Đề thi chọn học sinh giỏi môn Giáo dục công dân Lớp 9 (Bản đẹp)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Giáo dục công dân Lớp 9 (Bản đẹp)

1. ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN ĐỀ 1 C©u 1 : ( 2 ®iÓm ) Em h·y cho biÕt nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tai n¹n giao th«ng. Nguyªn nh©n nµo lµ chñ yÕu? Trả lời: * Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tai n¹n giao th«ng . C¸c ph­¬ng tiÖn tham gia giao th«ng ngµy mét nhiÒu. NhiÒu ph­¬ng tiÖn tham gia giao th«ng trªn cïng mét tuyÕn ®­êng. HÖ thèng ®­êng s¸ h­ háng xuèng cÊp. Qu¶n lý giao th«ng cña nhµ n­íc cßn h¹n chÕ . ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt giao th«ng cña ng­êi ®iÒu khiÓn ch­a tèt, cßn thiÕu hiÓu biÕt. ( 0,5 ®iÓm ) * Do ý thøc cña ng­êi tham gia giao th«ng: Coi th­êng ph¸p luËt hoÆc thiÕu hiÓu biÕt ph¸p luËt vÒ trËt tù an toµn giao th«ng C©u 2 : ( 3 ®iÓm ) V× sao ph¶i b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn? Lµ c«ng d©n häc sinh em ph¶i lµm g× ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng? Trả lời: * Ph¶i b¶o vÖ m«i trêng, tµi nguyªn thiªn nhiªn: - M«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi ®êi sèng con ng­êi, t¹o c¬ së vËt chÊt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, t¹o cho con ng­êi ph­¬ng tiÖn sinh sèng, ph¸t triÓn trÝ tuÖ, ®¹o ®øc, tinh thÇn. - HiÖn nay m«i tr­êng vµ tµi nguyªn ®ang bÞ « nhiÔm, bÞ khai th¸c bõa b·i ®iÒu ®ã ¶nh h­ëng lín ®Õn ®iÒu kiÖn sèng, søc khoÎ, tÝnh m¹ng con ng­êi. - B¶o vÖ m«i trêng tèt con ng­êi míi cã thÓ t¹o ra mét cuéc sèng tèt ®Ñp, bÒn v÷ng, l©u dµi. ( 1,5 ®iÓm ) * Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n häc sinh: - Tuyªn truyÒn, nh¾c nhë mäi ng­êi cïng thùc hiÖn qui ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ tµi nguyªn, m«i tr­êng. - NÕu thÊy c¸c hiÖn t­îng lµm « nhiÔm m«i tr­êng ph¶i nh¾c nhë, hoÆc b¸o cho c¬ quan cã thÈm quyÒn trõng trÞ nghiªm kh¾c kÎ cè t×nh huû ho¹i m«i tr­êng. - H­ëng øng tÕt trång c©y, tham gia c¸c cuéc thi, c¸c phong trµo b¶o vÖ m«i tr­êng C©u 3 : ( 2 ®iÓm ) T×m tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh c¸c kh¸i niÖm sau: a, Céng ®ång d©n c­ lµ toµn thÓ nh÷ng ng­êi cïng ( 1 ) trong mét khu vùc l·nh thæ hoÆc ®¬n vÞ hµnh chÝnh ( 2 ) thµnh mét khèi, gi÷a hä cã sù ( 3 ) vµ ( 4 ) víi nhau ®Ó cïng ( 5 ) lîi Ých cña m×nh vµ lîi Ých chung. b, X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ lµm cho ®êi sèng v¨n ho¸ .(1) ngµy cµng ( 2 ) phong phó nh­ gi÷ g×n trËt tù an ninh,vÖ sinh n¬i ë; b¶o vÖ c¶nh quan mæi tr­êng s¹ch ®Ñp; x©y dùng t×nh (3) ; xãm giÒng; bµi trõ ( 4 ) tËp qu¸n l¹c hËu, mª tÝn dÞ ®oan vµ tÝch cùc phßng, chèng c¸c ( 5 ) x· héi . Trả lời: a, §iÒn theo thø tù: ( 1 ) Sinh sèng; ( 2 ) g¾n bã; ( 3 ) liªn kÕt; ( 4 ) hîp t¸c ; ( 5 ) thùc hiÖn b, ( 1 )Tinh thÇn; ( 2 ) lµnh m¹nh; (3 ) ®oµn kÕt; ( 4 ) phong tôc; (5 ) tÖ n¹n C©u 4 : (4 ®iÓm ) B»ng kiÕn thøc ®· häc vµ hiÓu biÕt thùc tÕ cña m×nh, em h·y lµm râ : a, V× sao ph¶i phßng chèng tÖ n¹n x· héi? b, Ph¸p luËt cã nh÷ng qui ®Þnh nh­ thÕ nµo vÒ phßng chèng tÖ n¹n x· héi? c, Lµ c«ng d©n häc sinh, em cÇn ph¶i lµm g× ®Ó phßng chèng tÖ n¹n x· héi? Trả lời: - TÖ n¹n x· héi lµ hiÖn t­îng x· héi bao gåm nh÷ng hµnh vi sai lÖch chuÈn mùc x· héi vi ph¹m ®¹o ®øc, ph¸p luËt cã nhiÒu tÖ n¹n x· héi,nh­ng nguy hiÓm nhÊt lµ c¸c tÖ n¹n cê b¹c, ma tuý, m¹i d©m ( 0,25 ®iÓm ) 1
2. - TÖ n¹n x· héi ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc khoÎ, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc con ng­êi lµm tan vì h¹nh phóc gia ®×nh, rèi lo¹n trËt tù x· héi suy tho¸i gièng nßi d©n téc . ( 0,5 ®iÓm ) - C¸c tÖ n¹n x· héi lu«n cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. C¸i nä dÉn ®Õn c¸i kia, hoÆc cïng mét lóc ®èi víi mçi ng­êi vµ ®èi víi x· héi. Ma tuý, m¹i d©m lµ con ®­êng ng¾n nhÊt lµm l©y truyÒn HIV/DIDS .Mét c¨n bÖnh v« cïng nguy hiÓm. ( 0,25 ®iÓm ) b, §Ó phßng chèng tÖ n¹n x· héi, ph¸p luËt n­íc ta qui ®Þnh: ( 2 ®iÓm ) ( SGK trang 35 ) - CÊm ®¸nh b¹c d­íi bÊt kú h×nh thøc nµo .( 0,25 ®iÓm ) - Nghiªm cÊm s¶n xuÊt, tµng tr÷, vËn chuyÓn ( 0,5 ®iÓm ) - Nghiªm cÊm hµnh vi m¹i d©m . ( 0,25 ®iÓm ) - TrÎ em kh«ng ®­îc ®¸nh b¹c . ( 1 ®iÓm ) c, NhiÖm vô cña c«ng d©n häc sinh : ( 1 ®iÓm ) Chóng ta ph¶i sèng gi¶n dÞ, lµnh m¹nh,biÕt gi÷ m×nh vµ gióp nhau ®Ó kh«ng sa vµo tÖ n¹n x· héi. CÇn tu©n theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng phßng chèng tÖ n¹n x· héi trong nhµ tr­êng vµ ®Þa ph­¬ng. C©u 5 : ( 6 ®iÓm ) a, V× sao cÇn ph¶i hîp t¸c quèc tÕ? H·y nªu c¸c vÝ dô vÒ hîp t¸c quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc b¶o vÖ m«i tr­êng, chèng ®ãi nghÌo, phßng chèng HIV/AIDS . b, Cã ý kiÕn cho r»ng ngoµi truyÒn thèng ®¸nh giÆc ra d©n téc ta cã truyÒn thèng g× ®¸ng tù hµo ®©u. v¶ l¹i trong thêi ®¹i më cöa vµ héi nhËp hiÖn nay, truyÒn thèng d©n téc kh«ng cßn quan träng n÷a . Em cã ®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng? V× sao? Trả lời: a, ( 2,5 ®iÓm ) * Trong bèi c¶nh thÕ giíi ®ang ®øng tríc nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cã tÝnh toµn cÇu ( b¶o vÖ m«i tr­êng, h¹n chÕ bïng næ d©n sè, kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, phßng ngõa vµ ®Èy lïi nh÷ng bÖnh hiÓm nghÌo ) mµ kh«ng mét quèc gia, mét d©n téc riªng lÎ nµo cã thÓ tù gi¶i quyÕt th× sù hîp t¸c quèc tÕ lµ mét vÊn ®Ò quan träng vµ tÊt yÕu. (1 ®iÓm ) * VÝ dô vÒ sù hîp t¸c quèc tÕ : - B¶o vÖ m«i tr­êng : Tham gia “ngµy tr¸i ®Êt” tæ chøc vµo 22/4 hµng n¨m víi néi dung thiÕt thùc b¶o vÖ m«i tr­êng. ( 0,5 ®iÓm ) - Chèng ®ãi nghÌo : Ch­¬ng tr×nh l­¬ng thùc thÕ giíi WFP . ( 0,5 ®iÓm ) - Chèng HIV/ AIDS : ( 0,5 ®iÓm ) + Ch­¬ng tr×nh kiÓm so¸t ma tuý cña liªn hîp quèc t¹i ViÖt Nam ( UNDCP ) + Ngµy 1 /12 hµng n¨m : Ngµy thÕ giíi phßng chèng HIV/ AIDS b, ( 3,5 ®iÓm ) - Kh«ng ®ång ý víi ý kiÕn ®ã. §ã lµ th¸i ®é thiÕu t«n träng, phñ nhËn, xa rêi truyÒn thèng d©n téc. ( 0,5 ®iÓm ) - D©n téc ViÖt Nam cã nhiÒu truyÒn thèng tèt ®Ñp ®¸ng tù hµo. Ngoµi truyÒn thèng yªu n­íc chèng giÆc ngo¹i x©m cßn cã truyÒn thèng : §oµn kÕt, nh©n nghÜa, cÇn cï lao ®éng, hiÕu häc,t«n s­ träng ®¹o, hiÕu th¶o, c¸c truyÒn thèng vÒ v¨n ho¸, vÒ nghÖ thuËt . ( 1 ®iÓm ) - TruyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ta lµ v« cïng quÝ gi¸, gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña d©n téc, vµ mçi c¸ nh©n. + Mçi d©n téc muèn ph¸t triÓn cÇn cã sù giao l­u víi c¸c d©n téc kh¸c. Trong qu¸ tr×nh giao l­u ®ã, d©n téc nµo còng cÇn tiÕp thu tinh hoa cña d©n téc kh¸c mµ vÉn gi÷ ®­îc b¶n s¾c riªng cña m×nh. §ã chÝnh lµ yÕu tè lµm nªn c¸i riªng cña, c¸i b¶n s¾c cña d©n téc HiÖn nay n­íc ta ®ang ®æi míi, ë thêi k× më cöa vµ giao lu­ réng r·i víi thÕ giíi, nÕu chóng ta kh«ng chó ý gi÷ g×n truyÒn thèng,b¶n s¾c d©n téc, ch¹y theo c¸i míi l¹, coi th­êng vµ xa rêi nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp bao ®êi nay, chóng ta sÏ cã nguy c¬ ®¸nh mÊt b¶n s¾c d©n téc.( 1,25 ®iÓm ) + §èi víi c¸ nh©n, kÕ thõa ph¸t huy truyÒn thèng d©n téc gióp ta dÔ dµng hoµ nhËp víi céng ®ång d©n téc . ( 0,25 ®iÓm ) Chóng ta ph¶i b¶o vÖ, kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc, lªn ¸n, ng¨n chÆn nh÷ng hµnh vi lµm tæn h¹i ®Õn truyÒn thèng d©n téc. ( 0,5 ®iÓm ) C©u 6 : ( 3 ®iÓm ) 2
3. An 15 tuæi ®i xe m¸y ph©n khèi lín. Do phãng nhanh, v­ît Èu An ®· ®©m vµo b¸c Ba ®i ng­îc chiÒu lµm b¸c Ba bÞ th­¬ng. Ho¶ng sî An phãng xe bá ch¹y bÊt chÊp ®Ìn ®á. Nh­ng mét chiÕn sÜ c¶nh s¸t giao th«ng ®· ®uæi kÞp vµ gi÷ An l¹i . Em h·y : a, NhËn xÐt hµnh vi cña An . b, ChØ ra c¸c vi ph¹m cña An . c, Cho biÕt tr¸ch nhiÖm cña An, bè mÑ An ? d, Tõ ®ã, cho biÕt v× sao ph¸p luËt ph¶i cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ trËt tù an toµn giao th«ng . Trả lời: a, Hµnh vi cña An lµ vi ph¹m ph¸p luËt. ( 0, 25 ®iÓm ) b, C¸c vi ph¹m cña An : ( 1 ®iÓm ) - Ch­a ®ñ tuæi ®Ó sö dông xe m¸y cã ph©n khèi lín . - V­ît ®Ìn ®á . - §i sai phÇn ®­êng qui ®Þnh . - §i xe víi tèc ®é kh«ng ®óng qui ®Þnh . c, * Tr¸ch nhiÖm cña An : ( 1,25 ®iÓm ) + Xin lçi b¸c Ba vµ cïng b¸c tíi bÖnh viÖn + B¸o cho bè mÑ biÕt ®Ó ch¨m sãc, båi th­êng søc khoÎ cho b¸c Ba . * Tr¸ch nhiÖm cña bè mÑ An : Ph¶i chÞu sö ph¹t hµnh chÝnh vÒ hµnh vi cña con m×nh tr­íc c¬ quan ph¸p luËt. §ång thêi cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc An thùc hiÖn ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt khi tham gia giao th«ng . d, Ph¸p luËt ph¶i cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ trËt tù an toµn giao th«ng lµ nh»m môc ®Ých b¶o ®¶m an toµn cho ng­êi vµ ph­¬ng tiÖn khi l­u th«ng trªn ®­êng. Bëi vËy tÊt c¶ mäi ng­êi, dï ®i bé hay ®iÒu khiÓn ph­¬ng tiÖn g× còng cÇn tu©n theo ®Ó tr¸nh nh÷ng hËu qu¶ ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y ra . ( 0,5 ®iÓm ) ĐỀ 2 C©u Néi dung a. H·y tr×nh bµy nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chÕ ®é h«n nh©n ViÖt Nam hiÖn nay. C©u 1 b. ThÕ nµo lµ t¶o h«n, nh÷ng ng­êi cïng dßng m¸u trùc hÖ, nh÷ng ng­êi cã hä trong ph¹m vi ba ®êi? - H«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé, mét vî, mét chång, vî chång b×nh ®¼ng - H«n nh©n gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam gi÷a c¸c d©n téc, c¸c t«n gi¸o, gi÷a ng­êi theo t«n gi¸o víi a. ng­êi kh«ng theo t«n gi¸o, gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi ng­êi n­íc ngoµi ®­îc t«n träng vµ ®­îc ph¸p luËt b¶o hé. - Vî chång cã nghÜa vô thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh - T¶o h«n: Lµ kÕt h«n tr­íc tuæi ph¸p luËt quy ®Þnh - Nh÷ng ng­êi cïng dßng m¸u vÒ trùc hÖ lµ: Cha, mÑ ®èi víi con; «ng, bµ ®èi víi ch¸u néi vµ ch¸u ngo¹i. b. - Nh÷ng ng­êi cã hä trong ph¹m vi 3 ®êi lµ: Nh÷ng ng­êi cïng mét gèc sinh ra: cha, mÑ lµ ®êi thø nhÊt; anh chÞ em cïng cha mÑ, cïng cha kh¸c mÑ, cïng mÑ kh¸c cha lµ ®êi thø hai; anh chÞ em con chó con b¸c, con c«, con cËu, con d× lµ ®êi thø ba * T×nh huèng: Ngµy Chñ nhËt, Nam ®Õn rñ TuÊn ®i cæ vò cho phong trµo phßng chèng tÕ n¹n x· héi do liªn ®éi tr­êng tæ chøc. TuÊn ®· tõ chèi víi lý do: §ã lµ viÖc cña x· héi tham gia lµm g× cho C©u 2 mÊt thêi gian häc tËp. * Hái: a. Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc lµm cña Nam vµ sù tõ chèi cña TuÊn? b. NÕu lµ Nam em sÏ øng xö nh­ thÕ nµo trong tr­êng hîp trªn? - Nam: lµ ng­êi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ tÝch cùc víi ho¹t ®éng tËp thÓ, ho¹t ®éng chÝnh a trÞ x· héi - TuÊn: thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm thÓ hiÖn lèi s«ng Ých kØ - Kh«ng ®ång t×nh víi c¸ch xö sù cña TuÊn b - Gi¶i thÝch cho TuÊn hiÓu ý nghÜa cña viÖc tham gia ho¹t ®éng nµy (®èi víi b¶n th©n, tËp thÓ ) 3
4. - §éng viªn, thuyÕt phôc b¹n tham gia Trong xu thÕ héi nhËp hiÖn nay, hîp t¸c quèc tÕ lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu cña mçi quèc gia, d©n téc C©u 3 trªn thÕ giíi. ViÖt Nam lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cho xu thÕ ®ã. B»ng vèn hiÓu biÕt cña m×nh, em h·y lµm râ nhËn ®Þnh trªn. - Tr×nh bµy râ rµng, m¹ch l¹c, logic - Lµm râ ®­îc tÝnh tÊt yÕu: BÊt cø quèc gia d©n téc nµo còng ph¶i tham gia nÕu kh«ng sÏ tôt hËu - Lîi Ých: + Céng ®ång thÕ giíi: Gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cã tÝnh toµn cÇu, lµm phong phó thªm nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i + ViÖt Nam: * Häc hái kinh nghiÖm, tiÕp thu thµnh tùu khoa häc – kÜ thuËt * Thu hót vèn ®Çu t­, gi¶i quyÕt viÖc lµm * N©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. - Thùc tÕ chøng minh ë ViÖt Nam: + §¶ng, nhµ n­íc ta ®· coi träng vÊn ®Ò nµy thÓ hiÖn b»ng c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch + Thµnh tùu: * ViÖt Nam gia nhËp c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­: ASEAN, WTO * Hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc - Liªn hÖ b¶n th©n: Ra søc häc tËp, hîp t¸c víi mäi ng­êi trong häc tËp, lao ®éng, sinh ho¹t hµng ngµy. * T×nh huèng: N¨m nay An 12 tuæi, ®ang häc líp 6. Nhµ An ë gÇn c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i gia sóc do «ng T©m lµm chñ. §· nhiÒu lÇn An chøng kiÕn c¶nh c¬ së nµy x¶ chÊt th¶i ®éc h¹i xuèng dßng s«ng c¹nh ®ã, g©y « nhiÔm nÆng nÒ. Dï rÊt bÊt b×nh víi viÖc lµm ®ã nh­ng An cßn C©u 4 do dù kh«ng biÕt m×nh ®· ®ñ tuæi ®Ó thùc hiÖn quyÒn tè c¸o hay ch­a. * Hái: a. Theo em An cã quyÒn tè c¸o hµnh vi g©y « nhiÔm m«i tr­êng cña «ng T©m hay kh«ng? NÕu cã, An cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch nµo? b. Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a quyÒn khiÕu n¹i vµ quyÒn tè c¸o. - An cã quyÒn tè c¸o hµnh vi ®ã. V× ph¸p luËt quy ®Þnh tÊt c¶ mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn tè c¸o a - Nam thùc hiÖn b»ng c¸ch: + Trùc tiÕp: B¸o c¸o víi c¬ quan chøc n¨ng + Gi¸n tiÕp: Göi ®¬n th­ hoÆc ph¶n ¶nh qua ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng QuyÒn KhiÕu n¹i Tè c¸o Néi dung - Ng­êi thùc C«ng d©n tõ 18 tuæi trë lªn TÊt c¶ mäi ng­êi hiÖn hoÆc ng­êi ®¹i diÖn C¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh - §èi t­îng TÊt c¶ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt b vµ hµnh vi hµnh chÝnh C¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt g©y thiÖt QuyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p - C¬ së h¹i hoÆc ®e do¹ g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña b¶n th©n bÞ x©m ph¹m cña mäi ng­êi Kh«i phôc quyÒn vµ lîi Ých Xö lÝ , ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c hµnh vi vi - Môc ®Ých hîp ph¸p cña b¶n th©n ph¹m cña ph¸p luËt Tr¶i qua mÊy ngh×n n¨m lÞch sö, nh©n d©n ta ®· hun ®óc nªn nhiÒu truyÒn thèng quý C©u 5 b¸u, x©y dùng nªn nÒn v¨n hiÕn ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng truyÒn thèng quý b¸u ®¸ng tù hµo cña d©n téc ta lµ ®oµn kÕt, t­¬ng trî. Em h·y giíi thiÖu vÒ truyÒn thèng ®ã. - Tr×nh bµy m¹ch l¹c, râ rµng, logic - Nªu ®­îc kh¸i niÖm ®oµn kÕt, t­¬ng trî. - ThÓ hiÖn nÐt ®Ñp v¨n hãa cña con ng­êi ViÖt Nam - LÊy ®­îc c¸c dÉn chøng: + Tr­íc ®©y: Trong c¸c cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc + HiÖn nay: C¸c phong trµo ñng hé ng­êi nghÌo 4
