rẽ C. tự do Câu 2: Từ nào sau đây viết sai chính tả? Hãy viết lại cho đúng. lúa nếp; cho lên; làng xã; nói năng Câu 3: Từ “hoàn thành” trong câu sau thuộc từ loại nào: “Học sinh lớp 5 đang hoàn thành bài kiểm tra cuối học kỳ 2.” A. Danh từ B. Động từ C. Tính từ Câu 4: Cho các từ sau: đi đứng; tươi tốt; học hành; tươi tắn.Từ láy trong các từ trên là: A. đi đứng B.tươi tốt C. học hành D. tươi tắn Câu 5 : Hai câu văn sau đây được liên kết với nhau bằng cách nào? “Hai người đàn ông lớn tuổi đều bị ốm nặng và cùng nằm trong một phòng của bệnh viện. Họ không được phép ra khỏi phòng của mình.” Bằng cách lặp từ ngữ. Bằng cách thay thế từ ngữ (dùng đại từ). Bằng cách thay thế từ ngữ (dùng từ đồng nghĩa). Câu 5: Phân tích cấu tạo câu trong câu: Để đạt kết quả học tập cao, các bạn học sinh lớp 5 đang tích cực ôn bài. Câu 6 : Tìm và ghi lại quan hệ từ có trong câu sau và cho biết chúng biểu thị quan hệ gì? Bạn Nam không những chăm chỉ học tập mà còn tích cực tham gia hoạt động Đội. Câu 8 : Gạch một gạch dưới bộ phận chủ ngữ, hai gạch dưới bộ phận vị ngữ câu văn : Lần này, tất cả học sinh lớp 5 sẽ sang trường THCS Đại Đình thi.Khảo sát. Câu 9 : Hãy nêu tác dụng của dấu hai chấm. B- Phần kiểm tra Tập làm văn (30 phút) Em hãy tả một cô giáo (thầy giáo) đã từng dạy dỗ em và để lại cho em nhiều ấn tượng và tình cảm tốt đẹp. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 23
24. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV 2. Bài tập thực hành : Bài 1: Xác định từ đơn, từ ghép trong các câu sau : - Nụ hoa xanh màu ngọc bích. - Đồng lúa rộng mênh mông. - Tổ quốc ta vô cùng tươi đẹp. Bài 2 :Tìm các từ phức trong các kết hợp được in đậm dưới đây: Vườn nhà em có rất nhiều loài hoa : hoa hồng , hoa cúc, hoa nhài, Màu sắc của hoa cũng thật phong phú : hoa hồng, hoa vàng , hoa trắng , Bài 3 :Chép lại đoạn thơ sau rồi gạch 1 gạch dưới các từ phức: Em mơ làm mây trắng Bay khắp nẻo trời cao Nhìn non sông gấm vóc Quê mình đẹp biết bao. Bài 4 :Chỉ ra từng từ đơn, từ phức trong đoạn thơ sau : Ơi quyển vở mới tinh Em viết cho thật đẹp Chữ đẹp là tính nết Của những người trò ngoan. Bài 5 : Dùng gạch ( / ) tách từng từ trong các câu sau : Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng , cái đầu tròn và 2 con mắt long lanh như thuỷ tinh Bốn cánh chú khẽ rung rung như còn đang phân vân. Bài 6 :Gạch 1 gạch dọc giữa 2 từ đứng cạnh nhau trong đoạn văn sau: Trời nắng chang chang. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại, rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc chỉ chờ tay người đến bẻ mang về. Bài 7 :Gạch 1 gạch dưới những từ 2 tiếng trong đoạn văn sau : Trên quảng trường Ba Đình lịch sử, lăng Bác uy nghi và gần gũi. Cây và hoa khắp miền đất nước về đây tụ hội, đâm chồi , phô sắc và toả ngát hương thơm. Bài 8 :Dùng ( / ) tách các từ trong đoạn văn sau : Giữa vườn lá xum xuê , xanh mướt, còn ướt đẫm sương đêm, có một bông hoa rập rờn trước gió. Màu hoa đỏ thắm, cánh hoa mịn màng, khum khum úp sát voà nhau như còn chưa muốn nở hết. Đoá hoa toả hương thơm ngát. Bài 9 : Dùng ( / ) tách từng từ trong đoạn văn sau: Mùa xuân đã đến. Những buổi chiều hửng ấm, từng đàn chim én từ dãy núi đằng xa bay tới, lượn vòng trên những bến đò, đuổi nhau xập xè quanh những mái nhà cao thấp. Những ngày mưa phùn, người ta thấy trên những bãi soi dài nổi lên ở giữa sông, những con giang , con sếu coa gần bằng người, theo nhau lững thững bước thấp thoáng trong bụi mưa trắng xoá Bài 10:Tìm các từ đơn và từ phức trong các câu văn sau: a)Nước Việt Nam xanh muôn ngàn cây lá khác nhau. Cây nào cũng đẹp, cây nào cũng quý. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 24
25. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Nhưng thân thuộc nhất vẵn là tre nứa. Tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre ngút ngàn Điện Biên Phủ. b) Mùa xuân mong ước đã đến. Đầu tiên, từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ sực nức bốc lên. c) Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới, Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót. Bài 11 :Điền các tiếng thích hợp vào chỗ trống để có : a) Các từ ghép : b) Các từ láy : - mềm - mềm - xinh - xinh - khoẻ - khoẻ - mong - mong - nhớ - nhớ - buồn - buồn Bài 12 :Điền các tiếng thích hợp vào chỗ trống để có : a) T.G.T.H b) T.G.P.L c) Từ láy - nhỏ - nhỏ - nhỏ - lạnh - lạnh - lạnh - vui - vui - vui - xanh - xanh - xanh Bài 13 :Hãy xếp các từ sau vào 3 nhóm : T.G.P.L ; T.G.T.H ; Từ láy : Thật thà, bạn bè, bạn đường, chăm chỉ, gắn bó, ngoan ngoãn, giúp đỡ, bạn học, khó khăn, học hỏi, thành thật, bao bọc, quanh co, nhỏ nhẹ. - T.G.T.H - T.G.P.L -Từ láy Bài 14 :Phân các từ phức dưới đây thành 2 loại : T.G.T.H và T.G.P.L : Bạn học, bạn hữu, bạn đường, bạn đời, anh em, anh cả, em út , chị dâu, anh rể, anh chị, ruột thịt,hoà thuận , thương yêu. - T.G.T.H - T.G.P.L Bài 15 :Cho những kết hợp sau : Vui mừng, nụ hoa, đi đứng, cong queo, vui lòng, san sẻ, giúp việc, chợ búa, ồn ào, uống nước, xe đạp, thằn lằn, tia lửa, nước uống, học hành, ăn ở, tươi cười. Hãy xếp các kết hợp trên vào từng nhóm : Từ ghép có nghĩa tổng hợp, từ ghép có nghĩa phân loại, từ láy, kết hợp 2 từ đơn. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 25
26. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV . Bài 16: “ Tổ quốc” là 1 từ ghép gốc Hán ( từ Hán Việt ). Em hãy : - Tìm 4 từ ghép trong đó có tiếng “ tổ ”. - Tìm 4 từ ghép trong đó có tiếng “ quốc ’’. . Bài 17 : Tìm 5 từ láy để miêu tả bước đi, dáng đứng của người. Đặt câu với mỗi từ tìm được. Bài 18 :Em hãy tìm : - 3 thành ngữ nói về việc học tập. - 3 thành ngữ ( tục ngữ ) nói về tình cảm gia đình. Bài 19 :Tìm các từ tượng hình, tượng thanh thích hợp điền vào chỗ trống : - hang sâu - cười -rộng - vực sâu - nói - dài - cánh đồng rộng - gáy - cao - con đường rộng - thổi - thấp Bài 20:Tìm 4 từ ghép có tiếng “ thơm’’ đứng trước, chỉ mức độ thơm khác nhau của hoa, Phân biệt nghĩa của các từ này. Bài 21 :Giải nghĩa các thành ngữ , tục ngữ sau : -Ở hiền gặp lành. - Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. -Ăn vóc học hay. - Học thày không tày học bạn. - Học một biết mười. - Máu chảy ruột mềm. Bài 22:Điền những từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để tạo thành các thành ngữ : - Chậm như - Ăn như - Nhanh như - Nói như BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 26
27. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV - Nặng như - Khoẻ như - Cao như - Yếu như - Dài như - Ngọt như - Rộng như - Vững như : Bài 23:Cho các từ sau: Bác sĩ, nhân dân, hi vọng, thước kẻ, sấm, văn học, cái, thợ mỏ, mơ ước, xe máy, sóng thần, , chiếc, bàn ghế, gió mùa, xã, huyện, phấn khởi, tự hào, mong muốn, truyền thống, hoà bình. a)xếp các từ trên vào 2 loại : DT và không phải DT b)Xếp các DT tìm được vào các nhóm : DT chỉ người, DT chỉ vật, DT chỉ hiện tượng, DT chỉ khái niệm, DT chỉ đơn vị. Bài 24 :Tìm chỗ sai trong các câu sau và sửa lại cho đúng : a) Bạn Vân đang nấu cơm nước. b) Bác nông dân đang cày ruộng nương. c) Mẹ cháu vừa đi chợ búa. d) Em có một người bạn bè rất thân. Bài 25 : Cho các từ : cánh đồng, tình thương, lịch sử. Hãy đặt thành 2 câu ( với mỗi từ ) sao cho trong 2 câu đó mỗi từ nằm ở 2 bộ phận chính khác nhau. Bài 26 :Xác định từ loại của những từ được gạch chân dưới đây : - Anh ấy đang suy nghĩ. - Những suy nghĩ của anh ấy rất sâu sắc - Anh ấy sẽ kết luận sau - Những kết luận của anh ấy rất chắc chắn - Anh ấy ước mơ nhiều điều - Những ước mơ của anh ấy thật lớn lao Bài 27 : Các từ gạch chân trong từng câu dưới đây bổ sung ý nghĩa gì cho ĐT đứng trước nó : a) Tuy rét vẫn kéo dài nhưng mùa xuân đã đến. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 27
28. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV b) Những cành cây đang trổ lá, lại sắp buông toả những tán hoa. Bài 28 :Xác định từ loại của các từ trong các thành ngữ : - Đi ngược về xuôi. - Nhìn xa trông rộng. - nước chảy bèo trôi. Bài29 :Xác định DT, ĐT, TT của các câu sau : - Bốn mùa một sắc trời riêng đất này. - Non cao gió dựng sông đầy nắng chang. - Họ đang ngược Thái Nguyên, còn tôi xuôi Thái Bình. - Nước chảy đá mòn. Bài 30:Xác định từ loại của những từ sau : Niềm vui, vui tươi, vui chơi, tình thương, yêu thương, đáng yêu. Bài31 :Xác định từ loại của những từ sau : Sách vở, kiên nhẫn, kỉ niệm, yêu mến, tâm sự,lo lắng, xúc động, nhớ, thương, lễ phép, buồn , vui, thân thương, sự nghi ngờ, suy nghĩ, cái đẹp, cuộc vui, cơn giận dữ, trìu mến, nỗi buồn. Đại từ - Đại từ xưng hô ( Tuần 9, Tuần 11- Lớp 5 ): Bài 32: Xác định chức năng ngữ pháp của đại từ tôi trong từng câu dưới đây : a) Tôi đang học bài thì Nam đến b) Người được nhà trường biểu dương là tôi c) Cả nhà rất yêu quý tôi d) Anh chị tôi đều học giỏi e) Trong tôi, một cảm xúc khó tả bỗng trào dâng Bài 33 :Tìm đại từ trong đoạn hội thoại sau , nói rõ từng đại từ thay thế cho từ ngữ nào : Trong giờ ra chơi , Nam hỏi Bắc : - Bắc ơi, hôm qua bạn được mấy điểm môn Tiếng Anh ? ( câu 1 ) - Tớ được điểm 10, còn cậu được mấy điểm ?- Bắc nói. (câu 2 ) - Tớ cũng thế. (câu 3 ) BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 28
29. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 34 :Đọc các câu sau : Sóc nhảy nhót chuyền cành thế nào ngã trúng ngay vào Chó Sói đang ngủ. Chó Sói choàng dậy tóm được Sóc, định ăn thịt, Sóc bèn van xin : - Xin ông thả cháu ra. Sói trả lời : -Thôi được, ta sẽ thả mày ra. Có điều mày hãy nói cho ta hay , vì sao họ nhà Sóc chúng mày lúc nào cũng vui vẻ như vậy ? ( Theo Lép Tôn- xtôi ). a) Tìm đại từ xưng hô trong các câu trên. b) Phân các đại từ xưng hô trên thành 2 loại : - Đại từ xưng hô điển hình. - Danh từ lâm thời làm đaị từ xưng hô. Bài 35 :Thay thế các từ hoặc cụm từ cần thiết bằng đại từ thích hợp để câu văn không bị lặp lại : a) Một con quạ khát nước, con quạ tìm thấy một cái lọ. b) Tấm đi qua hồ, Tấm vô ý đánh rơi một chiếc giày xuống nước. c) - Nam ơi ! Cậu được mấy điểm ? - Tớ được 10 điểm. Còn cậu được mấy điểm ? - Tớ cũng được 10 điểm. Quan hệ từ (QHT) a) Ghi nhớ : - QHT là từ nối các từ ngữ hoặc các câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa những từ ngữ hoặc những câu ấy với nhau. - Các QHT thường dùng là : và, với, hay, hoặc, nhưng ,mà, thì, của, ở, tại, bằng, như, để, về, - Nhiều khi, từ ngữ trong câu được nối với nhau bằng 1 cặp QHT. Các cặp QHT thường dùng là : + Vì nên ; Do nên ; Nhờ nên ( biểu thị quan hệ nguyên nhân- kết quả ). + Nếu thì ; Hễ thì (biểu thị quan hệ giả thiết, điều kiện - kết quả ). + Tuy nhưng ; Mặc dù nhưng (biểu thị quan hệ tương phản, nhượng bộ, đối lập ). + Không những mà còn ; Không chỉ mà còn (biểu thị quan hệ tăng tiến ). Bài 36 :Tìm QHT và cặpQHT trong đoạn trích sau và nêu rõ tác dụng của chúng : Cò và Vạc là hai anh em, nhưng tính nết rất khác nhau. Cò ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, còn Vạc thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm ngủ. Cò bảo mãi mà Vạc chẳng nghe. Nhờ chăm chỉ siêng năng nên Cò học giỏi nhất lớp. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 29
30. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 37 :Chọn từ ngữ thích hợp trong các từ sau để điền vào chỗ trống trong từng câu : nhưng, còn , và , hay, nhờ. a) Chỉ ba tháng sau, siêng năng ,cần cù, cậu vượt lên đầu lớp. b) Ông tôi đã già không một ngày nào ông quên ra vườn. c) Tấm rất chăm chỉ Cám thì lười biếng. d) Mình cầm lái cậu cầm lái ? e) Mây tan mưa tạnh dần. Bài 38 :Đặt câu với mỗi QHT sau : của , để, do, bằng, với , hoặc. Bài 39 :Hãy đặt 4 câu trong đó có sử dụng 4 cặp QHT dùng để biểu thị quan hệ : - Nguyên nhân- kết quả - Điều kiện ( giả thiết ) - kết quả - Nhượng bộ (đối lập, tương phản ) - Tăng tiến Từ đồng nghĩa ( TĐN ): a) Ghi nhớ : * TĐN là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau . Có thể chia TĐN thành 2 loại : - TĐN hoàn toàn (đồng nghĩa tuyệt đối ) : Là những từ có nghĩa hoàn toàn giống nhau, được dùng như nhau và có thể thay thế cho nhau trong lời nói. V.D : xe lửa = tàu hoả con lợn = con heo - TĐN không hoàn toàn (đồng nghĩa tương đối , đồng nghĩa khác sắc thái ) : Là các từ tuy cùng nghĩa nhưng vẫn khác nhau phần nào sắc thái biểu cảm ( biểu thị cảm xúc , thái độ ) hoặc cách thức hành động. Khi dùng những từ này,ta phải cân nhắc lựa chọn cho phù hợp . V.D: Biểu thị mức độ,trạng thái khác nhau : cuồn cuộn, lăn tăn, nhấp nhô, ( chỉ trạng thái chuyển động, vận động của sóng nước ) + Cuồn cuộn : hết lớp sóng này đến lớp sóng khác, dồn dập và mạnh mẽ. + Lăn tăn : chỉ các gợn sóng nhỏ, đều, chen sát nhau trên bề mặt. + Nhấp nhô : chỉ các đợt sóng nhỏ nhô lên cao hơn so với xung quanh. Bài 40 :Phân biệt sắc thái nghĩa của những từ đồng nghĩa (được gạch chân ) trong các dòng thơ sau : a- TRời thu xanh ngắt mấy tầng cao. (Nguyễn Khuyến ) b- Tháng Tám mùa thu xanh thắm. ( Tố Hữu ) c- Một vùng cỏ mọc xanh rì. (Nguyễn Du ) d- Nhớ từ sóng Hạ Long xanh biếc. (Chế Lan Viên ) e- Suối dài xanh mướt nương ngô. (Tố Hữu ) BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 30
31. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 41 :Gạch chân dưới từ không cùng nhóm với các từ còn lại : a) Tổ tiên, tổ quốc, đất nước, giang sơn, sông núi, nước nhà, non sông, nước non, non nước. b) Quê hương, quê quán, quê cha đất tổ, quê hương bản quán, quê mùa, quê hương xứ sở,nơi chôn rau cắt rốn. Bài 42 :Tìm từ lạc trong dãy từ sau và đặt tên cho nhóm từ còn lại : a) Thợ cấy, thợ cày, thợ rèn, thợ gặt, nhà nông, lão nông, nông dân. b)Thợ điện, thợ cơ khí, thợ thủ công, thủ công nghiệp,thợ hàn, thợ mộc,thợ nề, thợ nguội. c) Giáo viên, giảng viên, giáo sư, kĩ sư, nghiên cứu, nhà khoa học, nhà văn, nhà báo. Bài 43 :Chọn từ ngữ thích hợp nhất trong các từ sau để điền vào chỗ trống : im lìm, vắng lặng, yên tĩnh. Cảnh vật trưa hè ở đây , cây cối đứng , không gian không một tiếng động nhỏ. Bài 44 :Tìm các từ ghép được cấu tạo theo mẫu : a) Thợ + X b) X + viên c) Nhà + X d) X + sĩ Bài 45 :Chọn từ ngữ thích hợp trong ngoặc đơn để hoàn chỉnh từng câu dưới đây : a) Câu văn cần được (đẽo, gọt, gọt giũa, vót, bào ) cho trong sáng và súc tích b) Trên sân trường, mấy cây phượng vĩ nở hoa (đỏ au, đỏ bừng, đỏ đắn , đỏ hoe, đỏ gay, đỏ chói, đỏ quạch, đỏ tía, đỏ ửng ). c) Dòng sông chảy rất ( hiền hoà, hiền lành, hiền từ, hiền hậu ) giữa hai bờ xanh mướt lúa ngô. Bài 46 :Tìm và điền tiếp các từ đồng nghĩa vào mỗi nhóm từ dưới đây và chỉ ra nghĩa chung của từng nhóm : a) Cắt, thái, b) To, lớn, c) Chăm, chăm chỉ, a) Nghĩa chung : b) Nghĩa chung : BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 31
32. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV c) Nghĩa chung : Bài 47 :Dựa vào nghĩa của tiếng “hoà”, chia các từ sau thành 2 nhóm, nêu nghĩa của tiếng “hoà” có trong mỗi nhóm : Hoà bình, hoà giải, hoà hợp, hoà mình, hoà tan, hoà tấu, hoà thuận, hoà vốn. Bài 48 :Chọn từ ngữ thích hợp nhất (trong các từ ngữ cho sẵn ở dưới ) để điền vào từng vị trí trong đoạn văn miêu tả sau : Mùa xuân đã đến hẳn rồi, đất trời lại một lần nữa , tất cả những gì sống trên trái đất lại vươn lên ánh sáng mà , nảy nở với một sức mạnh khôn cùng. Hình như từng kẽ đá khô cũng vì một lá cỏ non vừa , hình như mỗi giọt khí trời cũng , không lúc nào yên vì tiếng chim gáy, tiếng ong bay. ( theo Nguyễn Đình Thi ) (1): tái sinh, thay da đổi thịt, đổi mới, đổi thay, thay đổi, khởi sắc, hồi sinh . (2): sinh sôi, sinh thành, phát triển, sinh năm đẻ bảy . (3): xốn xang, xao động, xao xuyến, bồi hồi, bâng khâng,chuyển mình, cựa mình, chuyển động. (4): bật dậy, vươn cao, xoè nở. nảy nở, xuất hiện, hiển hiện . (5): lay động, rung động, rung lên, lung lay. Bài 49:Tìm những từ cùng nghĩa chỉ màu đen để điền vào chỗ trống trong các từ dưới đây Bảng ; vải ; gạo ; đũa ; mắt ; ngựa ; chó Từ trái nghĩa (Tuần 4- lớp 5 a) Ghi nhớ : - Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. - Việc đặt các từ trái nghĩa bên cạnh nhau có tác dụng làm nổi bật những sự vật, sự việc, hoạt động, trạng thái, đối lập nhau. *Xem thêm : Một từ có thể có nhiều từ trái nghĩa với nó, tuỳ theo từng lời nói hoặc câu văn khác nhau. Sự đối lập về nghĩa phải đặt trên một cơ sở chung nào đó. VD : Với từ “nhạt” : - (muối) nhạt > < đậm : cơ sở chung là “màu sắc”. Bài 50:Tìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau : thật thà, giỏi giang,cứng cỏi, hiền lành, nhỏ bé, nông cạn, sáng sủa, thuận lợi, vui vẻ, cao thượng, cẩn thận, siêng năng, nhanh nhảu, đoàn kết, hoà bình. Bài 51 :Đặt 3 câu với 3 cặp từ trái nghĩa ở BT1. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 32
33. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 52 :Với mỗi từ gạch chân dưới đây, hãy tìm một từ trái nghĩa : a) Già : - Quả già - Người già - Cân già b) Chạy : - Người chạy - Ôtô chạy - Đồng hồ chạy c) Chín : - Lúa chín - Thịt luộc chín - Suy nghĩ chín chắn Bài 53:Tìm 3 cặp từ trái nghĩa nói về việc học hành. Hãy đặt một câu với một trong 3 cặp từ trái nghãi đó. Từ đồng âm (Tuần 5 - lớp 5 ): a) Ghi nhớ : - Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh ( thường là chữ viết giống nhau, đọc giống nhau ) nhưng khác hẳn nhau về nghĩa. - Muốn hiểu được nghĩa của các từ đồng âm, cần đặt các từ đó vào lời nói hoặc câu văn cụ thể . - Dùng từ đồng âm để chơi chữ : Là dựa vào hiện tượng đồng âm, tạo ra những câu nói có nhiều nghĩa, gây những bất ngờ thú vị cho người đọc, người nghe. b) Bài tập thực hành : Bài 54 :Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau : a) Đậu tương - Đất lành chim đậu – Thi đậu . b) Bò kéo xe – 2 bò gạo – cua bò . c) Sợi chỉ - chiếu chỉ - chỉ đường - chỉ vàng Bài 55 :Với mỗi từ , hãy đặt 2 câu để phân biệt các từ đồng âm : chiếu, kén, mọc. *Đáp án : Bài 56 :Với mỗi từ , hãy đặt 1 câu để phân biệt các từ đồng âm : Giá, đậu, bò ,kho, chín. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 33
34. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 57: Diễn đạt lại từng câu dưới đây cho rõ nghĩa hơn : a) Đầu gối đầu gối. b) Vôi tôi tôi tôi. Từ nhiều nghĩa: (Tuần 7 - lớp 5 ) a) Ghi nhớ : * Từ nhiều nghĩa là từ có 1 nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau. (Xem thêm : - Một từ nhưng có thể gọi tên nhiều sự vật , hiện tượng, biểu thị nhiều khái niệm ( về sự vật, hiện tượng ) có trong thực tế thì từ ấy gọi là từ nhiều nghĩa. VD1 : Xe đạp : chỉ loại xe người đi, có 2 bánh, dùng sức người đạp cho quay bánh. Đây là nghĩa duy nhất của từ xe đạp.Vậy từ xe đạp là từ chỉ có một nghĩa . VD2 : Với từ “Ăn’’: -Ăn cơm : cho vào cơ thể thức nuôi sống ( nghĩa gốc). -Ăn cưới : Ăn uống nhân dịp cưới. - Da ăn nắng :Da hấp thụ ánh nắng cho thấm vào , nhiễm vào. -Ăn ảnh : Vẻ đẹp được tôn lên trong ảnh. - Tàu ăn hàng : Tiếp nhận hàng để chuyên chở. - Sông ăn ra biển : Lan ra, hướng đến biển. -Sơn ăn mặt : Làm huỷ hoại dần từng phần. Như vậy, từ “Ăn” là một từ nhiều nghĩa . *Nghĩa đen : Mỗi từ bao giờ cũng có một nghĩa chính , nghĩa gốc và còn gọi là nghĩa đen. Nghĩa đen là nghĩa trực tiếp, gần gũi, quen thuộc, dễ hiểu ; nghĩa đen không hoặc ít phụ thuộc vào văn cảnh. * Nghĩa bóng : Là nghĩa có sau ( nghĩa chuyển, nghĩa ẩn dụ ), được suy ra từ nghĩa đen. Muốn hiểu nghĩa chính xác của một từ được dùng, phải tìm nghĩa trong văn cảnh. - Ngoài ra , cũng có một số từ mang tính chất trung gian giữa nghĩa đen và nghĩa bóng, đang chuyển dần từ nghĩa đen sang nghĩa bóng. VD : - Tôi đi sang nhà hàng xóm. Đi : (Người ) tự di chuyển từ nơi này đến nơi khác , không kể bằng cái gì. Nghĩa này của từ đi không hoàn toàn giống nghĩa đen (hoạt động của 2 bàn chân di chuyển từ nơi này đến nơi khác ). Nhưng nó vẫn có mối quan hệ với nghĩa đen ( di chuyển từ nơi này đến nơi khác ). Gặp những trường hợp này, ta cũng xếp là từ mang nghĩa bóng (nghĩa chuyển ) ) * Lưu ý : Khi làm những bài tập về giải nghĩa từ, các em cần mô tả chính xác khái niệm được từ hiển thị. VD : - Bãi biển : Bãi cát rộng, bằng phẳng ở ven biển.sát mép nước. - Tâm sự : Thổ lộ tâm tư thầm kín của mình với người khác. - Bát ngát : Rộng và xa đến mức nhìn như không thấy giới hạn. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 34
35. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Tuy nhiên, đôi khi cũng có thể giải thích một cách nôm na, mộc mạc nhưng cũng vẫn phải đúng nghĩa . VD : - Tổ quốc : Đất nước mình. - Bài học : Bài HS phải học. - Bãi biển : Bãi cát ở vùng biển . - Bà ngoại : Người sinh ra mẹ . - Kết bạn : Làm bạn với nhau. : Bài 58 :Dùng các từ dưới đây để đặt câu ( một câu theo nghĩa gốc, một câu theo nghĩa chuyển ) : nhà, đi, ngọt. Bài 59:Hãy xác định nghĩa của các từ được gach chân trong các kết hợp từ dưới đây rồi phân chia các nghĩa ấy thành nghĩa gốc và nghã chuyển : a)Miệng cười tươi , miệng rộng thì sang, há miệng chờ sung, trả nợ miệng, miệng bát, miệng túi, nhà 5 miệng ăn . b)Xương sườn, sườn núi, hích vào sườn, sườn nhà , sườn xe đạp, hở sườn, đánh vào sườn địch . Bài 60 :Trong các từ gạch chân dưới đây, từ nào là từ đồng âm, từ nào là từ nhiều nghĩa : a)Vàng : - Giá vàng trong nước tăng đột biến - Tấm lòng vàng . - Chiếc lá vàng rơi xuống sân trường b) Bay : - Bác thợ nề đang cầm bay trát tường - Đàn cò đang bay trên trời - Đạn bay vèo vèo - Chiếc áo đã bay màu Bài 61 :Với mỗi từ dưới đây của một từ, em hãy đặt 1 câu : a) Cân ( là DT, ĐT, TT ) b) Xuân ( là DT, TT ) BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 35
36. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 62 :Cho các từ ngữ sau : Đánh trống, đánh giày, đánh tiếng, đánh trứng , đánh đàn, đánh cá, đánh răng, đánh bức điện, đánh bẫy. a)Xếp các từ ngữ trên theo các nhóm có từ đánh cùng nghĩa với nhau. b)Hãy nêu nghĩa của từ đánh trong từng nhóm từ ngữ đã phân loại nói trên CÂU .1.Ghi nhớ : Câu do từ tạo thành và diễn đạt được một ý trọn vẹn. Nói và viết phải thành câu thì người khác mới hiểu được . 2.Bài tập thực hành : Bài 63 :Trong những dòng sau đây, dòng nào viết chưa thành câu, hãy sửa lại cho thành câu hoàn chỉnh : a- Ngày khai trường b- Bác rất vui lòng c- Cái trống trường em d- Trên mặt nước loang loáng như gương e- Những cô bé ngày nào nay đã trở thành Bài 64:Xếp các từ sau thành câu theo các cách khác nhau : a) chim, trên, hót, ríu rít, cây. b) Đồ Sơn, ở, rất, em, thích, nghỉ ,hè. Bài 65 :Đặt câu với mỗi từ sau : Xum xuê, rập rờn, ngập ngừng, long lanh, sóng sánh. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 36
37. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 66 :Viết tiếp 3 câu để thành đoạn : a- Hôm nay là ngày khai trường b- Thế là mùa xuân đã về Bài 67 :Ngắt đoạn văn sau thành từng câu (đặt dấu chấm vào cuối mỗi câu và viết hoa chữ cái đầu câu ): Những ngày nghỉ học, chúng tôi thường rủ nhau ra cánh đồng tìm bắt dế chọi trong túi áo đứa nào cũng có sẵn bốn ,năm chiếc vỏ bao diêm Toàn có đôi tai thính như tai meo và bước chân êm, nhẹ như thỏnhảy cậu ta nổi tiếng là tay bắt dế chọi lành nghề. Bài 68 :Sắp xếp lại trật tự để các câu sau tạo thành đoạn văn thích hợp : a)Không lúc nào nó thèm bay bổng, thèm ca hát bằng lúc này (1). Bọ ve rạo rực cả người (2) . Từ tít trên cao kia, mùi hoa lí toả xuống thơm ngát và tiếng những bạn ve inh ỏi (3). b) Mặt nước sáng loá (1). Trăng lên cao (2). Biển và trời những hôm có trăng đẹp quá (3). Bầu trời càng sáng hơn (4). Cả một vùng nước sóng sánh , vàng chói lọi (5). Bài 69 :Hãy chỉ ra chỗ sai của những câu văn sau rồi sửa lại bằng 2 cách : a) Bông hoa đẹp này. b) Con đê in một vệt ngang trời đó. c) Những con chim chào mào liến thoắng gọi nhau loách choách ấy. Bài 70 :Các câu văn sau thiếu bộ phận chính nào ? Hãy sửa lại bằng 2 cách : a) Khi em nhìn thấy ánh mắt trìu mến ,thương yêu của Bác. b) Những đợt sóng nhè nhẹ liếm trên bãi cát ấy. c) Một hôm, chích bông đang đậu trên một cành cây nhỏ. d) Truyện Hươu và Rùa người xưa đã cho chúng ta thấy tình bạn giữa Hươu và Rùa rất đẹp. e) Qua câu truyện Hươu và Rùa đã cho chúng ta thấy tình bạn tuyệt vời giữa Hươu và Rùa. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 37
38. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 71 :Tìm CN, VN và TN của những câu văn sau : a)Vào một đêm cuối xuân 1947, khoảng 2 giờ sáng, trên đường đi công tác, Bác Hồ đến nghỉ chân ở một nhà ven đường . b)Ngoài suối , trên mấy cành cây cao, tiếng chim, tiếng ve cất lên inh ỏi, râm ran. Bài 72 :Tìm CN, VN của các câu sau : a) Suối chảy róch rách. b) Tiếng suối chảy róc rách. c) Sóng vỗ loong boong trên mạn thuyền. d) Tiếng sóng vỗ loong boong trên mạn thuyền. e) Tiếng mưa rơi lộp độp , tiếng mọi người gọi nhau í ới . f) Mưa rơi lộp độp, mọi người gọi nhau í ới . g) Con gà to, ngon. h) Con gà to ngon. i) Những con voi về đích trước tiên huơ vòi chào khán giả. j) Những con voi về đích trước tiên, huơ vòi chào khán giả . k) Những con chim bông biển trong suốt như thuỷ tinh lăn tròn trên những con sóng. l) Những con chim bông biển trong suốt như thuỷ tinh, lăn tròn trên những con sóng. m) Mấy chú dế bị sặc nước ,loạng choạng bò ra khỏi tổ . n) Mấy chú dế bị sặc nước loạng choạng bò ra khỏi tổ. o) Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 38
39. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV ngọt lan xa, phảng phất khắp rừng. p) Sách vở của con là vũ khí. Lớp học của con là chiến trường. Bài 73 :Tìm CN, VN, TN của những câu sau : a)Trên những ruộng lúa chín vàng, bóng áo chàm và nón trắng nhấp nhô, tiếng nói , tiếng cười rộn ràng ,vui vẻ. b)Hoa lá, quả chín ,những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau toả hương. c)Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. Bài 74 :Hãy xác định bộ phận song song trong câu b) của BT3 và nói rõ chúng giữ chức vụ gì trong câu. Bài 75: Chuyển các cặp câu sau thành 1 câu (có BPSS) để cách diễn đạt ngắn gọn hơn. - Buổi sáng, đường phố đông vui, nhộn nhịp./ Buổi chiều, đường phố đông vui, nhộn nhịp. - Sáng nay, lớp 5A lao động./ Sáng nay, lớp 5B lao động. - Vịnh Hạ Long là một thắng cảnh đẹp của đất nước. - Sa Pa là một thắng cảnh đẹp của đất nước. Bài 76 :Gọi tên các bộ phận được gạch chân trong các câu sau : a)Ở Vinh, tôi được nghỉ hè. b) Tôi được nghỉ hè ở Vinh. Bài 77 :Tìm ĐN, BN trong các câu văn sau : a) Tất cả HS lớp 5A lao động ngoài vườn trường. b) Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế đứng trang nghiêm. Bài 78 :Đặt câu theo cấu trúc sau : a) TN, TN, CN - VN. b) TN, CN, CN – VN. c) TN, CN- VN, VN. d) TN, TN, TN, CN – VN. e) TN, TN, CN, CN, - VN, VN. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 39
40. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 79 :Chỉ ra chỗ sai của các câu sau rồi sửa lại cho đúng : a) Bạn Lan học và ngoan. b) Bây giờ ta đi chơi hay là chăm chỉ học? c) Cô gái đó vừa xinh vừa học kém. Bài 80 :Mở rộng các câu sau bằng cách thêm ĐN, BN cho nòng cốt câu : a) Mây trôi b) Hoa nở Bài 81: Với mỗi loại trạng ngữ sau đây, hãy đặt 1 câu : TN chỉ nơi chốn, TN chỉ nguyên nhân, TN chỉ thời gian, TN chỉ mục đích, TN chỉ phương tiện. Các kiểu câu : (Chia theo mục đích nói): Dựa vào mục đích nói, người ta chia câu thành các kiểu câu: Câu kể, câu hỏi, câu khiến, câu cảm. 1.Câu hỏi: (Tuần 13- Lớp 4 ) A) Ghi nhớ: - Câu hỏi (còn gọi là câu nghi vấn) dùng để hỏi về những điều chưa biết. - Phần lớn câu hỏi là để hỏi người khác, nhưng cũng có câu hỏi dùng để tự hỏi mình. - Câu hỏi thường có các từ nghi vấn: ai, gì, nào,sao, không, Khi viết, cuối câu hỏi phải có dấu chấm hỏi. B) Bài tập thực hành: Bài 1:Đặt câu hỏi cho từng bộ phận được gạch chân sau: a) Dưới ánh nắng chói chang, Bác nông dân đang cày ruộng. b) Bà cụ ngồi bán những con búp bê khâu bằng vải vụn. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 40
41. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 2:Dựa vào các tình huống sau, hãy đặt câu hỏi để tự hỏi mình: a) Tự hỏi mình về một người trông rất quen nhưng không nhớ tên. b) Một dụng cụ học tập cần tìm mà chưa thấy. c) Một công việc mẹ dặn nhưng quên chưa làm. Bài 3 :Đặt câu hỏi cho bộ phận in đậm trong từng câu dưới đây : a) Giữa vườn lá um tùm, bông hoa đang dập dờn trước gió. b) Bác sĩ Ly là một người đức độ, hiền từ mà nghiêm nghị. c) Chủ nhật tuần tới, mẹ sẽ cho con đi chơi. d) Bé rất ân hận vì không nghe lời mẹ dặn. Bài 4 :Trong từng câu sau, mục đích dùng câu hỏi để làm gì? a) Anh chị nói nhỏ một chút có được không? b) Sao bạn chịu khó thế ? c) Sao con hư thế nhỉ ? d) Cậu làm như thế này là đúng à ? e) Tớ làm thế này mà sai à ? .2.Câu kể: (Tuần 16- Lớp 4) A) Ghi nhớ: - Câu kể (còn gọi là câu trần thuật) là câu nhằm mục đích kể, tả hoặc giới thiệu về sự vật, sự việc; hoặc dùng để nói lên ý kiến hoặc tâm tư của mỗi người. Cuối câu kể phải ghi dấu chấm. - Câu kể có các cấu trúc: Ai làm gì? Ai thế nào? Ai là gì? B) Bài tập thực hành : (Lưu ý : Một số BT sẽ ghi đáp án luôn ở phần đề bài) Bài 1: Tìm câu kể Ai làm gì? trong đoạn văn sau rồi gạch dưới các bộ phận VN của từng câu tìm được: Bàn tay mền mại của Tấm rắc đều những hạt cơm quanh bống. Tấm ngắm nhìn bống. Tấm nhúng bàn tay xuống nước vuốt nhẹ hai bên lườn của cá*. Cá đứng im trong tay chị Tấm. Bài 2:Dùng gạch ( / ) tách CN và VN trong từng câu sau và cho biết VN trong từng câu là ĐT hay cụm ĐT. a) Em bé cười. ( ) b) Cô giáo đang giảng bài . ( ) c) Đàn cá chuối con ùa lại tranh nhau đớp tới tấp *. ( ) BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 41
42. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 3:Đặt 2 câu kể Ai làm gì? Trong đó một câu có VN là ĐT, một câu có VN là cụm ĐT. Bài 4:Tìm CN, VN, trạng ngữ của các câu văn sau: Cá Chuối mẹ lại bơi về phía bờ, rạch lên rìa nước, nằm chờ đợi. Bỗng nhiên, nghe như có tiếng bước chân rất nhẹ, Cá Chuối mẹ nhìn ra, thấy hai con mắt xanh lè của mụ mèo đang lại gần. Cá Chuối mẹ lấy hết sức định nhảy xuống nước. Mụ mèo đã nhanh hơn, lao phấp tới cắn vào cổ Cá Chuối mẹ. Ở dưới nước, đàn cá chuối con chờ đợi mãi không thấy mẹ. Bài 5:Tìm các câu kể Ai thế nào? rồi gạch dưỡi các bộ phận VN. Rừng hồi ngào ngạt, xanh thẫm trên các quả đồi quanh làng. Một mảnh lá gãy cũng dậy mùi thơm. Gió càng thơm ngát. Cây hồi thẳng, cao, tròn xoe. Cành hồi giòn , dễ gãy hơn cả cành khế. Quả hồi phơi mình xoè trên mặt lá đầu cành*. Bài 6:VN trong các câu kể Ai thế nào ? tìm được ở BT5 biểu thị nội dung gì? Chúng do những từ ngữ thế nào tạo thành? Bài 7: Tìm câu kể Ai là gì? và nêu tác dụng của từng câu . a) Tớ là chiếc xe lu Người tớ to lù lù. b) Bông cúc là nắng làm hoa Bướm vàng là nắng bay xa lượn vòng Lúa chín là nắng của đồng Trái thị, trái hồng , là nắng của cây. c) Tôi là chim chích Sống ở cành chanh. 3.Câu khiến : ( Tuần 27- Lớp 4) A) Ghi nhớ : - Câu khiến ( câu cầu khiến, câu mệnh lệnh) dùng để nêu yêu cầu, đề nghị, mong muốn , của người nói, người viết với người khác. - Khi viết, cuối câu khiến có dấu chấm than hoặc dấu chấm. - Muốn đặt câu khiến, có thể dùng một trong những cách sau : + Thêm từ hãy hoặc đừng, chớ, nên, phải, vào trước ĐT. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 42
43. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV + Thêm từ lên hoặc đi, thôi, nào, vào cuối câu. + Thêm từ đề nghị hoặc xin, mong, vào đầu câu. - Dùng giọng điệu phù hợp với câu khiến. *Lưu ý : Khi nêu yêu cầu, đề nghị, phải giữ phép lịch sự. Muốn vậy, cần có cách xưng hô cho phù hợp và thêm vào trước hoặc sau ĐT các từ Làm ơn, giùm, giúp, - Ta cũng có thể dùng câu hỏi để nêu yêu cầu, đề nghị. B) Bài tập thực hành: Bài 1 :Hãy đặt 3 câu khiến tương ứng với 3 tình huống sau : a) Mượn bạn một cuốn truyện tranh. b) Nhờ chị lấy hộ cốc nước. c) Xin bố mẹ cho cvề quê thăm ông bà. Bài 2:Đặt câu khiến theo các yêu cậu dưới đây: a) Câu khiến có từ đừng (hoặc chớ, nên , phải ) ở trước ĐT làm VN. b) Câu khiến có từ lên (hoặc đi, thôi ) ở cuối câu. c) Câu khiến có từ đề nghị ở đầu câu. Bài 4 : a) Đặt câu khiến có từ Làm ơn đứng trước ĐT. b) Đặt câu khiến có từ giúp ( giùm ) đứng sau ĐT. 4.Câu cảm: (Tuần 30- Lớp 4) A) Ghi nhớ: - Câu cảm ( câu cảm thán) là câu dùng để bộc lộ cảm xúc (vui mừng, thán phục, đau xót , ngạc nhiên, ) của người nói. - Trong câu cảm, thường có các từ : Ôi ,chao, chà, quá, lắm ,thật, Khi viết, cuối câu cảm thường có dấu chấm than. B) Bài tập thực hành: Bài 1:Đặt câu cảm , trong đó có : a) Một trong các từ : Ôi, ồ, chà đứng trước. b) Một trong các từ lắm , quá, thật đứng cuối. Bài 2:Chuyển các câu sau thành các loại câu hỏi, câu khiến, câu cảm: a) Cánh diều bay cao. b) Gió thổi mạnh. c) Mùa xuân về. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 43
44. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV *Đáp án : Bài 3:Hãy diễn đạt cảm xúc của mình trong những tình huống sau đây bằng những câu cảm : a) Được đọc một quyển truyện hay. b) Được tặng một món quà hấp dẫn. c) Bất ngờ gặp lại một người bạn thân xa nhau đã lâu. d) Làm hỏng một việc gì đó. e) Gặp phải một sự rủi ro nào đó. Phân loại câu theo cấu tạo - Câu ghép : A) Ghi nhớ : - Dựa vào đặc điểm cấu tạo, câu có thể chia ra thành câu đơn và câu ghép. B) Bài tập thực hành: Bài 1 : Hãy cho biết các câu trong đoạn văn sau là câu đơn hay câu ghép. Tìm CN và VN của chúng. Đêm xuống, mặt trăng tròn vành vạnh. Cảnh vật trở nên huyền ảo. Mặt ao sóng sánh, một mảnh trăng bồng bềnh trên mặt nước. Bài 2 : Phân các loại câu dưới đây thành 2 loại :Câu đơn và câu ghép. Tìm CN và VN của chúng. a) Mùa thu năm 1929, Lý Tự Trọng về nước, được giao nhiệm vụ làm liên lạc, chuyển và nhận thư từ, tài liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu biển. b) Lương Ngọc Quyến hi sinh nhưng tấm lòng trung với nước của ông còn sáng mãi. c) Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra / hót râm ran. d) Mưa / rào rào trên sân gạch, mưa / đồm độp trên phên nứa. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 44
45. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 3 : Có thể tách các vế trong câu ghép tìm được ở BT2 thành các câu đơn được không, vì sao Bài 4 :Điền vế câu còn thiếu vào chỗ trống để hoàn thành các câu ghép sau : a) Nó nói và b) Nó nói rồi c) Nó nói còn d) Nó nói nhưng Bài 5:Điền vế câu còn thiếu vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu ghép sau : a) Lan học bài, còn b) Nếu trời mưa to thì c) , còn bố em là bộ đội. d) nhưng Lan vẫn đến lớp. Bài 6: Trong các câu sau, câu nào không phải là câu ghép. Tìm CN, VN của chúng : a) Em được mọi người yêu mến vì em chăm ngoan học giỏi. b) Vì em chăm ngoan học giỏi, em được mọi người yêu mến. c) Em muốn được mọi người yêu mến nên em chăm ngoan học giỏi. d) Nhờ em chăm ngoan học giỏi mà em được mọi người yêu mến. Bài 7 :Hãy cho biết những câu văn sau là câu đơn hay câu ghép .Tìm CN, VN của chúng : a.Ánh nắng ban mai trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh đầu đông. b. Làn gió nhẹ chạy qua, những chiếc lá /lay động như những đốm lửa vàng, lửa đỏ bập bùng cháy. c. Nắng lên, nắng chan mỡ gà trên những cánh đồng lúa chín. Bài 8 :Xác định TN, CN, VN của những câu văn sau : a) Trong đêm tối mịt mùng, trên dòng sông mênh mông, chiếc xuồng của má Bảy chở thương binh lặng lẽ trôi. b) Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Bài 9: Tìm trạng ngữ, CN và VN của những c âu văn trong đoạn văn sau : a) Mùa xuân, lá bàng mới nảy trông như những ngọn lửa xanh. Sang hè, lá lên thật dày, ánh sáng xuyên qua chỉ còn là màu ngọc bích. Sang cuối thu, lá bàng ngả thành màu tía và bắt đầu rụng xuống. Qua mùa đông, cây bàng trụi hết lá, những chiếc cành khẳng khiu in trên nền trời xám đục. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 45
46. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV b) Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và lăng lẽ. Ngày qua, trong sương thu ẩm ướt và mưa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng bắt đầu kết trái. Dưới tầng đáy rừng, tựa như đột ngột, những chùm thảo quả đỏ chon chót bỗng rực lên, bóng bẩy như chứa lửa, chứa nắng. Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ(Tuần 20-Tuần 2 / Lớp5) *Cách nối các vế câu ghép : Nối trực tiếp Dùng từ nối: Nối bằng quan hệ từ Nối bằng cặp từ hô ứng A) Ghi nhớ : * Các vế trong câu ghép có thể được nối với nhau bằng một quan hệ từ(QHT ) hoặc một cặp quan hệ từ. * Để thể hiện quan hệ nguyên nhân - kết quả giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng : - Một QHT : vì, bởi vì, nên, cho nên, - Hoặc một cặp QHT: Vì nên ; Bởi vì cho nên ; Tạivì .chonên ; Do nên ; Do mà ; Nhờ mà * Để thể hiện quan hệ điêù kiện - kết quả, giả thiết - kết quả giữa 2 vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng: - Một QHT : Nếu, hễ, giá, thì, - Hoặc một cặp QHT : Nếu thì ; Nếu như thì ; Hễ thì ; Hễ mà thì ; Giá thì * Để thể hiện mối quan hệ tương phản giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng : - Một QHT : Tuy, dù, mặc dù, nhưng, - Hoặc mộtcặp QHT : Tuy nhưng ; Mặc dù nhưng * Để thể hiện mối quan hệ tăng tiến giữa các vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng mmột trong các cặp QHT : Không những mà ; Chẳng những mà ; Không chỉ mà B) Bài tập thực hành : Bài 1:Tìm QHT thích hợp để điền vào chỗ trống trong từng câu dưới đây: a) Em chăm chỉ hiền lành anh thì tham lam , lười biếng. b) Tôi khuyên nó nó vẫn không nghe. c) Mưa rất to gió rất lớn. d) Cậu đọc tớ đọc ? Bài 2:Tìm cặp QHT thích hợp điền vào chỗ trống trong từng câu sau: a) tôi đạt học sinh giỏi bố mẹ thưởng cho tôi một chiếc xe đạp. b) trời mưa lớp ta sẽ hoãn đi cắm trại. c) gia đình gặp nhiều khó khăn bạn Nam vẫn phấn đấu học tốt. d) trẻ con thích xem phim Tây Du Kí người lớn cũng rất thích. Bài 3 :Xác định các vế câu và các QHT , cặp QHT trong từng câu ghép dưới đây : a) Tại lớp trưởng vắng mặt nên cuộc họp lớp bị hoãn lại. b) Vì bão to nên cây cối đổ nhiều. c) Nó không chỉ học giỏi Toán mà nó còn học giỏi Tiếng Việt. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 46
47. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV d) Do nó học giỏi văn nên nó làm bài rất tốt. Bài 4:Từ mỗi câu ghép ở BT3 , hãy tạo ra một câu ghép mới bằng cách thay đổi vị trí của các vế câu( có thể thêm, bớt một vài từ ) Bài 5 :Tìm nghĩa ở cột B nối với từ thích hợp ở cột A: A B Do a) Biểu thị điều sắp nêu ra là nguyên nhân dẫn đến kếtquả tốt đẹp được nói đến Tại b) Biểu thị điều sắp nêu ra là nguyên nhân của sự việc được nói đến Nhờ c) Biểu thị điều sắp nêu ra là nguyên nhân của sự việc không hay được nói đến Bài 6 : Hãy xác định ý nghĩa các cặp QHT có trong các câu dưới đây : a) Nếu trời trở rét thì con phải mặc áo ấm b)Do cha mẹ quan tâm dạy dỗ nên em bé rất ngoan c) Tuy Nam không được khoẻ nhưng Nam vẫn đi học d) Mặc dú nhà nó xa nhưng nó không bao giờ đi học muộn e) Không những nó học giỏi mà nó còn hát rất hay Bài 7 :Điền vế câu thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu ghép chỉ quan hệ tăng tiến sau: a) Lan không chỉ chăm học b) Không chỉ trời mưa to c) Trời đã mưa to d) Đứa trẻ chẳng những không nín khóc Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng : A) Ghi nhớ : Để thể hiện mối quan hệ về nghĩa giữa các vế câu, ngoài QHT, ta còn có thể nối các vế câu ghép bằng một số cặp từ hô ứng như : - Vừa đã ; chưa đã ; mới đã ; vừa đã ; càng càng - Đâu đấy.; nào ấy.; sao vậy.; bao nhiêu bấy nhiêu. B) Bài tập thực hành : Bài 1 :Xác định các vế câu, cặp từ hô ứng nối các vế câu trong từng câu ghép dưới đây : a) Mẹ bảo sao thì con làm vậy. b) Học sinh nào chăm chỉ thì học sinh đó đạt kết quả cao trong học tập. c) Anh cần bao nhiêu thì anh lấy bấy nhiêu. d) Dân càng giàu thì nước càng mạnh. Bài 2: Tìm cặp từ hô ứng thích hợp điền vào chỗ trống : a) Nó về đến nhà , bạn nó gọi đi ngay. b) Gió to, con thuyền lướt nhanh trên biển. c) Tôi đi nó cũng đi d) Tôi nói , nó cũng nói BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 47
48. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 3 :Điền vế câu thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu ghép : a) Mưa càng lâu, b) Tôi chưa kịp nói gì, c) Nam vừa bước lên xe buýt, d) Các bạn đi đâu thì Dấu câu : A) Ghi nhớ : *Dấu câu là kí hiệu chữ viết để biểu thị ngữ điệu khác nhau. Những ngữ điệu này lại biểu thị những quan hệ ngữ pháp khác nhau và những mục đích nói khác nhau. *Mười dấu câu thường dùng là: Dấu chầm, chấm hỏi, chấm than (chấm cảm), dấu phẩy, chấm phẩy, hai chấm, gạch ngang, ngoặc đơn, ngoặc kép, chấm lửng(ba chấm). a) Dấu chấm: Dấu chấm đặt ở cuối câu báo hiệu câu đã kết thúc. Viết hiết câu phải ghi dấu chấm. Khi đọc, gặp dấu chấm phải hạ giọng và nghỉ hơi (nghỉ hơi một quãng bằng khoảng thời gian đọc một chữ). Chữ cái đầu câu phải viết hoa. Dấu chấm thường đặt ở cuối câu kể, đồng thời có khả năng đánh dấu sự kết thúc của một đoạn văn. b) Dấu phẩy : - Dấu phẩy được đặt xen kẽ trong câu. Một câu có thể có một hoặc nhiều dấu phẩy. Khi đọc, gặp dấu phẩy phải ngắt hơi ngắn (thời gian ngắt hơi bằng bằng nửa quãng nghỉ hơi sau dấu chấm). Dấu phẩy giúp cho các ý, các phần trong câu được phân cách rõ ràng. - Dấu phẩy dùng để : + Tách các bộ phận cùng loại (đồng chức) với nhau. + Tách các bộ phận phụ với nòng cốt câu. + Tách các vế câu ghép. c) Dấu chầm hỏi: Dùng đặt cuối câu hỏi. Khi đọc câu có dấu chấm hỏi, cần nhấn mạnh vào nội dung cần hỏi .Thời gian nghỉ lấy hơi sau dấu phẩy như dấu chấm.Sau dấu chầm hỏi, bắt đầu một câu khác, phải viết hoa chữ cái đầu câu. d) Dấu chấm than (dấu chấm cảm): Là dấu câu dùng để đặt cuối câu cảm hoặc câu khiến.Khi gặp dấu chấm cảm phải nghỉ hơi như dấu chấm. e) Dấu chấm phẩy: Là dấu dùng đặt giữa các vế câu hoặc các bộ phận đẳng lập với nhau. Khi đọc phải ngắt ở dấu chấm phẩy, ngắt quãng dài hơn so với dấu phẩy và ngắn hơn so với dấu chấm. f) Dấu hai chấm: Là dấu dùng để: - Báo hiệu lời tiếp theo là lời nói trực tiếp của người khác được dẫn lại (dùng kèm dấu ngoặc kép hoặc dấu gạch đầu dòng). - Báo hiệu lời tiếp theo là lời giải thích, thuyết minh cho bộ phận đứng trước nó. g) Dấu gạch ngang: Là dấu câu dùng để: - Đặt trước những câu hội thoại. - Đặt trước bộ phận liệt kê. - Dùng để tách phần giải thích với các bộ phận khác của câu. - Dùng để đặt trước các con số, tên riêng để chỉ sự liên kết. h) Dấu ngoặc đơn: Là dấu câu dùng để: - chỉ ra nguồn gốc trích dẫn. - Chỉ ra lời giải thích. i) Dấu ngoặc kép: Dùng để: - Báo hiệu lời dẫn trực tiếp. - Đánh dấu tên một tác phẩm. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 48
49. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV - Báo hiệu những từ trong ngoặc kép phải hiểu theo nghĩa khác với nghĩa vốn có của nó hoặc hiểu theo nghĩa ngược lại, mỉa mai. k) Dấu chấm lửng (dấu ba chấm): Dùng để : - Biểu thị lời nói bị đứt quãng vì xúc động. - Ghi lại những chỗ kéo dài của âm thanh. - Chỉ ra rằng người nói chưa nói hết. B) Bài tập thực hành: Bài 1:Trong những câu sau đây, dấu hai chấm có tác dụng gì? a) Sự vật xung quanh tôi có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học. b) Bố dặn bé Lan: “Con phải học bài xong rồi mới đi chơi đấy!”. Bài 2:Đặt 2 câu có dùng dấu ngoặc đơn: - Phần chú thích trong ngoặc đơn làm rõ ý một từ ngữ. - Phần chú thích cho biết xuất xứ của đoạn văn. Bài 3:Điền dấu phẩy, dấu chấm, dấu hai chấm, dấu chấm hỏi và dấu chấm cảm vào chỗ trống sao cho thích hợp: Sân ga ồn ào nhộn nhịp đoàn tàu đã đến Bố ơi bố đã nhìn thấy mẹ chưa Đi lại gần nữa đi con A mẹ đã xuống kia rồi Bài 4:Hãy chữa lại các dấu câu viết sai cho các câu sau: a) Con tìm xem quyển sách để ở đâu? b) Mẹ hỏi tôi có thích xem phim không? c) Tôi cũng không biết là tôi có thích hay không? Bài 5:Tách đoạn văn sau ra thành nhiều câu đơn. Chép lại đoạn văn và điền dấu câu thích hợp. Nhớ viết hoa và xuống dòng cho đúng : Một con Dê Trắng vào rừng tìm lá non bỗng gặp Sói Sói quát dê kia mi đi đâu Dê Trẵng run rẩy tôi di tìm lá non trên đầu mi có cái gì thế đầu tôi có sừng tim mi thế nào tim tôi đang run sợ 12.Liên kết câu : (Tuần 25- Lớp 5) * Liên kết câu : Lặp từ ngữ Thay thế từ ngữ BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 49
50. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Dùng từ ngữ để nối (Liên tưởng ) A)Ghi nhớ: * Câu văn là một bộ phận của đoạn văn. Trong một đoạn văn, các câu văn phải liên kết chặt chẽ với nhau cả về nội dung và hình thức. Cụ thể : a) Về nội dung : - Các câu phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn. VD: “ Mẹ Vân là bác sĩ. Quần áo ở cửa hàng này rất đẹp. Chiếc ô tô đi nhanh ”. Chuỗi câu này không tạo thành đoạn văn vì mỗi câu nói về một chủ đề riêng. - Các câu phải sắp xếp theo trật tự hợp lí. VD: “Mẹ Vân là bác sĩ. Người Trang gặp đầu tiên là mẹ Vân. Trang tìm đến nhà Vân. Bác làm việc ở thành phố”. Chuỗi câu này cũng không tạo thành đoạn văn vì trật tự sắp xếp không hợp lí. b) Về hình thức: Ngoài sự liên kết về nội dung, giữa các câu trong đoạn phải được liên kết bằng những dấu hiệu hình thức nhất định. Về hình thức, người ta thường liên kết các câu bằng các phép liên kết như phép lặp (lặp từ ngữ), phép thế (thay thế từ ngữ), phép nối (dùng từ ngữ để nối), phép liên tưởng, * Phép lặp : - Ta có thể liên kết một câu với một câu đứng trước nó bằng cách dùng bằng cách lặp lại trong câu ấy những từ ngữ đã xuất hiện ở câu đứng trước nó. - Khi sử dụng phép lặp cần lưu ý phối hợp với các phép liên kết khác để tránh lặp lại từ ngữ quá nhiều, gây ấn tượng nặng nề. * Phép thế : - Ta có thể liên kết một câu với một câu đứng trước nó bằng cách dùng đại từ hoặc những từ ngữ đồng nghĩa thay thế cho các từ ngữ đã dùng ở câu đứng trước . - Việc sử dụng đại từ hoặc từ đồng nghĩa liên kết câu làm cho cách diễn đạt thêm đa dạng , hấp dẫn. * Phép nối: - Ta có thể liên kết một câu với một câu đứng trước nó bằng quan hệ từ hoặc một số từ ngữ có tác dụng kết nối như: nhưng, tuy nhiên,thậm chí, cuối cùng, ngoài ra, mặt khác, trái lại, đồng thời, - Việc sử dụng quan hệ từ hoặc những từ ngữ có tác dụng kết nối giúp ta nắm được mối quan hệ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn, bài văn. B)Bài tập thực hành: Bài 1:Tìm từ được lặp lại để liên kết câu: Bé thích làm kĩ sư giống bố và thích làm cô giáo giống mẹ.Lại có lúc bé thích làm bac sĩ để chữa bệnh cho ông ngoại Bài 2:Tìm từ trùng lặp có thể thay thế được bằng đại từ hoặc từ ngữ đồng nghĩa .Hãy thay thế và chép lại đoạn văn : Páp- lốp nổi tiếng là người làm việc nghiêm túc. Páp- lốp có thói quen làm việc rất thận trọng. Các thí nghiệm của Páp- lốp thường được lặp lại rất nhiều lần Bài 3:Tìm những từ ngữ thích hợp trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống trong đoạn trích BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 50
51. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Sông Hương là một bức tranh phong cảnh khổ dài mà mỗi đoạn, mỗi khúc đều có vẻ đẹp riêng của nó. Cứ mỗi mùa hè tới, bỗng thay chiếc áo xanh hằng ngày bằng thành dải lụa đào ửng hồng cả phố phường. Những đêm trăng sáng, là một đường trăng lung linh rát vàng là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế. ( dòng sông, sông Hương, Hương Giang ) Bài 4:Tìm từ ngữ có tác dụng nối trong đoạn trích sau, nói rõ từ ngữ này nối kết những nội dung gì với nhau: Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt minh hơn trước. Thậm chí, đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và Cao Bằng. Tuy vậy, đối với người Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. (Hồ Chí Minh) Bài 5:Mỗi từ ngữ gạch chân dưới đây có tác dụng gì? a) Chú Gà Trống Rừng có tiếng gáy rất hay nên ai cũng thích nghe. Thế nhưng, lão Hổ Vằn lại không thích tiếng gáy đó mmọt chút nào. b) Một hôm, chim Gõ Kiến đến chơi nhà chị Công Gõ Kiến lại đến chơi nhà Sáo Sậu. Cuối cùng, Gõ Kiến lại đến nhà Gà. TẬP LÀM VĂN Bài 1:Thêm từ ngữ vào chỗ trống để câu văn có sức gợi tả, gợi cảm hơn: a) Phía đông, mặt trời nhô lên đỏ rực. b) Bụi tre ven hồ nghiêng mình theo gió. c) Trên cành cây , mấy chú chim non kêu d) Khi hoàng hôn xuống, tiếng chuông chùa lại ngân e) Em bé cười Bài 2:Thay những từ gạch chân bằng những từ ngữ gợi tả hơn cho câu văn thêm sinh động: a) Cây chanh trong vườn đang nở hoa rất trắng. b) Các loài hoa trong vườn đang đua nhau nở. c) Tiếng chim kêu sau nhà khiến Lan giật mình thức dậy. d) Những đám mây đang khẽ trôi. e) Những cơn gió khẽ thổi trên mặt hồ. f) Gió thổi mạnh, lá cây rơi nhiều, từng đàn cò bay nhanh theo mây. g) Dòng sông chảy nhanh, nước réo to, sóng vỗ hai bên bờ mạnh. h) Mưa xuống rất mau, giọt ngã, giọt bay, bụi mước toả trắng xoá. Con gà ướt hết đang đi tìm chỗ trú. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 51
52. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 3:Dùng biện pháp so sánh để viết lại những câu văn sau cho sinh động, gợi tả hơn: a) Mặt trời đỏ ửng đang nhô lên ở đằng đông. b) Dòng sông quanh co chảy qua cánh đồng xanh mướt lúa khoai. c) Đất nước mình đâu cũng dẹp. d) Đám mây đen ùn ùn kéo tới, trời tối sầm lại. e) Đám mây bay qua bầu trời. f) Ánh nắng trải khắp cánh đồng. g) Cây bàng toả bóng mát rượi. h) Những cây phượng đã nở hoa đỏ chói. i) Bác nông dân khoẻ mạnh, nước da rám nắng. Bài 4:Dùng biện pháp nhân hoá để viết lại các câu văn sau cho gợi cảm hơn: a) Ánh trăng chiếu qua kẽ lá. b) Vườn trường xanh um lá nhãn. c) Ánh nắng chiếu xuống ngôi nhà. d) Mặt trời đang mọc ở đằng đông. e) Những bông hoa đang nở trong nắng sớm. f) Mấy con chim đang hót ríu rít trên c g) Những cơn gió thổi nhè nhẹ trên mặt hồ. h) Mặt trời đang lặn ở đằng tây. i) Mùa xuân, cây cối đâm chồi nảy lộc. j) Cuối thu, cây bàng khẳng khiu , trụi lá. Bài 5:Dùng điệp ngữ viết lại những câu văn sau để nhấn mạnh và gợi cảm xúc cho người đọc: a) Tôi yêu căn nhà đơn sơ, khu vườn đầy hoa trái và cả luỹ tre thân mật làng tôi. b) Bức tranh buổi sớm quê hương tôi đẹp quá! c) Tôi lớn lên bằng tình thương của mẹ, của bố, của bà con xóm giềng nơi tôi ở. d) Làng quê tôi tràn ngập màu xanh của đồng lúa, bãi ngô, thảm cỏ. e) Hoa hồng, hoa huệ, hoa nhài đều thơm, hương thơm lan toả khắp vườn. f) Cánh đồng que tôi tràn ngập màu vàng của ánh nắng và những thảm lúa chín. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 52
53. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài 6:Dùng đảo ngữ để diễn đạt lại những câu văn dưới đây cho sinh động, gợi cảm: a) Một biển lúa vàng vây quanh em, hương lúa chín thoang thoảng đâu đây. b) Xa xa, những ngọn núi nhấp nhô, mấy ngôi nhà thấp thoáng, vài cánh chim chiều bay lững thững về tổ. c) Dòng sông quê tôi đáng yêu biết bao. d) Những cánh cò trắng muốt tung tăng trên đồng lúa chín. e) Những chuyến xe qua tấp nập trên đường. f) Giữa trời khuya tĩnh mịch, một vầng trăng vằng vặc trên sông, một giọng hò mái đẩy thiết tha dịu dàng. g) Một thế giới ban mai trắng trời trắng núi. h) Nước sông Hương xanh biêng biếc, màu hoa phượng vĩ đỏ rực hai bên bờ. i) Trên sườn núi, mấy ngôi nhà lá đứng chơ vơ. j) Những dòng người đủ mọi sắc phục từ khắp các ngả tuôn về quảng trường Ba Đình. k) Vịnh Hạ Long đã làm cho nhiều du khách phải ngạc nhiên vì vẻ đẹp tự nhiên và hùng tráng của nó. l) Ngoài vườn, tiếng chim kêu rộn rã trong nắng sớm. m) Mùi hương hoa sực nức lan toả trong đêm vắng. Bài 7: Dựa vào từng ý, hãy viết thành những câu văn gợi tả, gợi cảm hơn: a) Trời mưa rất to. b) Nắng rải trên những con sóng to đang xô vào bãi cát. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 53
54. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV c) Mặt sông yên lặng đầy ánh nắng. d) Mùa xuân về, cây cối toàn màu xanh. e) Trời xanh lắm. Bài 8:Dựa vào những ý sau, hãy viết thành một đoạn văn gợi tả và gợi cảm hơn: Mùa đông đến. Những cơn gió lạnh tràn về. Nhìn lên trời, em không thấy chim én nữa. Mẹ giục em lấy áo ấm ra mặc.Em rất vui sướng khi mặc chiếc áo len mẹ mới đan cho em. II- BÀI TẬP LUYỆN TỪ VÀ CÂU ÔN TẬP *Những nội dung cần ghi nhớ: 1.Cấu tạo từ: Từ phức Từ láy (Từ tượng thanh, tượng hình) Từ đơn Từ ghép T.G.P.L Láy âm đầu T.G.T.H Láy vần Láy âm và vần Láy tiếng 2. Các lớp từ: Từ đồng nghĩa Từ trái nghĩa Từ đồng âm Từ nhiều nghĩa 3. Từ loại: Danh từ (Cụm DT) Động từ (Cụm ĐT) Tính từ (Cụm TT) Đại từ (Đại từ chỉ ngôi) Quan hệ từ 4. Câu : Phân loại theo cấu tạo: Câu đơn Phân loại theo mục đích nói: Câu kể Câu ghép BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 54
55. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Câu hỏi Câu cảm Câu khiến 5.Các thành phần của câu: Chủ ngữ Vị ngữ Trạng ngữ Định ngữ* Bổ ngữ* Hô ngữ* 6.Liên kết câu : Lặp từ ngữ Thay thế từ ngữ Dùng từ ngữ để nối (Liên tưởng ) 7.Cách nối các vế câu ghép : Nối trực tiếp Dùng từ nối: Nối bằng quan hệ từ Nối bằng cặp từ hô ứng *Bài tập thực hành: Bài tập 11:Hãy chỉ ra các từ phức trong các kết hợp sau: Xe đạp, xe cộ, kéo xe, đạp xe, nướng bánh, bánh rán, nước uống, quắt lại, rủ xuống, uống nước, chạy đi. Bài tập 12: Dùng 1 gạch ( / ) để tách từng từ trong đoạn văn sau: a) Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới, Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót b) Mùa xuân mong ước đã đến. Đầu tiên, từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ sực nức bốc lên Bài tập 13:Tìm các từ láy có trong nhóm từ sau: Mải miết, xa xôi, xa lạ, mơ màng, san sẻ, chăm chỉ, học hỏi, quanh co, đi đứng, ao ước, đất đai, minh mẫn, chân chính, cần mẫn, cần cù, tươi tốt, mong mỏi, mong ngóng, mơ mộng, phẳng phiu, phẳng lặng. Bài tập 14:Hãy điền vào chỗ trống để có các từ ghép và từ láy: Màu , đỏ , vàng , xanh , sợ , buồn , lạnh . Bài tập 15: a) Tìm 4 từ ghép trong đó có tiếng “mưa” BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 55
56. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV b) Tìm 4 từ ghép trong đó có tiếng “nắng” Bài tập 16:Chỉ ra các từ ghép tổng hợp và từ ghép phân loại trong các từ sau: Bạn học, bạn hữu, bạn đường, bạn đời, anh em, anh chị, anh cả, em út, ruột thịt, hoà thuận, thương yêu, vui buồn, vui mắt. Bài tập 17: Chia các từ sau thành 2 loại: Từ tượng thanh và từ tượng hình: Thấp thoáng, thình thịch, phổng phao, đồ sộ, bầu bầu, mập mạp, khanh khách, lè tè, ào ào, nhún nhẩy, ngào ngạt, chon chót, bi bô, bập bẹ, chới với, thoang thoảng, lon ton, tim tím, thăm thẳm. Bài tập 18:Cho các từ sau: Lững thững, thướt tha, đủng đỉnh, róc rách, thì thào, lác đác, khúc khích, lộp độp, lách cách, the thé, sang sảng, đoàng đoàng, ào ào. a) Phân các từ láy trên thành các kiểu: láy tiếng, láy âm, láy vần, láy cả âm và vần. b) Trong các từ trên, từ nào là từ tượng thanh, từ nào là từ tượng hình? Bài tập 19:Dựa vào các tính từ dưới đây, tìm thêm những thành ngữ so sánh: Xanh, vàng, trắng, xấu, đẹp, cứng, lành, nặng, nhẹ, vắng, đông, nát. (Mẫu: Chậm Chậm như rùa) Bài tập 20: Gạch dưới từ không giống các từ khác trong nhóm: a) xanh ngắt, xanh thẳm, xanh xao, xanh biếc. b) Tổ quốc, tổ tiên, đất nước, non sông. c) Thợ cấy, thợ cày, thợ rèn, lão nông. d) Đỏ au, đỏ bừng, đỏ ửng, đỏ đắn. e) Hoà bình, hoà tan, hoà thuận, hoà hợp. f) Róc rách, thì thầm, lách tách, rì rào. g) Giáo viên, học sinh, sinh viên, bạn bè. h) Thành tích, thành thực, thành thật, trung thực. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 56
57. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN TV Bài tập 21:Phân biệt nghĩa của các từ đồng âm trong các cụm từ sau: a) sợi chỉ - chiếu chỉ - chỉ đường - chỉ vàng. b) đỗ tương - đỗ lại – thi đỗ - giá đỗ. Bài tập 22:Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển của các từ có trong các két hợp dưới đây: a) Ngọt: cam ngọt, nói ngọt, đàn ngọt, rét ngọt. b) Cứng: lí lẽ cứng, cứng như thép, tê cứng, lực học cứng. c) Ăn: ăn đòn, ăn nắng, ăn ảnh, ăn cơm. d) Chạy: chạy ăn, ôtô chạy, chạy nhanh, đồng hồ chạy. e) Đi: tôi đi bộ, đi ôtô, đi học, đi công tác. Bài tập 23:Hãy tìm từ trái nghĩa với các từ sau: a) Thật thà, giỏi giang, cứng cỏi, hiền lành. b) Nhỏ bé, nông cạn, sáng sủa, thuận lợi. c) Vui vẻ, cao thượng, cản thận, siêng năng. d) Già lão, cân già, quả già. e) Muối nhạt, đường nhạt, màu nhạt. Bài tập 24:Xác định từ loại của các từ sau: Núi đồi, rực rỡ, chen chúc, vườn, dịu dàng, ngọt, thành phố, ăn, đi đứng. Bài tập 25: Cho đoạn văn sau:Chú chuồn chuồn nước tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trên mặt hồ. Mặt hồ trải rộng mênh mông và lặng sóng. a) Dùng 1 gạch ( / ) tách từng từ trong đoạn văn trên. b) Tìm các DT, ĐT, TT có trong đoạn văn trên. BIÊN SOẠN:NGUYỄN ANH TÚ 57