5. - Nªu ®­îc gi¸ trÞ cña truyÒn thèng: T¹o nªn søc m¹nh ®Ó v­ît qua khã kh¨n - Lªn ¸n c¸c biÓu hiÖn tiªu cùc nh­: chia rÏ, côc bé, bÌ ph¸i. lèi sèng Ých kØ - X¸c ®Þnh ®­îc tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n: §oµn kÕt víi b¹n bÌ, quan t©m gióp ®ì ng­êi kh¸c Tõ n¨m 2008, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· ph¸t ®éng mét phong trµo thi ®ua lín trong C©u 6 c¸c tr­êng phæ th«ng. Em h·y cho biÕt ®ã lµ phong trµo thi ®ua g×? Em biÕt néi dung nµo cña phong trµo thi ®ua ®ã? - Phong trµo “ X©y dùng tr­êng häc th©n thiªn, häc sinh tÝch cùc” - Nªu ®­îc mét trong n¨m néi dung: + X©y dùng tr­êng, líp xanh, s¹ch, ®Ñp, an toµn + D¹y vµ häc cã hiÖu qu¶, phï hîp . + RÌn luyÖn kü n¨ng sèng cho häc sinh + Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ vui t­¬i, lµnh m¹nh. + Häc sinh tham gia t×m hiÓu, ch¨m sãc vµ ph¸t huy gi¸ trÞ c¸c di tÝch ĐỀ 3 Câu Nội dung Anh (chị) hãy cho biết để dạy tốt bài 13: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế (chương trình môn GDCD lớp 9) người giáo viên cần nắm vững những nội dung cơ bản nào? Cần nắm được các kiến thức: - Kinh doanh là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hoá nhằm mục đích thu lợi nhuận - Nắm được Điều 3 Luật Doanh nghiệp: Kinh doanh là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi. - Quyền tự do kinh doanh là quyền của công dân được lựa chọn hình thức tổ chức kinh tế, ngành nghề và quy mô kinh doanh - Ở nước ta hiện nay, quyền tự do kinh doanh có ý nghĩa rất quan trọng: có nhiều thành phần kinh tế và hình thức tổ chức kinh tế rất phong phú, đa dạng tạo điều kiện cho công dân có khả 1 năng lựa chọn thích hợp để tự tổ chức sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập, tạo việc làm, nâng cao đời sống - Người kinh doanh phải tuân theo quy định của pháp luật và sự quản lý của nhà nước như phải kê khai đúng số vốn, kinh doanh đúng ngành, mặt hàng ghi trong giấy phép, không kinh doanh những lĩnh vực mà Nhà nước cấm như thuốc nổ, vũ khí, ma tuý, mại dâm - Thuế là một phần trong thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để chi tiêu cho những công việc chung như: an ninh, quốc phòng - Cần nắm được một số loại thuế cơ bản hiện nay: thuế nhà đất, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân - Ý nghĩa, vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường: ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp phần phát triển kinh tế đất nước theo đúng định hướng của Nhà nước Sau tiết thao giảng của cô giáo A, một đồng nghiệp nhận xét: “Mặc dù giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh nhưng giáo viên vẫn chưa đổi mới phương pháp dạy học vì không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại”. Anh (chị) hãy trình bày quan điểm của mình. - Khẳng định: không đồng ý. Lý giải: 2 - Đổi mới PPDH là sử dụng các PPDH một cách tích cực và hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm HS và từng lớp học, môn học. - Đổi mới PPDH không có nghĩa là phủ định hoàn toàn các PPDH truyền thống và tuyệt đối hoá các PPDH hiện đại - Khi giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh có nghĩa là GV đã ĐMPPDH 5
6. - Không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại không có nghĩa là chưa ĐMPPDH - PP thảo luận nhóm là một PPDH hiện đại, có nhiều ưu điểm trong việc phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh nhưng không phải là một PPDH vạn năng - Chỉ sử dụng PPDH thảo luận nhóm nếu phù hợp nội dung bài dạy học, trình độ HS - Phương tiện dạy học hiện đại không phải là PPDH chỉ là công cụ hỗ trợ cho GV và HS trong quá trình dạy học - Sử dụng PTDH như thế nào phải phù hợp nội dung bài dạy học , PTDH môn GDCD hiện nay có nhiều loại, không chỉ sử dụng PTDH hiện đại mới là ĐMPPDH Đề thi học sinh giỏi lớp 7 huyện N năm học 2009 – 2010 có câu sau: “Tình huống: Trong giờ học môn GDCD, khi cô giáo nêu vấn đề của bài học thì A nói với H: Nói đến truyền thống gia đình, dòng họ là mình thấy mặc cảm. Gia đình, dòng họ mình chẳng có gì nổi bật để tự hào cả, dòng tộc chẳng có ai đỗ đạt cao hoặc giữ chức vụ quan trọng trong cơ quan Nhà nước. Em hãy dùng kiến thức bài: Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ (chương trình môn GDCD lớp 7) để phân tích cho A hiểu”. Anh (chị) hãy làm đáp án cho câu hỏi trên. - Bài làm đúng hình thức đáp án 1 đề thi - Khẳng định ý kiến của A là sai. - Nhiều gia đình, dòng họ có truyền thống tốt đẹp về học tập, lao động, nghề nghiệp, văn hoá và 3 đạo đức - Truyền thống của gia đình dòng họ không chỉ phụ thuộc vào việc có ai đỗ đạt cao hoặc giữ chức vụ quan trọng trong cơ quan Nhà nước - Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình và dòng họ là tiếp nối, phát triển và làm rạng rỡ thêm truyền thống ấy - Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ giúp ta có thêm kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống, góp phần làm phong phú truyền thống, bản sắc dân tộc Việt Nam. - Trân trọng, tự hào phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ không làm tổn hại đến thanh danh của gia đình, dòng họ - Liên hệ bản thân Tình huống: Anh B đi xe máy vượt đèn đỏ và đã đâm vào xe máy của chị D đang đi đến từ đường có tín hiệu đèn xanh. Xe máy của chị D bị hỏng nặng. Sau khi thoả thuận, anh B đã nhận lỗi thuộc về mình và đền bù thiệt hại cho chị D. Ngoài ra anh B còn bị cảnh sát giao thông xử phạt tiền 4 vì vi phạm luật lệ an toàn giao thông. 1. Anh (chị) hãy xác định vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý của anh B trong tình huống trên. 2. Nêu các dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật. - Anh B đã vi phạm pháp luật hành chính vì vượt đèn đỏ và phải chịu trách nhiệm hành chính, phải nộp phạt theo quy định xử phạt hành chính Ý 1. - Anh B đã vi phạm pháp luật dân sự vì làm thiệt hại tài sản của chị D, vì vậy phải chịu trách nhiệm dân sự qua việc đền bù thiệt hại cho chị D Nêu được 4 dấu hiệu cơ bản sau - Đó phải là một hành vi Ý 2. - Các hành vi đó trái với quy định của pháp luật - Người thực hiện hành vi đó có lỗi - Người thực hiện hành vi phải là người có năng lực trách nhiệm pháp lý Hãy trình bày những hiểu biết của anh (chị) về pháp luật, kỷ luật? Là giáo viên dạy học môn Giáo dục công dân, anh (chị) xác định trách nhiệm của bản thân như thế nào trong việc giáo 5 dục học sinh thực hiện đúng pháp luật và tôn trọng kỷ luật? - Pháp luật là hệ thống những quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước xây dựng, ban 6
7. hành và bảo đảm thực hiện bằng quyền lực của nhà nước. - Pháp luật bao gồm các quy định về: Những việc được làm; những việc phải làm; những việc không được làm. - Kỷ luật là những quy định, quy ước của một cộng đồng (tập thể) về những hành vi cần tuân theo nhằm đảm bảo sự phối hợp hành động thống nhất, chặt chẽ của mọi người - Pháp luật có tính bắt buộc chung ở phạm vi rộng, thống nhất trong cả nước, không phân biệt dân tộc, tôn giáo - Kỷ luật là những quy ước, quy định ở phạm vi hẹp trong một tập thể, một cộng đồng - Tuy nhiên, nhưng quy ước của kỷ luật không được trái quy định của pháp luật - Những quy định của PL và KL giúp cho mọi người có một chuẩn mực chung để rèn luyện và thống nhất trong hoạt động - Xác định trách nhiệm, bảo vệ quyền lợi của mọi người - Góp phần tạo điều kiện cho sự phát triển của cá nhân và xã hội Liên hệ bản thân trong dạy học: - Dạy học đảm bảo các kiển thức chuẩn, nâng cao trình độ, nhận thức, kỹ năng sống cho HS - Không ngừng nâng cao trình độ, gương mẫu thực hiện PL, KL ĐỀ 4 C©u 1: (2,5 ®iÓm) HiÕp ph¸p lµ g×? Tõ n¨m 1945 ®Õn nay n­íc ta ®· ban hµnh mÊy b¶n HiÕn ph¸p ? §ã lµ nh÷ng b¶n HiÕn ph¸p nµo? Trả lời: (0,5 ®iÓm) HiÕn ph¸p lµ luËt c¬ b¶n cña Nhµ n­íc, cã hiÖu lùc ph¸p lý cao nhÊt trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam. (0,5 ®iÓm) Tõ 1945 ®Õn nay n­íc ta ®· ban hµnh 5 b¶n HiÕn ph¸p. (1,0 ®iÓm) Häc sinh nªu ®­îc: HP 1946; HP 1959; HP 1980; HP 1992. HP 2013 (0,5 ®iÓm) NÕu nªu ®­îc HP 1992 ®· ®­îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001. C©u 2: (4,0 ®iÓm) T×nh huèng: TuÊn vµ Lan cïng lµm viÖc t¹i mét c«ng ty. Hä yªu nhau vµ quyÕt ®Þnh ®i ®Õn h«n nh©n. TuÊn dÉn Lan vÒ quª ra m¾t hä hµng vµ gia ®×nh. Sau khi t×m hiÓu, bè mÑ TuÊn ph¸t hiÖn Lan lµ anh em con c« con cËu víi TuÊn nh­ng ®· bÞ thÊt l¹c nhiÒu n¨m. Hái: a. TuÊn vµ Lan cã thÓ kÕt h«n kh«ng? V× sao? b. H·y nªu c¸c quy ®Þnh vÒ cÊm kÕt h«n cña LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ViÖt Nam n¨m 2000. Trả lời: a. (0,5 ®iÓm) Lan vµ TuÊn kh«ng thÓ kÕt h«n. (0,5 ®iÓm) nªu ®­îc: luËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ViÖt Nam n¨m 2000 quy ®Þnh: cÊm kÕt h«n gi÷a nh÷ng ng­êi cã hä trong ph¹m vi 3 ®êi. b. Quy ®Þnh vÒ cÊm kÕt h«n cña luËt H«n nh©n vµ gia ®×nh ViÖt Nam n¨m 2000 lµ: (0,5 ®iÓm) Ng­êi ®ang cã vî, cã chång; (0,5 ®iÓm) Ng­êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù; (0,5 ®iÓm) Gi÷a nh÷ng ng­êi cïng dßng m¸u vÒ trùc hÖ; (0,5 ®iÓm) Gi÷a nh÷ng ng­êi cã hä trong ph¹m vi 3 ®êi; (0,5 ®iÓm) Gi÷a cha, mÑ nu«i víi con nu«i, bè chång víi con d©u, mÑ vî víi con rÓ, bè d­îng víi con riªng cña vî, mÑ kÕ víi con riªng cña chång; (0,5 ®iÓm) Gi÷a nh÷ng ng­êi cïng giíi tÝnh. C©u 3: (4,0 ®iÓm) Trong bøc th­ cña §¹i héi §oµn toµn quèc lÇn thø IX diÔn ra t¹i thñ ®«Hµ Néi tõ ngµy 17- 21/12/ 2007 göi thanh thiÕu nhi c¶ n­íc cã ®o¹n viÕt: “ §èi víi tuæi trÎ, thêi c¬, vËn héi ®ang t¹o ra ®iÒu kiÖn cho tõng ng­êi häc tËp, cèng hiÕn, tr­ëng thµnh; khã kh¨n th¸ch thøc l¹i lµ m«i tr­êng cho mçi ng­êi chóng ta rÌn luyÖn ý chÝ, b¶n lÜnh ®Ó v­¬n lªn tù kh¼ng ®Þnh, tù hoµn thiÖn b¶n th©n ”. Tõ nhËn ®Þnh trªn em h·y lµm râ tr¸ch nhiÖm cña thÕ hÖ trÎ trong giai ®o¹n hiÖn nay. 7
8. Trả lời: Trong giai ®o¹n hiÖn nay tuæi trÎ ®ang ®øng tr­íc nh÷ng thêi c¬, th¸ch thøc: (0,5 ®iÓm) Thêi c¬: xu thÕ héi nhËp , sù ph¸t triÓn kinh tÕ - chÝnh trÞ x· héi cña ®Êt n­íc (0,5 ®iÓm) Th¸ch thøc: tr×nh ®é ngo¹i ng÷ , nh÷ng c¸m dç , sù c¹nh tranh , Tr¸ch nhiÖm: (0,5 ®iÓm) X¸c ®Þnh lý t­ëng sèng ®óng ®¾n, chñ ®éng v­ît qua mäi khã kh¨n, th¸ch thøc (0,5 ®iÓm) TËn dông nh÷ng thêi c¬ mµ ®Êt n­íc, x· héi ®ang t¹o cho tÊt c¶ mçi ng­êi ®Æc biÖt lµ ®èi víi thanh thiÕu nhi (0,5 ®iÓm) Ra søc häc tËp v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt, tu d­ìng ®¹o ®øc, t­ t­ëng chÝnh trÞ (0,5 ®iÓm) Cã lèi sèng lµnh m¹nh, rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng, ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc, cã ý thøc rÌn luyÖn søc khoÎ, (0,5 ®iÓm) TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ – x· héi, lao ®éng s¶n xuÊt, x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, (0,5 ®iÓm) Liªn hÖ b¶n th©n C©u 4: (2,0 ®iÓm) Bè Hµ bÞ nhiÔm HIV, Hµ lo l¾ng vµ th­¬ng bè nªn viÖc häc tËp ngµy cµng gi¶m sót. Mai rñ Hång ®Õn ®éng viªn, gióp ®ì gia ®×nh Hµ nh­ng Hång b¶o: TÊt c¶ nh÷ng ng­êi bÞ nhiÔm HIV ®Òu cã lèi sèng bu«ng th¶, tham gia c¸c tÖ n¹n x· héi. NÕu chóng m×nh gÇn gòi víi hä th× sÏ bÞ l©y nhiÔm vµ ¶nh h­ëng ®¹o ®øc. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn cña b¹n Hång trong t×nh huèng trªn kh«ng? V× sao? Trả lời: (0,5 ®iÓm) Kh«ng ®ång ý víi ý kiÕn cña b¹n Hång. V×: (0,5 ®iÓm) Kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng ng­êi bÞ nhiÔm HIV ®Òu cã lèi sèng bu«ng th¶, tham gia c¸c tÖ n¹n x· héi mµ cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n nh­: b¸c sÜ bÞ l©y nhiÔm tõ bÖnh nh©n, chiÕn sÜ c«ng an bÞ l©y nhiÔm tõ téi ph¹m (0,5 ®iÓm) HIV/AIDS kh«ng l©y nhiÔm qua tiÕp xóc th«ng th­êng (0,5 ®iÓm) Mçi ng­êi chóng ta cÇn cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ HIV/AIDS ®Ó chñ ®éng phßng tr¸nh cho b¶n th©n vµ gia ®×nh, kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö víi ng­êi nhiÔm HIV/AIDS vµ gia ®×nh cña hä. C©u 5: (3,5 ®iÓm) T×nh huèng: ChÞ g¸i em lµ sinh viªn ®i du häc ë n­íc ngoµi, trong dÞp vÒ quª ®ãn tÕt cæ truyÒn cã dÉn theo mét ng­êi b¹n Nga tªn lµ Natasa. Khi gia ®×nh em bµy biÖn m©m cç ®Ó cóng tæ tiªn vµo chiÒu 30 TÕt, chÞ Natasa rÊt ng¹c nhiªn. Em h·y giíi thiÖu ®Ó chÞ Êy hiÓu vÒ phong tôc thê cóng tæ tiªn cña d©n téc ViÖt Nam. Trả lời: (0,5 ®iÓm) D©n téc ViÖt Nam cã nhiÒu truyÒn thèng, phong tôc tËp qu¸n tèt ®Ñp (0,5 ®iÓm) Thê cóng tæ tiªn lµ mét nÐt ®Ñp v¨n ho¸ ®Æc tr­ng cña d©n téc ViÖt Nam (0,5 ®iÓm) ThÓ hiÖn sù t­ëng nhí, biÕt ¬n, kÝnh träng cña con ch¸u ®èi víi tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ (0,5 ®iÓm) C¸c gia ®×nh bµy biÖn m©m cç ®Ó cóng tæ tiªn vµo chiÒu 30 TÕt lµ sù tiÕp nèi, kÕ thõa, ph¸t triÓn nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña d©n téc, cña c¸c dßng hä. (0,5 ®iÓm) Giíi thiÖu ®­îc vµi nÐt vÒ mét m©m cç ngµy tÕt. (0,5 ®iÓm) ë ViÖt Nam, tÕt cæ truyÒn lµ dÞp ®Ó mäi ng­êi trong gia ®×nh sum häp, thÓ hiÖn t×nh c¶m cña m×nh víi ng­êi th©n, hä hµng (0,5 ®iÓm) TiÕp thªm søc m¹nh cho mçi thµnh viªn trong gia ®×nh C©u 6: (4, 0 ®iÓm) Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh khi quan s¸t bøc ¶nh sau: 8
9. Trả lời: (0,5 ®iÓm) Bøc ¶nh ph¶n ¸nh 1 hiÖn t­îng cña thiªn tai ®ã lµ lò lôt (1,0 ®iÓm) Nh÷ng thiÖt h¹i to lín cña nã ®èi víi ®êi sèng con ng­êi vµ x· héi: con ng­êi, tµi s¶n, m«i tr­êng vµ sù ph¸t triÓn cña x· héi (1,0 ®iÓm) Nªu ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn hËu qu¶ trªn: chñ quan; kh¸ch quan. (1,0 ®iÓm) Nªu ®­îc mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc: ý thøc cña con ng­êi; c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc (tuyªn truyÒn, gi¸o dôc; ban hµnh c¸c quy ®Þnh ); (0,5 ®iÓm) Liªn hÖ. ĐỀ 5 C©u Néi dung ChÞ An kinh doanh hµng ®iÖn tö. §Õn k× h¹n ®ãng thuÕ nh­ng chÞ d©y d­a kh«ng Câu 1, chÞu ®ãng. (4.5®) a. H·y nhËn xÐt vÒ viÖc lµm cña chÞ An? b. Em hiÓu g× vÒ quyÒn tù do kinh doanh vµ nghÜa vô ®ãng thuÕ? a. - ViÖc lµm cña chÞ An lµ sai. (0,5®) - ChÞ ®· vi ph¹m ph¸p luËt vÒ nghÜa vô ®ãng thuÕ - Kinh doanh lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô vµ trao ®æi hµng hãa nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn. - QuyÒn tù do kinh doanh lµ quyÒn cña c«ng d©n ®­îc lùa chän h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ, ngµnh nghÒ vµ quy m« kinh doanh. - Tuy nhiªn, ng­êi kinh doanh ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc nh­ kª khai ®óng sè vèn b. - ThuÕ lµ mét phÇn trong thu nhËp mµ c«ng d©n vµ tæ chøc kinh tÕ nép vµo ng©n s¸ch nhµ (4,0®) n­íc ®Ó chi tiªu cho nh÷ng c«ng viÖc chung nh­ an ninh quèc phßng - ThuÕ cã t¸c dông æn ®Þnh thÞ tr­êng, ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. - Gãp phÇn ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®óng ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc. - C«ng d©n ph¶i sö dông ®óng ®¾n quyÒn tù do kinh doanh vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng thuÕ. - Gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, lµm cho d©n giµu n­íc m¹nh. Hoµng ®· tõng lµ mét häc sinh ch¨m ngoan, häc giái. KÓ tõ khi bè mÑ li dÞ, b¹n Êy ch¸n n¶n, trèn häc vµ ®i theo mét sè b¹n xÊu. Sau ®ã mét thêi gian, Hoµng bÞ nghiÖn ma Câu 2, tóy. (3.0®) a. Em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc lµm cña Hoµng? b. NÕu lµ b¹n cña Hoµng, em sÏ lµm g×? a. - ViÖc lµm cña Hoµng lµ sai, thiÕu tÝnh tù chñ (0,5®) b. - NÕu lµ b¹n cña Hoµng, em sÏ: 9
10. (2,5®) + sèng gÇn gòi, ®éng viªn b¹n + ph©n tÝch cho b¹n hiÓu t¸c h¹i cña tÖ n¹n x· héi + khuyªn b¹n ch¨m lo häc t©p, kh«ng ®i theo kÎ xÊu + vËn ®éng mäi ng­êi cïng ®éng viªn, gióp ®ì Hoµng vµ nh÷ng ng­êi cã hoµn c¶nh nh­ Hoµng + tham gia tuyªn truyÒn phßng chèng tÖ n¹n x· héi. Cha «ng ta cã c©u: “Muèn sang th× b¾c cÇu kiÒu Muèn con hay ch÷ th× yªu kÝnh thÇy”. §©y lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta. B»ng vèn hiÓu biÕt cña m×nh, em h·y lµm næi bËt truyÒn thèng ®ã. Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ®­îc c¸c néi dung sau: - TruyÒn thèng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi cña d©n téc, ®­îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c. - Kh¼ng ®Þnh: ViÖt Nam cã nhiÒu truyÒn thèng tèt ®Ñp Câu 3, - C©u “Muèn sang th× ” nãi ®Õn truyÒn thèng t«n s­ träng ®¹o. §ã lµ mét truyÒn thèng (4.5®) quý b¸u, tiªu biÓu cña d©n téc ta. - TruyÒn thèng nµy ®­îc thÓ hiÖn: + Tr­íc ®©y + HiÖn nay - ý nghÜa: + Gãp phÇn gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa cña d©n téc ViÖt Nam + T¹o nªn søc m¹nh tinh thÇn - Phª ph¸n mét sè biÓu hiÖn lµm mai mét truyÒn thèng: l·ng quªn, v« ¬n - Liªn hÖ b¶n th©n: ThÓ hiÖn sù kÝnh träng vµ biÕt ¬n thÇy c« gi¸o; cè g¾ng häc tËp, rÌn luyÖn, khuyÕn khÝch ng­êi kh¸c ThÕ nµo lµ vi ph¹m ph¸p luËt? H·y kÓ tªn c¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt mµ em biÕt. LÊy vÝ dô mçi lo¹i. - Vi ph¹m ph¸p luËt lµ: + Hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. + Cã lçi. + Do ng­êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ thùc hiÖn. Câu 4, + X©m h¹i ®Õn c¸c quan hÖ x· héi ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ. (3.0®) - C¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt : + Vi ph¹m ph¸p luËt h×nh sù. VÝ dô: C­íp giËt + Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh. VÝ dô: §i xe m¸y kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm + Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù. VÝ dô: Giao hµng kh«ng ®óng hÑn, + Vi ph¹m kØ luËt. VÝ dô: Nãi chuyÖn riªng trong giê häc, (Häc sinh lÊy vÝ dô kh¸c mµ ®óng th× vÉn tÝnh ®iÓm) H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em khi quan s¸t bøc ¶nh sau: Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy nh÷ng néi dung sau: - §©y lµ hµnh vi vi ph¹m luËt giao th«ng ®­êng bé: ®i xe m« t« b»ng mét b¸nh, kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm - Hµnh vi nµy rÊt nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng cña b¶n th©n vµ ng­êi tham gia giao th«ng - Thùc tr¹ng: Tai n¹n giao th«ng ë ViÖt Nam ®ang diÔn biÕn phøc t¹p Câu 5, - Nguyªn nh©n: Cã nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do thiÕu ý thøc vµ (5.0®) thiÕu hiÓu biÕt - HËu qu¶: + G©y thiÖt h¹i tµi s¶n, tÝnh m¹ng + G©y mÊt trËt tù an toµn x· héi - Gi¶i ph¸p: + TÝch cùc tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ý thøc chÊp hµnh luËt giao th«ng cho mäi ng­êi 10
11. + Xö lÝ nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m - Liªn hÖ b¶n th©n: + Nghiªm chØnh chÊp hµnh luËt giao th«ng + Tham gia tuyªn truyÒn vµ vËn ®éng mäi ng­êi chÊp hµnh tèt luËt giao th«ng ĐỀ 6 C©u 1 (5,0 ®iÓm): 1) H·y nªu sù cÇn thiÕt cña ®øc tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o? Em hiÓu g× vÒ c©u nãi: “TrÎ kh«ng n¨ng ®éng, giµ hèi hËn”. 2) a/ T¹o sao ®Ó trë thµnh mét c«ng d©n ch©n chÝnh, mçi ng­êi cÇn ph¶i cã lÝ t­ëng sèng cao ®Ñp ? LÝ t­ëng sèng cña thanh niªn trong thêi ®¹i ngµy nay lµ g× ? b/ Trong bøc th­ göi häc sinh nh©n ngµy khai tr­êng (9/1945) B¸c Hå viÕt: “Non s«ng ViÖt Nam cã trë nªn t­¬i ®Ñp hay kh«ng, d©n téc ViÖt Nam cã b­íc tíi ®µi vinh quang ®Ó s¸nh víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u ®­îc hay kh«ng, chÝnh lµ nhê mét phÇn lín ë c«ng häc tËp cña c¸c ch¸u” . - C©u nãi trªn cã ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò thuéc vÒ lÝ t­ëng kh«ng ? - T¹i sao häc tËp ®­îc coi lµ néi dung quan träng ®Ó thùc hiÖn lÝ t­ëng. Trả lời: 1) N¨ng ®éng s¸ng t¹o lµ phÈm chÊt rÊt cÇn thiÕt cña ng­êi lao ®éng trong x· héi hiÖn ®¹i . Nã gióp con ng­êi cã thÓ v­ît qua nh÷ng rµng buéc cña hoµn c¶nh, rót ng¾n thêi gian ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®· ®Ò ra mét c¸ch nhanh chãng vµ tèt ®Ñp. (1,0 ®iÓm) - CÇn hiÓu ®óng nghÜa c©u nãi: + C©u nµy ý nãi tuæi trÎ kh«ng n¨ng ®éng s¸ng t¹o, kh«ng tÝch cùc d¸m nghÜ, d¸m lµm, say mª t×m tßi tiÕp thu n¾m b¾t nh÷ng c¸i míi ®Ó vËn dông vµo cuéc sèng th× khi giµ cã hèi hËn còng ®· muén (0,5 ®iÓm) 2) Lµm ®óng, lµm ®ñ ®¹t 3,5 ®iÓm a) 1,5 ®iÓm - Mçi ng­êi cÇn ph¶i cã lÝ t­ëng sèng cao ®Ñp v× khi lý t­ëng cña mçi ng­êi phï hîp víi lÝ t­ëng chung cña d©n téc, cña ®¶ng th× hµnh ®éng cña hä sÏ gãp phÇn thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô chung vµ chÝnh hä sÏ ®­îc x· héi, nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng cña m×nh (0,75 ®iÓm) + Ng­êi sèng cã lÝ t­ëng cao ®Ñp sÏ ®­îc mäi ng­êi t«n träng (0,25 ®iÓm) - LÝ t­ëng sèng cña thanh niªn trong thêi ®¹i ngµy nay lµ : PhÊn ®Êu thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng n­íc ViÖt Nam ®éc lËp , d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. (0,5 ®iÓm) b) 2,0 ®iÓm ý 1:1,0 ®iÓm - C©u nãi trªn cã vÊn ®Ò thuéc vÒ lÝ t­ëng lµ: B¸c Hå ®· kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña c¸c ch¸u häc sinh lµ ph¶i phÊn ®Êu häc tËp ®Ó ®­a ®Êt n­íc b­íc tíi ®µi vinh quang, s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u. §ã chÝnh lµ lÝ t­ëng cao ®Ñp cña häc sinh. (1,0 ®iÓm) ý 2: (1,0 ®iÓm) Häc tËp lµ néi dung quan träng ®Ó thùc hiÖn lÝ t­ëng v×: - Häc tËp lµ con ®­êng ng¾n nhÊt ®Ó thùc hiÖn lÝ t­ëng (0,25 ®iÓm) - Häc tËp gióp chóng ta tiÕp thu tri thøc nh©n lo¹i, thµnh tùu khoa häc kü thuËt, nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i ®Ó vËn dông vµo ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cña ®Êt n­íc nh»m ph¸t triÓn ®­a ®Êt n­íc ®i lªn. (0,5 ®iÓm) - Häc tËp vµ rÌn luyÖn vÒ mäi mÆt ®Ó cã ®ñ tri thøc, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cÇn thiÕt nh»m thùc hiÖn lÝ t­ëng sèng cao ®Ñp (0,25 ®iÓm) C©u 2 (2,5®iÓm): a/ Em hiÓu thÕ nµo vÒ quyÔn së h÷u? QuyÒn së h÷u cña c«ng d©n bao gåm nh÷ng néi dung nµo? Néi dung nµo lµ quan träng nhÊt? V× sao? b/ Ph©n biÖt tµi s¶n nhµ n­íc víi tµi s¶n tËp thÓ (hîp t¸c x·)? Cho vÝ dô cô thÓ. Trả lời: a/ - QuyÒn së h÷u lµ quyÒn c«ng d©n ®­îc cã tµi s¶n, nãi c¸ch kh¸c lµ quyÒn c«ng d©n ®­îc gi÷ tµi s¶n cho riªng m×nh. (0,5 ®iÓm) 11
12. - QuyÒn së h÷u cña c«ng d©n bao gåm 3 néi dung: QuyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông vµ quyÒn ®Þnh ®o¹t. (0,5 ®iÓm) - QuyÒn ®Þnh ®o¹t lµ quan träng nhÊt v× chØ cã chñ së h÷u thùc sù míi cã quyÒn quyÕt ®Þnh sè phËn cña tµi s¶n nh­ ®em b¸n, chuyÓn nh­îng, cho thuª, cho m­în (0,5 ®iÓm) b/ - Tµi s¶n nhµ n­íc lµ tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n giao cho c¸c c¬ quan nhµ n­íc trùc tiÕp qu¶n lý. VÝ dô: Tµi nguyªn rõng, biÓn, kho¸ng s¶n, kho b¹c nhµ n­íc, ng©n hµng quèc gia (0,5 ®iÓm) -Tµi s¶n tËp thÓ lµ tµi s¶n cña c¸c hîp t¸c x· hay c¸c h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ do ng­êi lao ®éng lËp ra, gåm vèn b»ng tiÒn hoÆc hiÖn vËt mµ x· viªn, tæ viªn gãp vµ lîi tøc tÝch luü ®­îc. (0,5 ®iÓm) C©u 3 (1,0 ®iÓm): H·y ®¸nh dÊu (x) vµo c©u tr¶ lêi ®óng trong c¸c c©u sau ®©y: HiÕn ph¸p quy ®Þnh c«ng d©n cã quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o nh»m: a/ T¹o c¬ së ph¸p lý cho c«ng d©n b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p khi bÞ x©m ph¹m. ( ) b/ T¹o c¬ së ph¸p lý trõng trÞ c¸c hµnh vi x©m ph¹m ®Õn tµi s¶n cña c«ng d©n. ( ) c/ T¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó c«ng d©n ph¸t huy quyÒn tù do ng«n luËn. ( ) d/ T¹o c¬ së ph¸p lý cho c«ng d©n gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan vµ c¸n bé, c«ng chøc nhµ n­íc. ( ) Trả lời: §¸nh dÊu ®óng vµo c©u a, d. Mçi c©u ®óng cho 0,5 ®iÓm. C©u 4 (1,5 ®iÓm): Bµi tËp t×nh huèng: Anh A vµ chÞ B cïng lµ c¸n bé trong mét c¬ quan nhµ n­íc. Do v« t×nh c¶ hai ph¸t hiÖn ra «ng C, lµ cÊp trªn trùc tiÕp cña hä, ®· cã hµnh vi tham « tµi s¶n cña nhµ n­íc. Anh A rÊt muèn tè c¸o sù viÖc trªn nh­ng v× ph¶i nu«i gia ®×nh ®«ng con nªn ®µnh im lÆng. Cßn chÞ B, do bÊt b×nh nªn ®· lµm ®¬n tè c¸o «ng C, chÞ ®· bÞ «ng C cho nghØ viÖc. C©u hái: 1. H·y nªu nhËn xÐt cña em vÒ hµnh ®éng cña anh A vµ chÞ B? 2. Trong tr­êng hîp nµy chÞ B ph¶i lµm g× ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh ? Trả lời: 1. NhËn xÐt:- Sù im lÆng cña anh A tho¹t nh×n cã vÎ ®óng v× nã g¾n víi tr¸ch nhiÖm gia ®×nh, nh­ng xÐt cho cïng ®ã lµ hµnh ®éng c¸ nh©n, hÌn nh¸t vµ tr¸i ph¸p luËt. Ng­îc l¹i, viÖc tè c¸o cña chÞ B lµ hµnh ®éng ®óng ph¸p luËt. (0.5 ®iÓm ) 2. Trong tr­êng hîp nµy, chÞ B cã thÓ lµm ®¬n khiÕu n¹i göi tíi c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt. Ph¸p luËt lu«n b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña c«ng d©n còng nh­ trõng trÞ ®Ých ®¸ng mäi hµnh ®éng vi ph¹m lîi Ých cña nhµ n­íc, tËp thÓ vµ cña c«ng d©n. (1.0 ®iÓm) ĐỀ 7 Câu Nội dung Anh (chị) hãy cho biết để dạy tốt bài 13: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế (chương trình môn GDCD lớp 9) người giáo viên cần nắm vững những nội dung cơ bản nào? Cần nắm được các kiến thức: - Kinh doanh là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hoá nhằm mục đích thu lợi nhuận - Nắm được Điều 3 Luật Doanh nghiệp: Kinh doanh là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi. 1 - Quyền tự do kinh doanh là quyền của công dân được lựa chọn hình thức tổ chức kinh tế, ngành nghề và quy mô kinh doanh - Ở nước ta hiện nay, quyền tự do kinh doanh có ý nghĩa rất quan trọng: có nhiều thành phần kinh tế và hình thức tổ chức kinh tế rất phong phú, đa dạng tạo điều kiện cho công dân có khả năng lựa chọn thích hợp để tự tổ chức sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập, tạo việc làm, nâng cao đời sống - Người kinh doanh phải tuân theo quy định của pháp luật và sự quản lý của nhà nước như phải kê khai đúng số vốn, kinh doanh đúng ngành, mặt hàng ghi trong giấy phép, không kinh 12
13. doanh những lĩnh vực mà Nhà nước cấm như thuốc nổ, vũ khí, ma tuý, mại dâm - Thuế là một phần trong thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để chi tiêu cho những công việc chung như: an ninh, quốc phòng - Cần nắm được một số loại thuế cơ bản hiện nay: thuế nhà đất, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân - Ý nghĩa, vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường: ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp phần phát triển kinh tế đất nước theo đúng định hướng của Nhà nước Sau tiết thao giảng của cô giáo A, một đồng nghiệp nhận xét: “Mặc dù giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh nhưng giáo viên vẫn chưa đổi mới phương pháp dạy học vì không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại”. Anh (chị) hãy trình bày quan điểm của mình. - Khẳng định: không đồng ý. Lý giải: - Đổi mới PPDH là sử dụng các PPDH một cách tích cực và hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm HS và từng lớp học, môn học. - Đổi mới PPDH không có nghĩa là phủ định hoàn toàn các PPDH truyền thống và tuyệt đối hoá các PPDH hiện đại 2 - Khi giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh có nghĩa là GV đã ĐMPPDH - Không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại không có nghĩa là chưa ĐMPPDH - PP thảo luận nhóm là một PPDH hiện đại, có nhiều ưu điểm trong việc phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh nhưng không phải là một PPDH vạn năng - Chỉ sử dụng PPDH thảo luận nhóm nếu phù hợp nội dung bài dạy học, trình độ HS - Phương tiện dạy học hiện đại không phải là PPDH chỉ là công cụ hỗ trợ cho GV và HS trong quá trình dạy học - Sử dụng PTDH như thế nào phải phù hợp nội dung bài dạy học , PTDH môn GDCD hiện nay có nhiều loại, không chỉ sử dụng PTDH hiện đại mới là ĐMPPDH Đề thi học sinh giỏi lớp 7 huyện N năm học 2009 – 2010 có câu sau: “Tình huống: Trong giờ học môn GDCD, khi cô giáo nêu vấn đề của bài học thì A nói với H: Nói đến truyền thống gia đình, dòng họ là mình thấy mặc cảm. Gia đình, dòng họ mình chẳng có gì nổi bật để tự hào cả, dòng tộc chẳng có ai đỗ đạt cao hoặc giữ chức vụ quan trọng trong cơ quan Nhà nước. Em hãy dùng kiến thức bài: Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ (chương trình môn GDCD lớp 7) để phân tích cho A hiểu”. Anh (chị) hãy làm đáp án cho câu hỏi trên. - Bài làm đúng hình thức đáp án 1 đề thi - Khẳng định ý kiến của A là sai. - Nhiều gia đình, dòng họ có truyền thống tốt đẹp về học tập, lao động, nghề nghiệp, văn hoá 3 và đạo đức - Truyền thống của gia đình dòng họ không chỉ phụ thuộc vào việc có ai đỗ đạt cao hoặc giữ chức vụ quan trọng trong cơ quan Nhà nước - Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình và dòng họ là tiếp nối, phát triển và làm rạng rỡ thêm truyền thống ấy - Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ giúp ta có thêm kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống, góp phần làm phong phú truyền thống, bản sắc dân tộc Việt Nam. - Trân trọng, tự hào phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ không làm tổn hại đến thanh danh của gia đình, dòng họ - Liên hệ bản thân Tình huống: Anh B đi xe máy vượt đèn đỏ và đã đâm vào xe máy của chị D đang đi đến từ 4 đường có tín hiệu đèn xanh. Xe máy của chị D bị hỏng nặng. Sau khi thoả thuận, anh B đã nhận lỗi thuộc về mình và đền bù thiệt hại cho chị D. Ngoài ra anh B còn bị cảnh sát giao 13
14. thông xử phạt tiền vì vi phạm luật lệ an toàn giao thông. 1. Anh (chị) hãy xác định vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý của anh B trong tình huống trên. 2. Nêu các dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật. - Anh B đã vi phạm pháp luật hành chính vì vượt đèn đỏ và phải chịu trách nhiệm hành chính, phải nộp phạt theo quy định xử phạt hành chính 1. - Anh B đã vi phạm pháp luật dân sự vì làm thiệt hại tài sản của chị D, vì vậy phải chịu trách nhiệm dân sự qua việc đền bù thiệt hại cho chị D Nêu được 4 dấu hiệu cơ bản sau - Đó phải là một hành vi 2. - Các hành vi đó trái với quy định của pháp luật - Người thực hiện hành vi đó có lỗi - Người thực hiện hành vi phải là người có năng lực trách nhiệm pháp lý Hãy trình bày những hiểu biết của anh (chị) về pháp luật, kỷ luật? Là giáo viên dạy học môn Giáo dục công dân, anh (chị) xác định trách nhiệm của bản thân như thế nào trong việc giáo dục học sinh thực hiện đúng pháp luật và tôn trọng kỷ luật? - Pháp luật là hệ thống những quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước xây dựng, ban hành và bảo đảm thực hiện bằng quyền lực của nhà nước. - Pháp luật bao gồm các quy định về: Những việc được làm; những việc phải làm; những việc không được làm. - Kỷ luật là những quy định, quy ước của một cộng đồng (tập thể) về những hành vi cần tuân theo nhằm đảm bảo sự phối hợp hành động thống nhất, chặt chẽ của mọi người - Pháp luật có tính bắt buộc chung ở phạm vi rộng, thống nhất trong cả nước, không phân biệt 5 dân tộc, tôn giáo - Kỷ luật là những quy ước, quy định ở phạm vi hẹp trong một tập thể, một cộng đồng - Tuy nhiên, nhưng quy ước của kỷ luật không được trái quy định của pháp luật - Những quy định của PL và KL giúp cho mọi người có một chuẩn mực chung để rèn luyện và thống nhất trong hoạt động - Xác định trách nhiệm, bảo vệ quyền lợi của mọi người - Góp phần tạo điều kiện cho sự phát triển của cá nhân và xã hội Liên hệ bản thân trong dạy học: - Dạy học đảm bảo các kiển thức chuẩn, nâng cao trình độ, nhận thức, kỹ năng sống cho HS - Không ngừng nâng cao trình độ, gương mẫu thực hiện PL, KL ĐỀ 8 C©u 1: (1 ®iÓm) Nh÷ng viÖc lµm nµo sau ®©y lµ x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­. Em h·y ®¸nh dÊu x vµo « vu«ng t­¬ng øng. a. C¸c gia ®×nh gióp nhau lµm kinh tÕ, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. b. TrÎ em tô tËp ë qu¸n x¸, la cµ ngoµi ®­êng. c. Bá trång c©y thuèc phiÖn, bá thãi quen hót thuèc phiÖn. d. Tæ chøc c­íi xin, ma chay linh ®×nh. e. Th­êng xuyªn vµ tÝch cùc lµm vÖ sinh ®­êng lµng ngâ xãm, ¨n ë hîp vÖ sinh. g. Tin vµ ch÷a bÖnh b»ng cóng b¸i, phï phÐp. h. TrÎ em ®Õn tuæi ®i häc ®Òu ®Õn tr­êng. Trả lời: §¸nh dÊu x vµo « vu«ng tr­êng hîp a, c, e, h C©u 2: (2 ®iÓm) §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng ®Ó hoµn thµnh c¸c kh¸i niÖm sau: 14
15. a. T«n träng lÏ ph¶i lµ , ñng hé, vµ b¶o vÖ nh÷ng ®iÒu ®óng ®¾n; biÕt suy nghÜ, hµnh vi theo h­íng tÝch cùc ; kh«ng chÊp nhËn vµ kh«ng lµm nh÷ng viÖc b. Tù lËp lµ tù , tù c«ng viÖc cña m×nh, tù t¹o dùng cuéc sèng cña m×nh; kh«ng tr«ng chê, dùa dÉm, vµo ng­êi kh¸c. Trả lời: §iÒn lÇn l­ît nh­ sau: a. c«ng nhËn, tu©n theo, ®iÒu chØnh, sai tr¸i.(1 ®iÓm) b. lµm lÊy, gi¶i quyÕt, lo liÖu, phô thuéc . (1 ®iÓm) C©u 3: (5 ®iÓm) a.(3 ®iÓm) ThÕ nµo lµ ph¸p luËt? §Æc ®iÓm, b¶n chÊt, vai trß cña ph¸p luËt n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam? b. (2 ®iÓm) Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt nø¬c ta vÒ “QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong gia ®×nh” Trả lời: a. (3 ®iÓm): * Ph¸p luËt lµ nh÷ng quy t¾c xö sù chung, cã tÝnh b¾t buéc, do Nhµ n­íc ban hµnh, ®­îc Nhµ n­íc ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c­ìng chÕ. (0.5 ®iÓm) * §Æc ®iÓm cña ph¸p luËt: (1.5 ®iÓm) + TÝnh quy ph¹m phæ biÕn : C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ th­íc ®o hµnh vi cña mçi ng­êi trong x· héi quy ®Þnh khu«n mÉu, nh÷ng quy t¾c xö sù chung mang tÝnh phæ biÕn (0.5 ®iÓm) + TÝnh x¸c ®Þnh chÆt chÏ : c¸c ®iÒu luËt ®­îc quy ®Þnh râ rµng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ, ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. (0.5 ®iÓm) + TÝnh b¾t buéc ( tÝnh c­ìng chÕ): Ph¸p luËt do Nhµ n­íc ban hµnh, mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n­íc, b¾t buéc mäi ng­êi ®Òu ph¶i tu©n theo, ai vi ph¹m sÏ bÞ Nhµ n­íc xö lÝ. ( 0.5 ®iÓm) * B¶n chÊt cña ph¸p luËt : Ph¸p luËt n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thÓ hiÖn ý chÝ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, thÓ hiÖn quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ViÖt Nam trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi ( 0.5 ®iÓm) *Vai trß cña ph¸p luËt : Ph¸p luËt lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn qu¶n lÝ nhµ n­íc, qu¶n lÝ kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi; gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi, lµ ph­¬ng tiÖn ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. ( 0.5 ®iÓm) b. (2 ®iÓm) HS nªu ®­îc vai trß cña gia ®×nh vµ nh÷ng quy ®Þnh c¬ b¶n vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong gia ®×nh. * QuyÒn vµ nghÜa vô cña cha mÑ, «ng bµ: - Cha mÑ cã quyÒn vµ nghÜa vô nu«i d¹y con thµnh nh÷ng c«ng d©n tèt, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña con, t«n träng ý kiÕn cña con ; kh«ng ®ù¬c ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, kh«ng ®­îc ng­îc ®·i , xóc ph¹m con, Ðp buéc con lµm nh÷ng ®iÒu tr¸i ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc.(0.5 ®iÓm) - ¤ng bµ néi , «ng bµ ngo¹i cã quyÒn vµ nghÜa vô tr«ng nom, ch¨m sãc, gi¸o dôc ch¸u, nu«i d­ìng ch¸u ch­a thµnh niªn hoÆc ch¸u thµnh niªn bÞ tµn tËt nÕu ch¸u kh«ng cã ng­êi nu«i d­ìng.(0.5 ®iÓm) * QuyÒn vµ nghÜa vô cña con, ch¸u : Con ch¸u cã bæn phËn yªu quý, kÝnh träng, biÕt ¬n cha mÑ, «ng bµ ; cã quyÒn vµ nghÜa vô ch¨m sãc , nu«i d­ìng cha mÑ, «ng bµ, ®Æc biÖt khi cha mÑ , «ng bµ èm ®au giµ yÕu. Nghiªm cÊm con ch¸u cã hµnh vi ng­îc ®·i, xóc ph¹m cha mÑ, «ng bµ.(0.5 ®iÓm) * Anh chÞ em cã bæn phËn yªu th­¬ng, ch¨m sãc gióp ®ì nhau vµ nu«i d­ìng nhau nÕu kh«ng cßn cha mÑ. (0.25 ®iÓm) = > Nh÷ng quy ®Þnh trªn nh»m x©y dùng gia ®×nh hoµ thuËn, h¹nh phóc, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña gia ®×nh ViÖt Nam. Chóng ta cÇn hiÓu vµ thùc hiÖn tèt quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh ®èi víi gia ®×nh(0.25 ®Øªm) C©u 4: (2 ®iÓm) Cho t×nh huèng sau: H«m nay líp Lan lµm tæng vÖ sinh. C¶ líp cïng nhau lau bµn ghÕ,quÐt dän phßng häc vµ s©n tr­êng, thu hÕt r¸c vµ giÊy vôn thµnh mét ®èng to t­íng. BiÕt ®æ ®©u b©y giê? Cã b¹n b¶o ®æ ra ®­êng lµ xong. B¹n kh¸c nãi ®æ xuèng s«ng còng ®­îc. Mçi ng­êi bµn mét c¸ch. Theo b¹n nªn lµm c¸ch nµo? V× sao? Trả lời: Hai c¸ch mµ c¸c b¹n nªu trªn kh«ng nªn thùc hiÖn, v× : tr­êng, líp s¹ch th× ®­êng vµ s«ng l¹i bÈn v× r¸c th¶i, mµ ®ã lµ c¶nh quan cã liªn quan ®Õn céng ®ång d©n c­.Tæng vÖ sinh lµ lµm cho c¶nh quan m«i tr­êng trë nªn 15
16. s¹ch sÏ kh«ng chØ riªng tr­êng, líp m×nh mµ ph¶i gi÷ vÖ sinh c¶ khu vùc xung quanh tr­êng, líp. T«n träng vµ b¶o vÖ lîi Ých c«ng céng lµ mét trong nh÷ng nghÜa vô cña c«ng d©n. Chóng ta nªn cho r¸c vµo thïng r¸c chung, hoÆc n¬i thu gom r¸c th¶i ®Ó gi÷ vÖ sinh chung. C©u 5: (4 ®iÓm) B¹n H häc cïng líp víi em, H giao du réng. Mét h«m b¹n ®Õn rñ em ®Õn qu¸n cµ phª, b¹n Êy bËt mÝ cho em “®Õn ®Êy cã nhiÒu trß ch¬i hay l¾m, nhÊt lµ thÊy ng­êi s¶ng kho¸i cùc l¹c khi ®­îc dïng mét chÊt bét tr¾ng hoÆc uèng mét viªn thuèc mµu hång, tí ®­îc dïng råi, ®i víi tí b¹n sÏ biÕt, tiÒn nong kh«ng thµnh vÇn ®Ò” Em sÏ lµm g× cho phï hîp trong tr­êng hîp nµy? Trả lời: - Em tr¶ lêi víi H “C«ng viÖc ®ang chê m×nh nh­ n¾ng h¹n chê m­a” - Khuyªn b¹n H kh«ng nªn ®i ®Õn ®ã v× n¬i ®ã kh«ng phï hîp víi b¹n víi m×nh. - Gi¶i thÝch cho b¹n hiÓu: + nÕu ®Õn ®ã ®i ch¬i sÏ ¶nh h­ëng ®Õn th©n thÓ cña b¶n th©n do chuyÖn Èu ®¶ cã thÓ bÊt ngê x¶y ra; mÊt thêi gian cho häc tËp mµ häc tËp lµ v« cïng quan trong ®èi víi cuéc ®êi mçi con ng­êi “Ngäc bÊt tr¸c bÊt thµnh khÝ, nh©n bÊt häc bÊt tri lÝ”, “ ng­êi kh«ng häc kh«ng biÕt râ ®¹o lµm ng­êi” ; tèn tiÒn cña cha mÑ, lµm cha mÑ buån lßng. + thø bét tr¾ng vµ thuèc hång lµ chÊt g©y nghiÖn, mét vµi ba lÇn dïng sÏ bÞ nghiÖn, mµ nghiÖn th× kh«ng thÓ thiÕu chÊt ®ã ®­îc, nÕu nghiÖn sÏ bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu: thø nhÊt lµ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ phßng chèng ma tuý cña Nhµ n­íc (tiÕp tay cho bän bu«n ma tuý), thø hai lµ lµm cho c¬ thÓ yÕu ®i, sinh bÖnh tËt, ®au ®ín khi thiÕu thuèc, dÔ sinh ra viÖc lµm xÊu nh­ ¨n c¾p, ¨n trém, lµ con ®­êng ng¾n nhÊt dÉn ®Õn c¸i chÕt v× dÔ bÞ nhiÔm HIV/ AIDS - c¨n bÖnh thÕ kØ- ; thø 3 lµ thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ, bÞ mäi ng­êi xa l¸nh, xem th­êng vµ kh«ng tin t­ëng m×nh n÷a, t­¬ng lai cña b¹n mï mÞt nÕu bÞ ph¸t hiÖn ®­a vµo tr¹i cai nghiÖn. - NÕu b¹n H tøc giËn bá ®i, em ph¶i kiªn tr× khuyªn can, cÇn phèi hîp víi c¸c b¹n trong líp, b¸o cho cha mÑ cña b¹n H vµ thÇy c« gi¸o trong tr­êng gióp ®ì ®Ó ®­a b¹n tho¸t khái vßng v©y cña tö thÇn. C©u 6: (6 ®iÓm) Ph©n tÝch ý nghÜa cña viÖc kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc vµ t«n träng, häc hái , còng nh­ hîp t¸c quèc tÕ. ChÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta vÒ c¸c vÊn ®Ò ®ã. Trả lời: - Søc m¹nh cña viÖc kÕt hîp gi÷a kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc víi viÖc t«n träng häc hái vµ hîp t¸c quèc tÕ : lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c quèc gia, d©n téc ph¸t triÓn . Ngµy nay thÕ giíi ®ang cã xu thÕ nh­ vËy ( 1 ®iÓm) HS ph©n tÝch + KÕ thõa , ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc lµ lµm theo, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn tèt ®Ñp ®· ®­îc h×nh thµnh tõ rÊt l©u ®êi. Nhê cã viÖc kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng ®ã mµ chóng ta gi÷ ®­îc b¶n s¾c riªng cña m×nh, kh«ng bÞ ®¸nh mÊt m×nh. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng quèc gia d©n téc bá qua yÕu tè nµy sÏ dÔ dµng bÞ lÖ thuéc. Nø¬c ta ®· chiÕn th¾ng biÕt bao kÎ thï bëi nhê cã viÖc kÕ thõa truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc nh­ : truyÒn thèng yªu n­íc, c¨m thï giÆc, yªu hßa b×nh, yªu tù do, ®éc lËp, ®oµn kÕt, cÇn cï trong lao ®éng, anh dòng, m­u trÝ trong chiÕn ®Êu Kh«ng nãi ®©u xa, tr­íc n¨m 1945 thùc d©n ph¸p muèn ®ång ho¸ d©n téc ta, xo¸ tªn n­íc ta trªn b¶n ®å thÕ giíi . Nh­ng tÊt c¶ ®Òu bÞ ®¸nh b¹i, vÉn cßn mét ViÖt Nam m¸u ®á, da vµng, cong cong h×nh ch÷ S , ®éc lËp , thèng nhÊt, mu«n ng­êi nh­ mét.(HS cã thÓ lÊy dÉn chøng thªm) (1.5 ®iÓm) + T«n träng, häc hái, hîp t¸c quèc tÕ còng kh«ng thÓ bá qua trªn con ®­êng x©y dùng n­íc nhµ. Bëi lÏ thÕ giíi cã nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u vÒ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸. Mét lÏ ®­¬ng nhiªn ai còng thÊy, cã t«n träng t«i t«i míi t«n träng anh, cã t«n träng t«i th× t«i míi s½n sµng chia sÎ víi anh. H¬n n÷a, chóng ta häc hái, hîp t¸c quèc tÕ chóng ta sÏ thu ho¹ch ®ùoc nhiÒu kinh nghiÖm, gi¶i quyÕt ®ù¬c c¸c vÊn ®Ò cÊp b¸ch. Nhê häc hái, hîp t¸c chóng ta cã kinh nghiÖm trong x©y dùng cÇu, ®­êng, nh÷ng ng«i nhµ cao tÇng, gi¸o dôc, y tÕ , nh÷ng bé trang phôc ®Õn c¸ch trang trÝ, råi c«ng nghÖ th«ng tin : cÇu Long Biªn- chøng nh©n lÞch sö, cÇu Mü ThuËn mang lîi ®Õn hµng tØ ®ång, ®­êng quèc lé B¾c Nam th«ng suèt, råi ®æi míi SGK, ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®­îc c¶i tiÕn nhiÒu ®Ó råi ta ®¹t nhiÒu gi¶i vµng quèc tÕ, nhµ m¸y läc dÇu ®Çu tiªn cña ViÖt Nam Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i, c¸c ca mæ tim, ghÐp gan, ghÐp thËn råi tÇn sè ph¸t sãng kªnh truyÒn h×nh n©ng cÊp, ng¨n chÆn ®¹i dÞch HIV/AIDS, truy t×m téi ph¹m nguy hiÓm quèc tÕ (HS cã thÓ lÊy dÉn chøng thªm) (1.5 ®iÓm) + Tuy nhiªn chóng ta häc hái cÇn ph¶i cã chän läc, phï hîp víi ®Êt n­íc con ng­êi ViÖt Nam. NÕu kh«ng häc hái sÏ tù bã m×nh, c« ®éc, tù cung tù cÊp vµ ®­¬ng nhiªn kh«ng ph¸t triÓn. NÕu häc hái, hîp t¸c mét c¸ch tho¸i qóa(sÝnh ngo¹i), ta sÏ ®¸nh mÊt m×nh. NÕu ta cø kh­ kh­ gi÷ l¹i nh÷ng g× cña d©n téc kh«ng cßn phï hîp (x· 16
17. héi lu«n ph¸t triÓn) th× ta l¹i trë thµnh mét ®Êt n­íc, d©n téc l¹c hËu, mµ l¹c hËu th× dÔ bÒ bÞ cai trÞ.HiÖn nay thÕ giíi ®ang cã xu thÕ héi nhËp, nÕu ta cø bã m×nh lµ ®i ng­îc l¹i xu thÕ. (0.5 ®iÓm) - ChÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta vÒ c¸c vÊn ®Ò ®ã : ( 1.5 ®iÓm) + TÝch cùc tuyªn truyÒn , gi¸o dôc truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc trong nh©n d©n ®Ó nh©n d©n hiÓu, häc tËp vµ lµm theo. + KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng, cho phÐp kh«i phôc l¹i nh÷ng nÐt v¨n ho¸ tiªu biÓu nhí ¬n céi nguån , dÑp bá, bµi trõ c¸c tËp tôc l¹c hËu nh­ ch÷a bÖnh b»ng cóng b¸i, hµnh nghÒ mª tÝn dÞ ®oan, c­íi hái linh ®×nh + §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lu«n coi träng viÖc t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c n­íc XHCN, c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi theo nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, kh«ng dïng vò lùc hoÆc ®e do¹ dïng vò lùc; b×nh ®¼ng cïng cã lîi; gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång vµ tranh chÊp b»ng th­¬ng l­îng, hoµ b×nh; ph¶n ®èi mäi ©m m­u vµ hµnh ®éng g©y søc Ðp, ¸p ®Æt vµ c­êng quyÒn. ĐỀ 9 C©u 1: (1,0 ®iÓm) HiÖn nay cã rÊt nhiÒu thanh niªn b¾t ch­íc c¸c mèt qu©n ¸o vµ tãc cña ng­êi n­íc ngoµi.H·y nªu quan ®iÓm cña em vÒ vÊn ®Ò nµy? Trả lời: Hiện nay, có rất nhiều thanh niên bắt chước mốt quần áo và đầu tóc của nước ngoài. Em không tán thành với việc làm của các thanh niên đó vì: Đó là sự bắt chước mù quáng, máy móc. Việc tiếp thu văn hóa nước ngoài phải có chọn lọc, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của ta – phù hợp với truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Sự giản dị, chân thật là vẻ đẹp của mỗi con người C©u 2: (3 ®iÓm) Ph©n tÝch c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh lý t­ëng sèng cña mçi ng­êi? Lý t­ëng sèng cña thanh niªn ngµy nay lµ g×? V× sao ph¶i thùc hiÖn lý t­ëng ®ã? Trả lời: Phân tích cơ sở để xác định lý tưởng sống của mỗi người? Lý tưởng sống của thanh niên ngày nay là gì? Vì sao phải thực hiện lý tưởng đó? Cơ sở để xác định lý tưởng sống của mỗi người: Không có lẽ sống cá nhân đối lập với lý tưởng của cộng đồng, tách khỏi cộng đồng sẽ không có cơ hội, không có điều kiện để phát triển. Lý tưởng sống của mỗi cá nhân xuất phát từ quyền lợi chung của công đồng dân tộc. Sống trong một cộng đồng dân tộc phải dựa vào nhau, cùng thực hiện mục đích chung, nhiệm vụ chung thì mới có sức mạnh. Xácđịnh lý tưởng sống, căn cứ vào khả năng – điều kiện của mỗi cá nhân – nó không phải là ước mơ viễn vông mà nó là cái đích, mong muốn cuộc đời phải đạt được, nó định hướng cho toàn bộ cuộc sống, lao động, hoạt động cá nhân. Lý tưởng sống của thanh niên ngày nay là góp phần thực hiên mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”. đưa đất nước ta đến năm 2020 trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Thực hiện lý tưởng đó để góp phần củng cố phát huy thành quả cách mạng giải phóng dân tộc mà biết bao thế hệ cha ông đã hy sinh mới giành được độc lập, thống nhất đất nước như ngày hôm nay. Đây không chỉ là lý tưởng của Đảng mà còn là ước mơ của mọi người dân Việt Nam yêu nước. Mọi người chỉ hạnh phúc thật sự trong một cộng đồng dân tộc như lý tưởng xã hội chủ nghĩa do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo C©u 3: (4,0 ®iÓm) Trong bøc th­ cña §¹i héi §oµn toµn quèc lÇn thø IX diÔn ra t¹i thñ ®« Hµ Néi tõ ngµy 17- 21/12/ 2007 göi thanh thiÕu nhi c¶ n­íc cã ®o¹n viÕt: “ §èi víi tuæi trÎ, thêi c¬, vËn héi ®ang t¹o ra ®iÒu kiÖn cho tõng ng­êi häc tËp, cèng hiÕn, tr­ëng thµnh; khã kh¨n th¸ch thøc l¹i lµ m«i tr­êng cho mçi ng­êi chóng ta rÌn luyÖn ý chÝ, b¶n lÜnh ®Ó v­¬n lªn tù kh¼ng ®Þnh, tù hoµn thiÖn b¶n th©n ”. 17
18. Tõ nhËn ®Þnh trªn em h·y lµm râ tr¸ch nhiÖm cña thÕ hÖ trÎ trong giai ®o¹n hiÖn nay. Trả lời: Trong giai ®o¹n hiÖn nay tuæi trÎ ®ang ®øng tr­íc nh÷ng thêi c¬, th¸ch thøc: (0,5 ®iÓm) Thêi c¬: xu thÕ héi nhËp , sù ph¸t triÓn kinh tÕ - chÝnh trÞ x· héi cña ®Êt n­íc (0,5 ®iÓm) Th¸ch thøc: tr×nh ®é ngo¹i ng÷ , nh÷ng c¸m dç , sù c¹nh tranh , Tr¸ch nhiÖm: (0,5 ®iÓm) X¸c ®Þnh lý t­ëng sèng ®óng ®¾n, chñ ®éng v­ît qua mäi khã kh¨n, th¸ch thøc (0,5 ®iÓm) TËn dông nh÷ng thêi c¬ mµ ®Êt n­íc, x· héi ®ang t¹o cho tÊt c¶ mçi ng­êi ®Æc biÖt lµ ®èi víi thanh thiÕu nhi (0,5 ®iÓm) Ra søc häc tËp v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt, tu d­ìng ®¹o ®øc, t­ t­ëng chÝnh trÞ (0,5 ®iÓm) Cã lèi sèng lµnh m¹nh, rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng, ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc, cã ý thøc rÌn luyÖn søc khoÎ, (0,5 ®iÓm) TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ – x· héi, lao ®éng s¶n xuÊt, x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, (0,5 ®iÓm) Liªn hÖ b¶n th©n C©u 4: (2,0 ®iÓm) Bè Hµ bÞ nhiÔm HIV, Hµ lo l¾ng vµ th­¬ng bè nªn viÖc häc tËp ngµy cµng gi¶m sót. Mai rñ Hång ®Õn ®éng viªn, gióp ®ì gia ®×nh Hµ nh­ng Hång b¶o: TÊt c¶ nh÷ng ng­êi bÞ nhiÔm HIV ®Òu cã lèi sèng bu«ng th¶, tham gia c¸c tÖ n¹n x· héi. NÕu chóng m×nh gÇn gòi víi hä th× sÏ bÞ l©y nhiÔm vµ ¶nh h­ëng ®¹o ®øc. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn cña b¹n Hång trong t×nh huèng trªn kh«ng? V× sao? Trả lời: (0,5 ®iÓm) Kh«ng ®ång ý víi ý kiÕn cña b¹n Hång. V×: (0,5 ®iÓm) Kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng ng­êi bÞ nhiÔm HIV ®Òu cã lèi sèng bu«ng th¶, tham gia c¸c tÖ n¹n x· héi mµ cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n nh­: b¸c sÜ bÞ l©y nhiÔm tõ bÖnh nh©n, chiÕn sÜ c«ng an bÞ l©y nhiÔm tõ téi ph¹m (0,5 ®iÓm) HIV/AIDS kh«ng l©y nhiÔm qua tiÕp xóc th«ng th­êng (0,5 ®iÓm) Mçi ng­êi chóng ta cÇn cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ HIV/AIDS ®Ó chñ ®éng phßng tr¸nh cho b¶n th©n vµ gia ®×nh, kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö víi ng­êi nhiÔm HIV/AIDS vµ gia ®×nh cña hä. C©u 5: (2,0 ®iÓm) T×nh huèng: ChÞ g¸i em lµ sinh viªn ®i du häc ë n­íc ngoµi, trong dÞp vÒ quª ®ãn tÕt cæ truyÒn cã dÉn theo mét ng­êi b¹n Nga tªn lµ Natasa. Khi gia ®×nh em bµy biÖn m©m cç ®Ó cóng tæ tiªn vµo chiÒu 30 TÕt, chÞ Natasa rÊt ng¹c nhiªn. Em h·y giíi thiÖu ®Ó chÞ Êy hiÓu vÒ phong tôc thê cóng tæ tiªn cña d©n téc ViÖt Nam. Trả lời: (0,25 ®iÓm) D©n téc ViÖt Nam cã nhiÒu truyÒn thèng, phong tôc tËp qu¸n tèt ®Ñp (0,25 ®iÓm) Thê cóng tæ tiªn lµ mét nÐt ®Ñp v¨n ho¸ ®Æc tr­ng cña d©n téc ViÖt Nam (0,25 ®iÓm) ThÓ hiÖn sù t­ëng nhí, biÕt ¬n, kÝnh träng cña con ch¸u ®èi víi tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ (0,25 ®iÓm) C¸c gia ®×nh bµy biÖn m©m cç ®Ó cóng tæ tiªn vµo chiÒu 30 TÕt lµ sù tiÕp nèi, kÕ thõa, ph¸t triÓn nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña d©n téc, cña c¸c dßng hä. (0,5 ®iÓm) Giíi thiÖu ®­îc vµi nÐt vÒ mét m©m cç ngµy tÕt. (0,25 ®iÓm) ë ViÖt Nam, tÕt cæ truyÒn lµ dÞp ®Ó mäi ng­êi trong gia ®×nh sum häp, thÓ hiÖn t×nh c¶m cña m×nh víi ng­êi th©n, hä hµng (0,25 ®iÓm) TiÕp thªm søc m¹nh cho mçi thµnh viªn trong gia ®×nh C©u 6: (4, 0 ®iÓm) Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh khi quan s¸t bøc ¶nh sau: 18
19. Trả lời: (0,5 ®iÓm) Bøc ¶nh ph¶n ¸nh 1 hiÖn t­îng cña thiªn tai ®ã lµ lò lôt (1,0 ®iÓm) Nh÷ng thiÖt h¹i to lín cña nã ®èi víi ®êi sèng con ng­êi vµ x· héi: con ng­êi, tµi s¶n, m«i tr­êng vµ sù ph¸t triÓn cña x· héi (1,0 ®iÓm) Nªu ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn hËu qu¶ trªn: chñ quan; kh¸ch quan. (1,0 ®iÓm) Nªu ®­îc mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc: ý thøc cña con ng­êi; c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc (tuyªn truyÒn, gi¸o dôc; ban hµnh c¸c quy ®Þnh ); (0,5 ®iÓm) Liªn hÖ. II. Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: (4 ®iÓm) C©u 1: (1 ®iÓm) ThÓ hiÖn ®øc chÝ c«ng v« t­: Gi¶i quyÕt c«ng viÖc thiªn vÞ. Sèng Ých kØ chØ lo lîi Ých c¸ nh©n. Tham lam vô lîi. Lµm viÖc v× lîi Ých chung. Trả lời: D C©u 2: (1 ®iÓm) ThÓ hiÖn tÝnh tù chñ: BiÕt ®iÒu chØnh th¸i ®é hµnh vi cña m×nh trong c¸c t×nh huèng kh¸c nhau. Næi nãng c·i v· g©y gæ khi gÆp nh÷ng viÖc m×nh kh«ng võa ý. Hoang mang sî h·i,ch¸n n¶n tr­íc khã kh¨n. Nãi tôc chöi bËy,xö sù thiÕu v¨n ho¸. Trả lời: A C©u 3: (1 ®iÓm) ThÓ hiÖn tÝnh kØ luËt: Ao cã bê,s«ng cã bÕn.B ¨n cã chõng , ch¬i cã ®é. N­íc cã vua,chïa cã bôt. §Êt lÒ,quª thãi. ĐẾ 10 Câu Nội dung cần đạt Cấu trúc môn GDCD gồm 2 chủ đề cơ bản. Em hãy nêu sự hiểu biết của mình về các vấn đề sau: a. Đạo đức là gì? Nêu các mối quan hệ cơ bản được thể hiện thông qua đạo đức Câu 1 b. Pháp luật là gì ,? Đặc điểm của pháp luật ? (5,5 đ) c. So sánh sự giống nhau của đạo đức và pháp luật (về chức năng). Sự khác nhau của đạo đức và pháp luật (cơ sở hình thành, hình thức thể hiện, các hình thức đảm bảo thực hiện). 19
20. a. Đạo đức và các mối quan hệ cơ bản Đạo đức là những qui định, những chuẩ-n mực ứng xử của con người với người khác, với công việc, với thiên nhiên và môi trường sống, được nhiều người ủng hộ và tự giác thực hiện. Các mối quan hệ cơ bản, ứng xử với: - Bản thân - Người khác - Công việc - Môi trường sống (Gia đình, cộng đồng, thiên nhiên. . . ) - Lý tưởng sống của dân tộc b. Pháp luật là gì ? Đặc điểm của pháp luật - Pháp luật là các qui tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do nhà nước ban hành, được nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế. - Đặc điểm của pháp luật + Tính qui phạm phổ biến: Các qui định của pháp luật là thước đo hành vi của mọi người trong xã hội, qui định khuôn mẫu, những qui tắc xử sự chung mang tính phổ biến. + Tính xác định chặt chẽ: Các điều luật được qui định rõ ràng, chính xác, chặt chẽ, thể hiện trong các văn bản pháp luật. + Tính bắt buộc (tính cưỡng chế): Pháp luật do Nhà nước ban hành, mang tính quyền lực nhà nước bắt buộc mọi người phải tuân theo, ai vi phạm sẽ bị nhà nước xử lí theo qui định. Ghi chú: Nếu học sinh chỉ nêu được đặc điểm mà không giải thích thì được 1/2 số điểm cầu phần đặc điểm. C. So sánh đạo đức với pháp luật * Giống: + Đạo đức và pháp luật là các chuẩn mực của xã hội. + Đạo đức và pháp luật góp phần hình thành những nhân cách của con người, điều chỉnh hành vi của con người và các quan hệ xã hội. + Đạo đức và pháp luật góp phần làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn, văn minh hơn * Khác: Đạo đức Pháp luật Cơ sở Bắt nguồn từ cuộc sống, hình thành Xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của nhân hình trong quá trình lịch sử lâu dài của dân, do cơ quan quyền lực cao nhất đại biểu thành dân tộc, được truyền từ thế hệ này của nhân dân là quốc hội làm luật pháp và sang thế hệ khác. sửa đổi luật pháp Hình Tục ngữ, ca dao Văn bản qui phạm pháp luật thức Châm ngôn thể Danh ngôn hiện Truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn Các Được điều chỉnh thông qua dư luận Được nhà nước đảm bảo thực hiện bằng hình xã hội: khen, chê, khuyên răn. các biện pháp giáo dục? thuyết phục, cưỡng thức chế. thể hiện Hiện nay tệ nạn xã hội đang là một vấn đề bức xúc. Em hãy cho biết : a. Tệ nạn xã hội là gì ? b. Qui định của pháp luật nước ta về phòng, chống tệ nạn xã hội ? c. Học sinh THCS có cần tham gia phòng chống tệ nạn xã hội không ? Vì sao ? Câu 2 (3 đ) a. Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức, pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội. . . b. Qui định của pháp luật nước ta về phòng chống tệ nạn xã hội. - Cấm đánh bạc dưới bất cứ hình thức nào, nghiêm cấm tổ chức đánh bạc. - Nghiêm cấm sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng, cưỡng bức lôi kéo sử dựng trái 20
21. phép ma tuý. Những người nghiện ma tuý bắt buộc phải cai nghiện. - Nghiêm cấm hành vi mại dâm, dụ dỗ hoặc dẫn dắt mại dâm - Trẻ em không được đánh bạc, uống rượu, hút thuốc và dùng chất kích thích có hại cho sức khỏe. - Nghiêm cấm lôi kéo trẻ em đánh bạc, cho trẻ em uống rượu, hút thuốc, dùng chất kích thích. - Nghiêm cấm dụ dỗ, dẫn dắt trẻ em mại dâm, bán hoặc cho trẻ em sử dụng những văn hoá phẩm đồi truy, đồ chơi có hại cho sự phát triển lành mạnh của trẻ. c. Học sinh THCS cần có tham gia phông chống xã hội không? Vì sao? - Tệ nạn xã hội hết sức nguy hiểm, không loại trừ bất cứ một ai, nếu không biết cách phòng chống. - Pháp luật nước ta đã có nhưng quy định về phòng chống tệ nạn xã hội nên trách nhiệm của công dân là phải tuân theo pháp luật, trong đó có học sinh THCS. - Tham gia vào các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội là để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng, góp phần làm cho xã hội ngày càng lành mạnh hơn, tốt đẹp hơn. Câu 3 : (5 điểm) “Cả cuộc đời tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tuột bậc là nước nhà được độc lập, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.” a. Đây là câu nói của ai ? b. Thể hiện điều gì ? c. Em học tập được họ những điều gì ? d. Liên hệ bản thân ? Dẫn dắt vào đề a. Đây là câu nói của : Hồ Chủ t ịch (Bác Hồ) b. Câu nói đó thể hiện lý tưởng sống cao đẹp của Bác : Câu 3 "Suốt đời phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân" (5 đ) c. Học tập Bác: - Về ý chí và nghị lực, vượt qua khó khăn để giành và giữ độc lập cho Tổ quốc - Về tình thương yêu đối với con người - Về sự công hiến hy sinh (chí công vô tư) đặt lợi ích của Tổ quốc lên trên lợi ích của bản thân mình - Về cách nói giản dị. d. Liên hệ bản thân - Xác định trách nhiệm của bản thân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước - Nhiệm vụ cụ thể trước mát: tốt nghiệp THCS rồi vào PTTH. - Rèn đức luyện tài. . (chủ đề năm học) - Hoạt động tập thể, hoạt động chính trị xã hội . . . (học sinh có thể nêu việc làm cụ thể) Câu 4 : (4,5 điểm) Để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc chúng ta cần phải hợp tác quốc tế. Em hãy cho biết: a. Hợp tác là gì ? Cơ sở của sự hợp tác ? b. Vì sao trong thời đại ngày nay sự hợp tác quốc tế là một yêu cầu tất yếu ? c. Trong quá trình hợp tác quốc tế chúng ta có những thời cơ và thách thức gì ? d. Để hội nhập quốc tế bản thân em đã, đang và sẽ làm gì ? Câu 4 a. Hợp tác và cơ sở của hợp tác (4,5 đ) - Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, lĩnh vực nào đó vì mục đích chung. - Hợp tác phải dựa trên cơ sở bình đẳng, hai bên cùng có lợi và không làm phương hại đến lợi ích của những người khác. b. Sự hợp tác quốc tế là tất yếu vì: Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những vấn đề bức xúc có tính toàn cầu (bảo vệ môi trường, sự hạn chế, bùng nổ dân số khắc phục tình trạng đói nghèo, phòng ngừa và đẩy lùi những 21
22. bệnh hiểm nghèo. . .) mà không một quốc gia riêng lẻ nào có thể tự giải quyết, sự hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu c. Thời cơ và thách thức * Thời cơ: - Tham gia các liên minh kinh tế, khu vực, tổ chức - Tiếp thu những tiến bộ của KH-KT của thế giới - Thu hút nguồn vốn. - Giải quyết công ăn việc làm * Thách thức: - Điểm xuất phát về kinh tế thấp - Trình độ dân trí và khả năng của người lao động chưa cao - Sự cạnh tranh quyết liệt của các nước lớn, của nền kinh tế thị trường. - Giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc d. Liên hệ - Học tập - Lao động - Lối sống - Đối với người nước ngoài và văn hoá của các dân tộc Câu 5 : (2điểm) Hoàng trót dừng tiền học phí mẹ cho để chơi điện tử. Hoàng đang lo lắng không biết làm thế nào thì bà hàng nước gần nhà dụ dỗ Hoàng mang một túi nhỏ đi giao cho một người hộ bà, bà sẽ cho tiền đóng học phí và không nói gì với mẹ Hoàng. Hoàng tự nhủ : “ Làm theo lời bà hàng nước cũng được, còn hơn bị mẹ la mắng; với lại mình chỉ làm một lần thôi, không bao giờ làm như thế nữa”. Theo em, ý nghĩ của Hoàng đúng hay sai ? Nếu em là Hoàng, em sẽ làm gì ? Câu 5 (2 đ) a. Theo em ý nghĩ của Hoàng là sai b. Nếu là Hoàng em sẽ: - Từ chối khéo bà hàng nước. - Thành thật xin lỗi mẹ về việc em đã trót dùng tiền học phí để đánh điện tử và hứa sẽ không tái phạm. - Báo cho mẹ biết về hành động dụ dỗ của bà hàng nước để mẹ có những biện pháp thích hợp vừa bảo vệ được bản thân mình vừa biết được ý đồ của bà hàng nước ĐẾ 11 C©u 1. (1,5 ®iÓm) Nªu kh¸i niÖm ph¸p luËt vµ kû luËt. Ph¸p luËt vµ kû luËt cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? C©u Néi dung cÇn ®¹t ®­îc (theo c¸c ý chÝnh) §iÓm 1 - Kh¸i niÖm ph¸p luËt: Lµ c¸c quy t¾c xö sù chung, cã tÝnh b¾t buéc do nhµ n­íc ban 0,5 (1,5®) hµnh, ®­îc nhµ n­íc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc vµ c­ìng chÕ. - Kh¸i niÖm kû luËt: Lµ nh÷ng quy ®Þnh chung cña céng ®ång, cña tËp thÓ x· héi ®Ò ra 0,5 buéc mäi ng­êi ph¶i tu©n theo - Mèi quan hÖ 0,5 + Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. + Nh­ng quy ®Þnh cña tËp thÓ ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kh«ng ®­îc tr¸i víi ph¸p luËt. C©u 2 (2,5®iÓm) T¹i sao HiÕn ph¸p 1992 kh¼ng ®Þnh: B¶n chÊt nhµ n­íc ta lµ nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n? So s¸nh sù kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt nhà n­íc ta víi mét nhµ n­íc kh¸c mµ em biÕt. 2 a, Nhµ n­íc cña ta lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n: 22
23. (2,5®) - Nhµ n­íc ta lµ liªn minh gi÷a hai giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n, ®éi ngò tri thøc. 0,5 - QuyÒn lùc cña nhµ n­íc thuéc vÒ nh©n d©n, nhµ n­íc kh«ng ngõng ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. 0,5 - QuyÒn lùc nhµ n­íc thèng nhÊt, cã sù ph©n c«ng, phèi hîp thùc hiÖn quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t­ ph¸p. 0,5 b, So s¸nh - Nhµ n­íc ta b¶n chÊt cña d©n, do d©n, v× d©n: Phôc vô, b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cho nh©n d©n lao ®éng 0,5 - Cã thÓ nhµ n­íc phong kiÕn, nhµ n­íc tËp quyÒn, ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn lîi cho giai cÊp thèng trÞ 0,5 C©u 3. (2 ®iÓm) Chøng kiÕn c¶nh mét b¹n g¸i 14 tuæi ®i lµm thuª th­êng bÞ chñ nhµ hµng ®¸nh ®Ëp, Hoa rÊt th­¬ng b¹n nªn cã ý ®Þnh tè c¸o hµnh ®éng ®ã víi c¬ quan c«ng an nh­ng Hµ can ng¨n vµ nãi: H·y nhê bè mÑ ®i b¸o víi c«ng an, chóng m×nh cßn nhá lµm g× cã quyÒn ®­îc tè c¸o ng­êi kh¸c. a, Em ®ång t×nh víi ý kiÕn b¹n Hµ kh«ng? V× sao? b, Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a quyÒn khiÕu n¹i vµ quyÒn tè c¸o. 3 a, Em kh«ng ®ång t×nh víi ý kiÕn cña b¹n Hµ v× ph¸p luËt quy ®Þnh tÊt c¶ mäi c«ng 0,5 (2®) d©n cã quyÒn tè c¸o b. Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau gi÷a quyÒn khiÕu n¹i vµ quyÒn tè c¸o: - §èi t­îng: + §èi t­îng cña khiÕu n¹i lµ c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, hµnh vi hµnh chÝnh. 0,5 + §èi t­îng cña tè c¸o lµ tÊt c¶ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. - C¬ së: + C¬ së cña khiÕu n¹i lµ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña b¶n th©n ng­êi khiÕu n¹i bÞ x©m h¹i. 0,5 + C¬ së cña tè c¸o lµ tÊt c¶ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i hoÆc ®e däa g©y thiÖt hai ®Õn lîi Ých cña mäi ng­êi. - Môc ®Ých: + Môc ®Ých cña khiÕu n¹i lµ kh«i phôc quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi khiÕu n¹i ®· bÞ x©m h¹i 0,5 + Môc ®Ých cña tè c¸o lµ xö lý, ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. C©u 4.(2.0®iÓm ). An vµ B×nh tranh luËn víi nhau vÒ chñ ®Ò: QuyÒn tù do ng«n luËn cña c«ng d©n. - An cho r»ng : Tù do ng«n luËn nghÜa lµ muèn nãi g× lµ tuú ý thÝch cña m×nh. - B×nh ph¶n ®èi : CËu nãi thÕ kh«ng ®­îc. Tù do còng ph¶i tu©n theo kØ luËt vµ ph¸p luËt chø. - An nãi: NÕu ph¶i tu©n theo kØ luËt vµ ph¸p luËt th× cßn gäi g× lµ tù do n÷a . - B×nh ??? a, ¸p dông kiÕn thøc ®· häc, em h·y gi¶i thÝch giïm B×nh ? b, Nh÷ng hµnh vi nµo theo em lµ vi ph¹m ph¸p luËt khi sö dông quyÒn tù do ng«n luËn ? 4 HS cÇn nªu ®­îc: (2®) - Tù do ng«n luËn kh«ng cã nghÜa lµ muèn nãi g× th× nãi : 0,5 V× nh­ thÕ th×: * TËp thÓ,x· héi sÏ rèi lo¹n. 0,25 * Mäi ho¹t ®éng kh«ng thÓ thèng nhÊt hµnh ®éng. 0,25 * Kh«ng phï hîp víi lîi Ých chung. 0,25 - C¸c hµnh vi sö dông quyÒn tù do ng«n luËn tr¸i ph¸p luËt.: * Lîi dông tù do ®Ó ph¸t biÓu lung tung,cè t×nh kÐo dµi thêi gian,lµm l¹c néi 0,25 dung ,sai vÊn ®Ò cÇn bµn. * Vu khèng,vu c¸o lµm h¹i ®Õn ng­êi kh¸c. 0,25 * Xuyªn t¹c sù thËt,tiÕt lé bÝ mËt Nhµ n­íc,kÝch ®éng,xói dôc, ph¸ ho¹i, chèng 0,25 l¹i lîi Ých Quèc gia,tËp thÓ vµ cña c«ng d©n. 23
24. C©u 5.(2.0 ®iÓm) T×nh huèng: Bè mÑ anh Huy ®ang èm nÆng, gia ®×nh r¬i vµo hoµn c¶nh hÕt søc khã kh¨n, tóng quÉn. Ch¸n n¶n cuéc sèng nh­ thÕ nªn anh Huy ®· bá nhµ ®i lµm thuª ®Ó t×m nguån thu nhËp cao h¬n. Cã ng­êi cho r»ng viÖc lµm cña anh Huy thÓ hiÖn tÝnh tù lËp cÇn häc tËp noi g­¬ng. Mét sè ng­êi kh¸c l¹i cho r»ng anh Huy lµ ng­êi v« tr¸ch nhiÖm, ®¸ng chª tr¸ch. Hái: a, Em ®ång ý víi ý kiÕn nµo? H·y gi¶i thÝch v× sao ? b, NÕu lµ anh Huy em sÏ lµm g× ? 5 Gåm 2 ý: (2®) a, - §ång ý víi ý kiÕn thø 2, anh Huy lµ ng­êi ®¸ng chª tr¸ch. 0,5 - Gi¶i thÝch: + Tù lËp lµ biÕt tù t¹o lËp cuéc sèng nh­ng kh«ng thÓ v« tr¸ch nhiÖm víi ng­êi th©n. + Anh Huy ch­a lµm trßn bæn phËn ®èi víi cha mÑ + Xem th­êng cha, mÑ + Suy nghÜ, hµnh ®éng thiÕu c©n nh¾c 0,5 b, NÕu lµ Huy em sÏ: Vay tiÒn ch÷a bÖnh cho cha, mÑ. Khi cha mÑ khoÎ trë l¹i sÏ t×m c«ng viÖc lµm c¶i thiÖn ®êi sèng. ĐẾ 12 C©u 1(2 ®iÓm): §iÒn côm tõ thÝch hîp vµo chç ( .) ®Ó hoµn chØnh néi dung phÈm chÊt ®¹o ®øc sau: ChÝ c«ng v« t­ lµ cña con ng­êi, thÓ hiÖn ë sù c«ng b»ng, ,gi¶i quyÕt c«ng viÖc , xuÊt ph¸t tõ lîi Ých chung vµ lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n. Trả lời: - PhÈm chÊt ®¹o ®øc, kh«ng thiªn vÞ, theo lÏ ph¶i, ®Æt lîi Ých chung C©u 2: (3 ®iÓm) Ph¸p luËt lµ g×? Em cã hiÓu biÕt g× vÒ ph¸p luËt n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam? Trả lời: ý 1: - Ph¸p luËt lµ nh÷ng quy t¾c xö sù chung, cã tÝnh b¾t buéc, do Nhµ n­íc ban hµnh,, ®­îc Nhµ n­íc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c­ìng chÕ. (0,5 ®iÓm). - §Æc ®iÓm: (0,5®) + TÝnh quy ph¹m phæ biÕn. + TÝnh x¸c ®Þnh chÆt chÏ + TÝnh b¾t buéc. ý 2: Ph¸p luËt n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (2 ®iÓm) - B¶n chÊt: (1 ®iÓm) + ThÓ hiÖn ý chÝ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ ®«ng ®¶o nh©n d©n lao ®éng. + Do Nhµ n­íc ta ban hµnh, ph¶n ¸nh ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. - Vai trß (1 ®iÓm) + Lµ ph­¬ng tiÖn qu¶n lý Nhµ n­íc, qu¶n lý x· héi. + Lµ ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. C©u 3: (4 ®iÓm) §èi víi n­íc ta hiÖn nay viÖc më réng hîp t¸c víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi lµ rÊt cÇn thiÕt, t¹i sao? Trong khi më réng quan hÖ hîp t¸c , n­íc ta t«n träng theo nh÷ng nguyªn t¾c nµo? Cã t¸c dông g×? Trả lời: ý 1: Sù cÇn thiÕt më réng hîp t¸c (2 ®iÓm) - Hoµn c¶nh n­íc ta: §i lªn CNXH tõ mét n­íc nghÌo, l¹c hËu, ¶nh h­ëng lín cña hai cuéc chiÕn tranh.(1®) - ý nghÜa: (1®) + VÒ chÝnh trÞ: æn ®Þnh n©ng cao vÞ thÕ n­íc ta + VÒ kinh tÕ: Ph¸t triÓn héi nhËp, gióp ta cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt, häc tËp tr×nh ®é qu¶n lý 24
25. + VÒ v¨n ho¸ gi¸o dôc: häc hái, giao l­u, lµm giµu b¶n s¾c d©n téc. ý 2: (1 ®iÓm) - Nguyªn t¾c: + T«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ. + Kh«ng can thiÖp néi bé, kh«ng dïng vò lùc. + B×nh ®¼ng cïng cã lîi. + Gi¶i quyÕt bÊt ®ång b»ng th­¬ng l­îng hoµ b×nh. + Ph¶n ®èi ©m m­u, hµnh ®éng g©y søc Ðp c­êng quyÒn. ý 3: (1 ®iÓm) - T¸c dông: + Gióp n­íc ta ph¸t triÓn toµn diÖn, cïng nhau gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc toµn cÇu. + T¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn nhanh chãng trë thµnh n­íc CNH – H§H. C©u 4: (5 ®iÓm) D©n téc ViÖt Nam cã nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp nµo? H·y nªu mét truyÒn thèng tèt ®Ñp mµ em Ên t­îng nhÊt, v× sao? Tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n vÒ viÖc kÕ thõa ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc? Trả lời: ý 1: (1.5 ®iÓm). HS nªu ®­îc c¸c truyÒn trèng cã trong SGK ý 2: (1.5 ®iÓm). HS chØ ra vµ gi¶i thÝch v× sao l¹i Ên t­îng nhÊt. ý 3: (2 ®iÓm). HS nªu ®­îc tr¸ch nhiÖm chung – b¶n th©n. C©u 5: (6 ®iÓm) Lý t­ëng sèng lµ c¸i ®Ých cña cuéc sèng mµ mçi ng­êi kh¸t khao muèn ®¹t tíi. Em cã suy nghÜ g× vÒ lý t­ëng sèng cña thanh niªn ViÖt Nam hiÖn nay? Lµ thanh niªn – HS cÇn ph¶i sèng nh­ thÕ nµo ®Ó “sèng ®Ñp, sèng cã Ých”? Nh÷ng dù ®Þnh cña em trong t­¬ng lai? Trả lời: ý 1: Lý t­ëng sèng cña thanh niªn hiÖn nay (1®iÓm) - Lµ biÕt lu«n suy nghÜ vµ hµnh ®éng kh«ng mÖt mái ®Ó thùc hiÖn lý t­ëng cña d©n téc, cña nh©n lo¹i, v× sù tiÕn bé cña b¶n th©n vµ x· héi - Lµ phÊn ®Êu thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng n­íc ViÖt Nam ®éc lËp, d©n giµu, n­íc m¹nh, XH c«ng b»ng d©n chñ, v¨n minh. ý 2: ( 2 ®iÓm) - Sèng ®Ñp: (1®)lµ sèng cã lý t­ëng, cã hoµi b·o, cã ­íc m¬, cã tÊm lßng nh©n ¸i - Sèng cã Ých: (1®) + sèng v× mäi ng­êi, ®Æt lîi Ých chung lªn trªn lîi Ých riªng + ph¶i biÕt ph©n biÖt ®óng - sai, ph¶i - tr¸i + chÊp hµnh nghiªm chØnh ®­êng lèi, chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, c¸c quy t¾c vµ trËt tù x· héi. ý 3 : (1 ®iÓm ) Liªn hÖ thùc tÕ biÓu hiÖn sèng cã lý t­ëng vµ thiÕu lý t­ëng cña thanh niªn. - Sèng cã lý t­ëng : V­ît khã trong häc tËp, n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, ®Êu tranh chèng c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc - ThiÕu lý t­ëng : Sèng û l¹i thùc dông sa vµo tÖ n¹ x· héi, thê ¬ víi mäi ng­êi * Tr¸ch nhiÖm cña thanh niªn : - Ra søc häc tËp v¨n ho¸, KHKT, tu d­ìng ®¹o ®øc - TÝch cùc tham gia chÝnh trÞ x· héi - X©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc CNH – H§H - BiÕt t«n träng häc hái, biÕt gi÷ g×n, kÕ thõa ý 4: ( 2 ®iÓm) - HS nªu râ ®­îc dù ®Þnh cña m×nh trong t­¬ng lai: cã thÓ tiÕp tôc con ®­êng häc vÊn, hoÆc chuyÓn sang häc nghÒ (1®) - Lý gi¶i v× sao em l¹i cã dù ®Þnh ®ã (1®) ĐẾ 13 25
26. Câu 1:(4 điểm) Môi trường và tài nguyên thiên nhiên là gì? Vai trò của môi trường và tài nguyên thiên nhiên đối với con người? Nêu các biện pháp bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? Trả lời: Môi trường: Là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người (0.5 điểm) Tài nguyên thiên nhiên: Là những của cải vật chất có sẵn trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng (0.5 điểm) Vai trò: + Tạo nên cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội (0.5 điểm) + Tạo cho con người phương tiện sống, phát triển trí tuệ, đạo đức (0.5 điểm) Các biện pháp để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là: + Giữ cho môi trường trong sạch, đảm bảo cân bằng sinh thái (0.5 điểm) + Cải thiện môi trường, ngăn chặn, khắc phục hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra. (0.5 điểm) + Khai thác tiết kiệm, có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên (0.5 điểm) + Cấm mọi hoạt động làm suy giảm, cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và làm ô nhiễm môi trường. (0.5 điểm) Câu 2: (4 điểm) Tác hại của tai nạn do vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại gây ra là gì? Học sinh phải làm gì để phòng chống? Những quy định của nhà nước về nội dung này? Trả lời: Tác hại: - Mất tài sản của cá nhân, gia đình và xã hội. (0.5 điểm) - Gây bị thương, tàn phế hoặc tử vong (0.5 điểm) Học sinh: - Tự giác tìm hiểu, thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn, vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại (0.5 điểm) - Tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định trên. (0.5 điểm) - Tố cáo các hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định về tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại. (0.5 điểm) Những quy định của nhà nước: - Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, chất cháy nổ, chất phóng xạ và các chất độc hại (0.5 điểm) - Chỉ những cơ quan nhà nước giao nhiệm vụ và cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng những thứ trên. (0.5 điểm) - Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất cháy nổ, chất phóng xạ và các chất độc hại phải được huấn luyện về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ quy định về an toàn (0.5 điểm) Câu 3: ( 11 điểm) Nêu ý nghĩa, tác dụng của từng chuẩn mực đạo đức mà em đã được học trong chương trình giáo dục công dân lớp 9? Trả lời: Ý nghĩa, tác dụng: - Chí công vô tư: Đem lại lợi ích cho tập thể, cộng đồng XH, góp phần làm cho đất nước thêm giàu mạnh, XH công bằng dân chủ văn minh. Người có phẩm chất chí công vô tư sẽ được mọi người tin cậy và kính trọng (1 điểm). - Tự chủ: Là một đức tính quý giá. Nhờ có tính tự chủ mà con người sống một cách đúng đắn và biết cư xử có đạo đức, có văn hóa. Tính tự chủ giúp ta đứng vững trước những tình huống khó khăn và thử thách, cám dỗ (1 điểm) - Dân chủ và kỉ luật: Dân chủ là để mọi người thể hiện và phát huy được đóng góp vào những công việc chung. Kỉ luật là điều kiện đảm bảo để dân chủ được thực hiện có hiệu quả. Thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật sẽ 26
27. tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức ý chí và hành động của mọi người, tạo cơ hội cho mọi người phát triển, xây dựng được mối quan hệ XH tốt đẹp và nâng cao hiệu quả chất lượng lao động, tổ chức tốt các hoạt động XH (1 điểm) - Bảo vệ hòa bình: gìn giữ cuộc sống XH bình yên tránh được đau thương mất mát do chiến tranh gây ra giúp nhân dân có được cuộc sống ấm no hạnh phúc, thực hiện được trách nhiệm của toàn nhân loại trong thời đại ngày nay (1 điểm) - Tình hữu nghị giữa các dân tộc: tạo điều kiện cho các nước, các dân tộc cùng hợp tác, phát triển về nhiều mặt: kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học kĩ thuật tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh gây mâu thuẫn căng thẳng dẫn tới nguy cơ chiến tranh. (1 điểm) - Hợp tác cùng phát triển: Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những vấn đề bức xúc có tính toàn cầu như bảo vệ môi trường, hạn chế bùng nổ dân số, khắc phục tình trạng đói nghèo, phòng ngừa dịch bệnh mà không một quốc gia, một dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết thì hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu. (1 điểm) - Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc: Là vô cùng quý giá, góp phân tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân, chúng ta bảo vệ kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc để góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam. (1 điểm) - Năng động sáng tạo: Đây là phẩm chất rất cần thiết của người lao động trong XH hiện đại. Nó giúp con người có thể vượt qua những ràng buộc của hoàn cảnh, rút ngắn thời gian để đạt được mục đích đề ra một cách nhanh chóng và tốt đẹp. Nhờ năng động sáng tạo mà con người làm nên những kì tích vẻ vang mang lại niềm vinh dự cho bản thân, gia đình và đất nước (1 điểm). - Làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả: Là yêu cầu đối với người lao động trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và XH (1 điểm). - Lí tưởng sống của thanh niên: Làm cho cá nhân mỗi người luôn năng động sáng tạo, luôn vươn tới sự hoàn thiện của bản thân về mọi mặt, giúp con người cống hiến trí tuệ và sức lực cho sự nghiệp chung và họ sẽ được XH, nhà nước tạo điều kiện phát triển những khả năng của mình. Người sống có lí tưởng đẹp luôn được mọi người tôn trọng (1 điểm). - Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa đất nước: Làm cho thanh niên thực hiện được lí tưởng của mình trở thành lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp CNH-HĐH và là thời cơ to lớn để thanh niên tự khẳng định mình, góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, XH công bằng, dân chủ, văn minh, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. (1 điểm) Câu 4: (1 điểm) Nêu tác dụng của thuế và cho ví dụ minh họa? Trả lời: Thuế có tác dụng ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp phần đảm bảo phát triển kinh tế theo đúng định hướng của nhà nước. Ví dụ: Nhà nước giảm thuế nông nghiệp, không thu thủy lợi phí để khuyến khích sản xuất nông nghiệp phát triển. (1 điểm ĐẾ 14 C©u Néi dung ChÞ An kinh doanh hµng ®iÖn tö. §Õn k× h¹n ®ãng thuÕ nh­ng chÞ d©y d­a kh«ng 1, chÞu ®ãng. (4.5®) a. H·y nhËn xÐt vÒ viÖc lµm cña chÞ An? b. Em hiÓu g× vÒ quyÒn tù do kinh doanh vµ nghÜa vô ®ãng thuÕ? a. - ViÖc lµm cña chÞ An lµ sai. (0,5®) - ChÞ ®· vi ph¹m ph¸p luËt vÒ nghÜa vô ®ãng thuÕ - Kinh doanh lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô vµ trao ®æi hµng hãa nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn. b. - QuyÒn tù do kinh doanh lµ quyÒn cña c«ng d©n ®­îc lùa chän h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ, (4,0®) ngµnh nghÒ vµ quy m« kinh doanh. - Tuy nhiªn, ng­êi kinh doanh ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc nh­ kª khai ®óng sè vèn 27
28. - ThuÕ lµ mét phÇn trong thu nhËp mµ c«ng d©n vµ tæ chøc kinh tÕ nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó chi tiªu cho nh÷ng c«ng viÖc chung nh­ an ninh quèc phßng - ThuÕ cã t¸c dông æn ®Þnh thÞ tr­êng, ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. - Gãp phÇn ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®óng ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc. - C«ng d©n ph¶i sö dông ®óng ®¾n quyÒn tù do kinh doanh vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng thuÕ. - Gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, lµm cho d©n giµu n­íc m¹nh. Hoµng ®· tõng lµ mét häc sinh ch¨m ngoan, häc giái. KÓ tõ khi bè mÑ li dÞ, b¹n Êy ch¸n n¶n, trèn häc vµ ®i theo mét sè b¹n xÊu. Sau ®ã mét thêi gian, Hoµng bÞ nghiÖn ma 2, tóy. (3.0®) a. Em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc lµm cña Hoµng? b. NÕu lµ b¹n cña Hoµng, em sÏ lµm g×? a. - ViÖc lµm cña Hoµng lµ sai, thiÕu tÝnh tù chñ (0,5®) - NÕu lµ b¹n cña Hoµng, em sÏ: + sèng gÇn gòi, ®éng viªn b¹n + ph©n tÝch cho b¹n hiÓu t¸c h¹i cña tÖ n¹n x· héi b. + khuyªn b¹n ch¨m lo häc t©p, kh«ng ®i theo kÎ xÊu (2,5®) + vËn ®éng mäi ng­êi cïng ®éng viªn, gióp ®ì Hoµng vµ nh÷ng ng­êi cã hoµn c¶nh nh­ Hoµng + tham gia tuyªn truyÒn phßng chèng tÖ n¹n x· héi. Cha «ng ta cã c©u: “Muèn sang th× b¾c cÇu kiÒu Muèn con hay ch÷ th× yªu kÝnh thÇy”. §©y lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta. B»ng vèn hiÓu biÕt cña m×nh, em h·y lµm næi bËt truyÒn thèng ®ã. Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy ®­îc c¸c néi dung sau: - TruyÒn thèng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi cña d©n téc, ®­îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c. - Kh¼ng ®Þnh: ViÖt Nam cã nhiÒu truyÒn thèng tèt ®Ñp 3, - C©u “ ” nãi ®Õn truyÒn thèng t«n s­ träng ®¹o. §ã lµ mét truyÒn thèng quý (4.5®) Muèn sang th× b¸u, tiªu biÓu cña d©n téc ta. - TruyÒn thèng nµy ®­îc thÓ hiÖn: + Tr­íc ®©y + HiÖn nay - ý nghÜa: + Gãp phÇn gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa cña d©n téc ViÖt Nam + T¹o nªn søc m¹nh tinh thÇn - Phª ph¸n mét sè biÓu hiÖn lµm mai mét truyÒn thèng: l·ng quªn, v« ¬n - Liªn hÖ b¶n th©n: ThÓ hiÖn sù kÝnh träng vµ biÕt ¬n thÇy c« gi¸o; cè g¾ng häc tËp, rÌn luyÖn, khuyÕn khÝch ng­êi kh¸c ThÕ nµo lµ vi ph¹m ph¸p luËt? H·y kÓ tªn c¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt mµ em biÕt. LÊy vÝ dô mçi lo¹i. - Vi ph¹m ph¸p luËt lµ: + Hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. + Cã lçi. + Do ng­êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ thùc hiÖn. 4, + X©m h¹i ®Õn c¸c quan hÖ x· héi ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ. (3.0®) - C¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt : + Vi ph¹m ph¸p luËt h×nh sù. VÝ dô: C­íp giËt + Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh. VÝ dô: §i xe m¸y kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm + Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù. VÝ dô: Giao hµng kh«ng ®óng hÑn, + Vi ph¹m kØ luËt. VÝ dô: Nãi chuyÖn riªng trong giê häc, (Häc sinh lÊy vÝ dô kh¸c mµ ®óng th× vÉn tÝnh ®iÓm) 28
29. H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em khi quan s¸t bøc ¶nh sau: Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy nh÷ng néi dung sau: - §©y lµ hµnh vi vi ph¹m luËt giao th«ng ®­êng bé: ®i xe m« t« b»ng mét b¸nh, kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm - Hµnh vi nµy rÊt nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng cña b¶n th©n vµ ng­êi tham gia giao th«ng - Thùc tr¹ng: Tai n¹n giao th«ng ë ViÖt Nam ®ang diÔn biÕn phøc t¹p - Nguyªn nh©n: Cã nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do thiÕu ý thøc vµ thiÕu hiÓu biÕt 5, - HËu qu¶: (5.0®) + G©y thiÖt h¹i tµi s¶n, tÝnh m¹ng + G©y mÊt trËt tù an toµn x· héi - Gi¶i ph¸p: + TÝch cùc tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ý thøc chÊp hµnh luËt giao th«ng cho mäi ng­êi + Xö lÝ nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m - Liªn hÖ b¶n th©n: + Nghiªm chØnh chÊp hµnh luËt giao th«ng + Tham gia tuyªn truyÒn vµ vËn ®éng mäi ng­êi chÊp hµnh tèt luËt giao th«ng H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em khi quan s¸t bøc ¶nh sau: ĐẾ 15 Néi dung tr¶ lêi C©u I: (2,0 ®iÓm) Em hiÓu thÕ nµo lµ x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ ? Theo em, x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng tæ chøc x· héi vµ c¸ nh©n nµo ? Trả lời: - X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ lµm cho ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ngµy cµng lµnh m¹nh, phong phó nh­ gi÷ g×n trËt tù an ninh, vÖ sinh n¬i ë; b¶o vÖ c¶nh quan m«i tr­êng s¹ch ®Ñp; x©y dùng t×nh ®oµn kÕt xãm giÒng; bµi trõ phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu, mª tÝn dÞ ®oan vµ tÝch cùc phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi. - X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi vµ tÊt c¶ mäi ng­êi trong céng ®ång d©n c­. B¶n th©n lµ HS còng ph¶i gãp phÇn x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ nh­: VÖ sinh th«n, xãm; tuyªn truyÒn mäi ng­êi thùc hiÖn nÕp sèng v¨n ho¸ míi, phßng, chèng c¸c tÖ n¹n x· héi vv 29
30. C©u II: (4,0 ®iÓm) D©n chñ lµ g×? Kû luËt lµ g× ? Mèi quan hÖ gi÷a d©n chñ vµ kû luËt ? Trả lời: - D©n chñ lµ mäi ng­êi ®­îc lµm chñ c«ng viÖc cña tËp thÓ vµ x· héi, mäi ng­êi ph¶i ®­îc biÕt, ®­îc cïng tham gia bµn b¹c, gãp phÇn thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t nh÷ng c«ng viÖc chung cña tËp thÓ hoÆc cña x· héi cã liªn quan ®Õn mäi ng­êi, ®Õn céng ®ång vµ ®Êt n­íc. - Kû luËt lµ tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh chung cña céng ®ång hoÆc cña mét tæ chøc x· héi, nh»m t¹o ra sù thèng nhÊt hµnh ®éng ®Ó ®¹t chÊt l­îng, hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc v× môc tiªu chung. - Mèi quan hÖ: D©n chñ lµ ®Ó mäi ng­êi thÓ hiÖn vµ ph¸t huy ®­îc sù ®ãng gãp cña m×nh vµo nh÷ng c«ng viÖc chung. Kû luËt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o cho d©n chñ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. Thùc hiÖn tèt d©n chñ vµ kû luËt sÏ t¹o ra sù thèng nhÊt cao vÒ nhËn thøc, ý chÝ hµnh ®éng cña mäi ng­êi t¹o c¬ héi cho con ng­êi ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng lao ®éng. C©u III: (3,0 ®iÓm) a/ BiÓn b¸o hiÖu giao th«ng ®­êng bé gåm mÊy nhãm ? ý nghÜa cña tõng nhãm ? b/ BiÓn b¸o cÊm vµ biÓn hiÖu lÖnh trong biÓn b¸o giao th«ng ®­êng bé cã bao nhiªu kiÓu biÓn, ®­îc ®¸nh sè thø tù nh­ thÕ nµo ? Trả lời: a/ BiÓn b¸o hiÖu giao th«ng ®­êng bé gåm 5 nhãm ý nghÜa: - BiÓn b¸o cÊm: nh»m b¸o hiÖu ®iÒu cÊm hoÆc h¹n chÕ mµ ng­êi sö dông ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo. - BiÓn b¸o nguy hiÓm: §Ó c¶nh b¸o c¸c t×nh huèng nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra. - BiÓn hiÖu lÖnh: §Ó b¸o c¸c hiÖu lÖnh ph¶i thi hµnh. - BiÓn chØ dÉn: §Ó chØ dÉn c¸c h­íng ®i hoÆc c¸c ®iÒu cÇn biÕt. - BiÓn phô: §Ó thuyÕt minh, bæ sung c¸c lo¹i biÓn b¸o cÊm, biÓn b¸o nguy hiÓm, biÓn hiÖu lÖnh vµ biÓn chØ dÉn. b/ KiÓu biÓn vµ sè thø tù - BiÓn b¸o cÊm: cã 40 kiÓu, ®­îc ®¸nh sè thø tù tõ biÓn sè 101 ®Õn biÓn sè 140. - BiÓn hiÖu lÖnh: cã 9 kiÓu, ®­îc ®¸nh sè thø tù tõ biÓn sè 301 ®Õn biÓn sè 309. C©u IV: (3,0 ®iÓm) V× sao b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ vÊn ®Ò bøc xóc toµn cÇu ? Lµ häc sinh em lµm g× ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ? Trả lời: - Nªu k/n: + M«i tr­êng lµ toµn bé c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, nh©n t¹o bao quanh con ng­êi cã t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ng­êi vµ thiªn nhiªn. + Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng cña c¶i vËt chÊt s½n cã trong tù nhiªn mµ con ng­êi cã thÓ khai th¸c, chÕ biÕn sö dông phôc vô cuéc sèng con ng­êi. - HiÖn nay m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®ang bÞ ®e do¹ bëi chÊt th¶i cña c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c¸c c«ng ty vv bëi sù thiÕu hiÓu biÕt vµ thiÕu ý thøc cña con ng­êi ®· lµm cho m«i tr­êng bÞ « nhiÔm nÆng nÒ, tµi nguyªn thiªn nhiªn c¹n kiÖt, thiªn tai lò lôt th­êng xuyªn x¶y ra. V× vËy, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ tr¸ch nhiÖm cña mäi ng­êi vµ toµn x· héi. - Liªn hÖ: HiÓu gi¸ trÞ cña m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó cã ý thøc tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ. TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn nh­: Tham gia vÖ sinh c«ng céng, trång c©y g©y rõng, b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn, b¶o vÖ ®éng thùc vËt, thuû - h¶i s¶n, nguån n­íc vv Tuyªn truyÒn cho nh÷ng ng­êi xung quanh cïng tÝch cùc tham gia b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. C©u V: (4,0 ®iÓm) HiÕn ph¸p lµ g× ? Tõ khi thµnh lËp n­íc (9/1945) ®Õn nay, nhµ n­íc ta ®· ban hµnh mÊy b¶n HiÕn ph¸p ? Vµo nh÷ng n¨m nµo? Mçi b¶n HiÕn ph¸p ra ®êi cã ý nghÜa g× ®èi víi C¸ch m¹ng ViÖt Nam ? Trả lời: - HiÕn ph¸p lµ ®¹o luËt c¬ b¶n cña nhµ n­íc, cã hiÖu lùc cao nhÊt trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam. Mäi v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c ®Òu ®­îc x©y dùng, ban hµnh trªn c¬ së c¸c qui ®Þnh cña HiÕn ph¸p, kh«ng ®­îc tr¸i víi HiÕn ph¸p. - Tõ khi thµnh lËp n­íc (8/1945) ®Õn nay, nhµ n­íc ta ®· ban hµnh bèn b¶n HiÕn ph¸p: HiÕn ph¸p n¨m 1946; HiÕn ph¸p n¨m 1959; HiÕn ph¸p n¨m 1980; HiÕn ph¸p n¨m 1992. 30
31. - Mçi b¶n HiÕn ph¸p ra ®êi ®¸nh dÊu mét thêi kú, mét giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, kh¼ng ®Þnh nh÷ng th¾ng lîi ®· ®¹t ®­îc ®ång thêi ®Ò ra ph­¬ng h­íng, ®­êng lèi x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong thêi kú míi C©u VI: (4,0 ®iÓm) Hîp t¸c lµ g× ? T¹i sao ph¶i hîp t¸c quèc tÕ ? Quan ®iÓm cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ thÕ nµo ? Lµ häc sinh em cÇn ph¶i lµm g× ®Ó gãp phÇn hîp t¸c quèc tÕ ? Trả lời: - Hîp t¸c lµ cïng chung søc lµm viÖc, gióp ®ì hç trî lÉn nhau trong c«ng viÖc, lÜnh vùc nµo ®ã v× môc ®Ých chung. - ThÕ giíi ®ang ®øng tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cã tÝnh toµn cÇu nh­: M«i tr­êng, d©n sè, ®ãi nghÌo, dÞch bÖnh vv mµ kh«ng mét quèc gia, d©n téc riªng lÎ nµo cã thÓ tù gi¶i quyÕt, th× sù hîp t¸c quèc tÕ lµ mét vÊn ®Ò quan träng vµ tÊt yÕu. - Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta: Coi träng vµ t¨ng c­êng sù hîp t¸c víi c¸c n­íc XHCN, c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi theo nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng dïng vò lùc hoÆc ®e do¹ dïng vò lùc; b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi; gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång vµ tranh chÊp b»ng th­¬ng l­îng vµ hoµ b×nh; ph¶n ®èi mäi ©m m­u vµ hµnh ®éng g©y søc Ðp, ¸p ®Æt vµ c­êng quyÒn. HiÖn nay n­íc ta ®· vµ ®ang hîp t¸c cã hiÖu qu¶ víi nhiÒu quèc gia vµ tæ chøc quèc tÕ trªn nhiÒu lÜnh vùc: Kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ vv - Lµ häc sinh, ngay tõ b©y giê cÇn rÌn luyÖn tinh thÇn hîp t¸c víi mäi ng­êi xung quanh th«ng qua ho¹t ®éng häc tËp, vui ch¬i, lao ®éng, ho¹t ®éng tËp thÓ, ho¹t ®éng x· héi vµ tham gia viÕt th­ UPU quèc tÕ vv Đề 16 §Ò thi häc sinh giái líp 9 Môn: GDCD (Thời gian: 150 phút không kể thời gian giao đề) Câu 1: (2 điểm) Em hãy cho biết những trường hợp nào thì thực hiện quyền khiếu nại, trường hợp nào thì thực hiện quyền tố cáo ? Cho ví dụ minh họa ? Câu 2: (4đ): Cho tình huống sau: Bạn A là học sinh chậm tiến của lớp: Thường xuyên bỏ tiết, nghỉ học không phép, không học bài cũ, nhiều lúc còn đánh nhau với các bạn ở trong và ngoài trường. Hỏi ? a. Bạn A đã vi phạm những chuẩn mực đạo đức nào ? b. Bạn A đã vi phạm những chuẩn mực pháp luật nào ? c. Ai có quyền xử lý việc vi phạm của Bạn A ? Xác định hậu quả của những hành vi trên theo quan điểm của em ? Câu 3: (4 điểm) Em hiểu tự chủ là gì ? Ý nghĩa của tính tự chủ trong cuộc sống ? Hãy viết một đoạn ngắn trong đó nêu được tính tự chủ của bản thân về một việc cụ thể ? Câu 4: (3 điểm ) Thế nào là bảo vệ hòa bình ? Vì sao chúng ta phải bảo vệ hòa bình, ngăn ngừa chiến tranh ? Câu 5 : (3điểm) Em hiêu như thế nào về truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ? Những câu tục ngữ, ca dao, danh ngôn sau nói về truyền thống gì của dân tộc Việt Nam ? (Đánh dấu x vào ô trống đúng tương ứng) Tục ngữ, ca dao, danh ngôn Đoàn Nhân Biết Siêng năng kết nghĩa ơn a. Có công mài sắt có ngày nên kim b. Ăn trái nhớ kẻ trồng cây Ăn gạo nhớ kẻ đâm, xay, giần sàng c. Một cây làm chẳng nên non 31
32. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. d. Thương người như thể thương thân e. Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh Câu 6: (4điểm). Hợp tác là gì ? Vì sao sự hợp tác giữa các quốc gia, dân tộc hiện nay lại trở thành một vấn đề quan trọng và tất yếu ? Là một học sinh em thấy mình cần phải làm gì để rèn luyện tinh thần hợp tác. ——————————————– Hết —————————————— h­íng DẪN LÀM BÀI Câu 1: (2điểm) * Khiếu nại là gì? - Những trường hợp được thực hiện quyền khiếu nại là: Khi lợi ích của mình bị xâm hại và chỉ có đương sự mới có quyền khiếu nại. (0.5điểm). VD: Tháng trước gia đình nộp thuế 1 triệu, tháng này cán bộ thu thuế thu 1.5 triệu mà không nói rõ lí do (0.5điểm). *Tố cáo là gì? - Những trường hợp thực hiện quyền tố cáo là: Khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật và ai cũng có quyền tố cáo. (0.5điểm). VD: Phát hiện anh Nguyễn Văn A là cán bộ thu thuế ở huyện nhận hối lộ. (0.5điểm). Câu 2: (4điểm) a. A đã vi phạm những chuẩn mực đạo đức là: - A Là một học sinh chưa ngoan, chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học, vô ý thức trong việc chấp hành các quy định của nhà trường dẫn đến bỏ tiết, nghỉ học không phép. Vậy A đã vi phạm chuẩn mực đạo đức: “ Sống có kỉ luật, sống có mục đích” (0.5điểm) - Hành vi đánh nhau với bạn ở trong và ngoài trường thể hiện rõ sự mất đoàn kết, thiếu tôn trọng người khác, làm ảnh hưởng đến tình bạn (lẽ ra phải xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh) đồng thời làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, văn hóa địa phương. Vậy A đã vi phạm chuẩn mực đạo đức: Sống tự trọng, tôn trọng người khác. Sống nhân ái, vị tha, sống có văn hóa. (0.5đ) b. A đã vi phạm những chuẩn mực pháp luật. - Quyền và nghĩa vụ học tập của công dân do thiếu ý thức học tập. (0.5điểm) - Quyền bất khả xâm phạm thân thể của công dân do đánh nhau với bạn; quyền và nghĩa vụ của công dân về trật tự xã hội. (0.5điểm) c. - Nhà trường hoặc giáo viên chủ nhiệm ( được ủy quyền) là đại diện cơ quan nhà nước có quyền xử lý việc vi phạm của A. (0.5điểm) - Huậ quả của những hành vi đó là: + Bản thân A sẽ bị lưu ban (Nếu A cứ bỏ tiết thường xuyên, nghỉ học không rõ lý do, không học bài cũ thì sẽ không tiếp thu được bài lâu ngày kiến thức bị hổng, không theo kịp chương trình). (0.5đ) + Gia đình phải mất một khoản chi phí cho việc học lại của A và xấu hổ với mọi người. (0.5điểm) + A không thực hiện tốt nghĩa vụ của một công dân; gây mất trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến lối sống của cộng đồng dân cư. (0.5điểm) Câu 3: (4điểm) Học sinh trả lời được các ý cơ bản sau: - Tự chủ là làm chủ bản thân. Người biết tự chủ là người làm chủ được những suy nghĩ, tình cảm và hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, tình huống, luôn có thái độ bình tĩnh, tự tin và biết tự điều chỉnh hành vi của mình. (1 điểm) - Ý nghĩa của tính tự chủ trong cuộc sống: Tự chủ là một đức tính quý giá và rất cần thiết trong cuộc sống. Nhờ có tính tự chủ mà con người biết sống một cách đúng đắn và biết cư xử có đạo đức, có văn hóa. Tính tự chủ giúp ta đứng vững trước những tình huống khó khăn và những thử thách, cám dỗ, tránh được những sai lầm không đáng có. (1 điểm) - Học sinh viết được đoạn văn ngắn, diễn đạt lưu loát, trình bày rõ ràng. Trong đoạn văn nêu được tính tự chủ của bản thân về một sự việc cụ thể nào đó. (2điểm) 32
33. Câu 4: (3 điểm) - Bảo vệ hòa bình là: Giữ gìn cuộc sống xã hội bình yên; dùng thương lượng đàm phán để giải quyết mọi mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc, tôn giáo; không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang. (1 điểm) - Chúng ta phải bảo vệ hòa bình, ngăn ngừa chiến tranh vì’: Hòa bình đem lại cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc là khát vọng của toàn nhân loại. Còn chiến tranh chỉ đem lại đau thương, đói nghèo, thất học, mất mát chiến tranh là thảm họa của loài người. (2điểm) Câu 5 (3 điểm) - Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần ( những tư tưởng, đức tính, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp ) được hình thành trong qua trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. (1 điểm) - Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp đáng tự hào như yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, tôn sư trọng đạo, hiếu thảo các truyền thống về văn hóa, nghệ thuật. (1 điểm) - Mỗi lựa chọn đúng được 0,25điểm Đoàn kết: C; Biết ơn: B Siêng năng: A Nhân nghĩa: D Câu 6: (4 điểm) - Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, lĩnh vực nào đó vì mục đích chung. Hợp tác phải dựa trên cơ sở bình đẳng, hai bên cùng có lợi và không làm phương hại đến lợi ích của người khác. - Sự hợp tác giữa các quốc gia dân tộc hiện nay trở thành một vấn đề quan trọng và tất yếu vì: trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những vấn đề bức xúc có tính toàn cầu ( bảo vệ môi trường, hạn chế sự bùng nổ dân số, khắc phục tình trạng đói nghèo ) mà không một quốc gia dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết thì hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu. (1 điểm) - Trách nhiệm của bản thân em: ( Mỗi ý đúng 0.5điểm) + Rèn luyện tinh thần hợp tác với bạn bè và mọi người xung quanh. + Có thái độ hữu nghị, đoàn kêt với người nước ngoài. + Luôn quan tâm đến tình hình thế giới và vai trò của Việt Nam. + Tham gia hoạt động hợp tác trong học tập, lao động, và hoạt động tinh thần khác. ——————— Đề 17 M«n: Gi¸o dôc C«ng d©n Thêi gian lµm bµi: 150 phót (Kh«ng kÓ thêi gian giaođề) §Ò bµi C©u 1 (2,0 ®iÓm) Em hiÓu thÕ nµo lµ x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­? Theo em, x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng tæ chøc x· héi vµ c¸ nh©n nµo? C©u 2 (4,0 ®iÓm) D©n chñ lµ g×? Kû luËt lµ g×? Mèi quan hÖ gi÷a d©n chñ vµ kû luËt? C©u 3 (3,0 ®iÓm) a. BiÓn b¸o hiÖu giao th«ng ®­êng bé gåm mÊy nhãm? Ý nghÜa cña tõng nhãm? 33
34. b. BiÓn b¸o cÊm vµ biÓn hiÖu lÖnh trong biÓn b¸o giao th«ng ®­êng bé cã bao nhiªu kiÓu biÓn, ®­îc ®¸nh sè thø tù nh­ thÕ nµo? C©u 4 (3,0 ®iÓm) V× sao b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ vÊn ®Ò bøc xóc toµn cÇu? Lµ häc sinh em lµm g× ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn? C©u 5 (4,0 ®iÓm) HiÕn ph¸p lµ g×? Tõ khi thµnh lËp n-íc (9/1945) ®Õn nay, nhµ n-íc ta ®· ban hµnh mÊy b¶n HiÕn ph¸p? Vµo nh÷ng n¨m nµo? Mçi b¶n HiÕn ph¸p ra ®êi cã ý nghÜa g× ®èi víi C¸ch m¹ng ViÖt Nam? C©u 6 (4,0 ®iÓm) Hîp t¸c lµ g×? T¹i sao ph¶i hîp t¸c quèc tÕ? Quan ®iÓm cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ thÕ nµo? Lµ häc sinh em cÇn ph¶i lµm g× ®Ó gãp phÇn hîp t¸c quèc tÕ ? HƯỚNG DẪN CHẤM M«n Gi¸o dôc c«ng d©n Néi dung tr¶ lêi C©u 1 - X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ lµm cho ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ngµy cµng lµnh m¹nh, phong phó nh­ gi÷ g×n trËt tù an ninh, vÖ sinh n¬i ë; b¶o vÖ c¶nh quan m«i tr­êng s¹ch ®Ñp; x©y dùng t×nh ®oµn kÕt xãm giÒng; bµi trõ phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu, mª tÝn dÞ ®oan vµ tÝch cùc phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi. - X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ lµ tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi vµ tÊt c¶ mäi ng­êi trong céng ®ång d©n c­. B¶n th©n lµ HS còng ph¶i gãp phÇn x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­ nh­: VÖ sinh th«n, xãm; tuyªn truyÒn mäi ng­êi thùc hiÖn nÕp sèng v¨n ho¸ míi, phßng, chèng c¸c tÖ n¹n x· héi vv C©u 2 - D©n chñ lµ mäi ng­êi ®­îc lµm chñ c«ng viÖc cña tËp thÓ vµ x· héi, mäi ng­êi ph¶i ®­îc biÕt, ®­îc cïng tham gia bµn b¹c, gãp phÇn thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t nh÷ng c«ng viÖc chung cña tËp thÓ hoÆc cña x· héi cã liªn quan ®Õn mäi ng­êi, ®Õn céng ®ång vµ ®Êt n­íc. - Kû luËt lµ tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh chung cña céng ®ång hoÆc cña mét tæ chøc x· héi, nh»m t¹o ra sù thèng nhÊt hµnh ®éng ®Ó ®¹t chÊt l­îng, hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc v× môc tiªu chung. - Mèi quan hÖ: D©n chñ lµ ®Ó mäi ng-êi thÓ hiÖn vµ ph¸t huy ®-îc sù ®ãng gãp cña m×nh vµo nh÷ng c«ng viÖc chung. Kû luËt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o cho d©n chñ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. Thùc hiÖn tèt d©n chñ vµ kû luËt sÏ t¹o ra sù thèng nhÊt cao vÒ nhËn thøc, ý chÝ hµnh ®éng cña mäi ng-êi t¹o c¬ héi cho con ng-êi ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l-îng lao ®éng. C©u 3 a. BiÓn b¸o hiÖu giao th«ng ®­êng bé gåm 5 nhãm ý nghÜa: - BiÓn b¸o cÊm: nh»m b¸o hiÖu ®iÒu cÊm hoÆc h¹n chÕ mµ ng­êi sö dông ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo. - BiÓn b¸o nguy hiÓm: §Ó c¶nh b¸o c¸c t×nh huèng nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra. - BiÓn hiÖu lÖnh: §Ó b¸o c¸c hiÖu lÖnh ph¶i thi hµnh. - BiÓn chØ dÉn: §Ó chØ dÉn c¸c h­íng ®i hoÆc c¸c ®iÒu cÇn biÕt. - BiÓn phô: §Ó thuyÕt minh, bæ sung c¸c lo¹i biÓn b¸o cÊm, biÓn b¸o nguy hiÓm, biÓn hiÖu lÖnh vµ biÓn chØ dÉn. b. KiÓu biÓn vµ sè thø tù - BiÓn b¸o cÊm: cã 40 kiÓu, ®-îc ®¸nh sè thø tù tõ biÓn sè 101 ®Õn biÓn sè 140. - BiÓn hiÖu lÖnh: cã 9 kiÓu, ®­îc ®¸nh sè thø tù tõ biÓn sè 301 ®Õn biÓn sè 309. C©u 4 - Nªu k/n: + M«i tr­êng lµ toµn bé c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, nh©n t¹o bao quanh con ng­êi cã t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ng­êi vµ thiªn nhiªn. 34